یکی از سخت ‌ترین بخش ‌های فرآیند یافتن شغل، بحث بر سر میزان حقوق و مزایا است. نحوه‌ اجرای این کار ممکن است باعث ایجاد تفاوت فاحشی در دوران شغلی شما شود.

مذاکره بر سر حقوق و مزایا
 
یکی از سخت ‌ترین بخش ‌های فرآیند یافتن شغل، بحث بر سر میزان حقوق و مزایا است. نحوه‌ اجرای این کار ممکن است باعث ایجاد تفاوت فاحشی در دوران شغلی شما شود. این موضوع را به قضا و قدر واگذار نکنید. این مهم است که چیزی را که فکر می‌ کنید شایسته‌ اش هستید تقاضا کنید . برخی از سؤالات مفید در مذاکره بر سر بهترین حقوق و مزایا ، عبارتند از:
▪ آیا ارزش بازار خود را می‌دانید؟
▪ آیا می ‌دانید طیف دستمزدها در کاری که به آن مشغول هستید، چقدر است؟
▪ شما در چه مرحله ‌ای از دوران شغلی خود هستید؟
▪ وقتی در مورد حقوق و مزایا صحبت می ‌کنید، احتمال دارد که مصاحبه‌ کننده چه سؤالاتی را از شما بپرسد؟
● پرسش ‌های مهم
▪ وقتی می ‌خواهم بر سر حقوق و مزایا صحبت کنم، مهم ‌ترین موضوعاتی که باید به خاطر داشته باشم چه هستند؟
حس ارزشمندی شما، مهم ‌ترین موضوعی است که باید در ذهن خود داشته باشید. شما باید بتوانید به لحاظ ذهنی و احساسی، تمامی کارهای خود را انجام دهید. بدین ترتیب، از اعتماد به نفس بالایی در قبال بحث کردن پیرامون ارزش خویش با سازمان مد نظرتان برخوردار خواهید بود.
▪ این نخستین شغل من خواهد بود. آیا حقوق من از پیش تعیین شده نیست؟
همه‌ مشاغل دارای یک طیف حقوق و دستمزد مشخص هستند. احتمالاً، مدیر استخدام‌ کننده تلاش می‌ کند تا حقوق شروع به کار شما را در پایین ‌ترین طیف مشخص کند اما همواره امکان گفتگو و مذاکره بر سر حقوق و مزایا وجود دارد.
▪ آیا باید هر آنچه را که آنها می‌ گویند، بپذیرم؟
وقتی برای خرید به یک فروشگاه می‌ روید، انتظار دارید برای محصول مد نظر خود، قیمت رایج در بازار را بپردازید. وقتی موضوع حقوق و مزایا مطرح است، تقریباً همه می‌ دانند که باید بر سر این موضوع چانه زد و این امر بدان معنا است که شما الزاماً نباید پیشنهاد اول را بپذیرید.
● عملی ساختن آن
▪ ارزش خود را در بازار بدانید
همواره راه‌ هایی برای کشف ارزش شما در بازار وجود دارد. اگر در مرحله فارغ ‌التحصیلی از دانشگاه هستید، دفتر توسعه‌ شغلی مستقر در دانشگاه می ‌تواند اطلاعات فراوانی را در خصوص دستمزدهای شروع کار و انواع مختلف مشاغل پیش روی شما را، در اختیارتان قرار دهد. اگر شاغل در کاری هستید، خوب است که حداقل سالی دو مصاحبه‌ شغلی داشته باشید حتی اگر به دنبال تغییر شغل خود نیستید. بدین ترتیب متوجه خواهید شد آیا تجارب و مهارت ‌های شما در بیرون از سازمانتان طرفدار دارند یا خیر. در این صورت، شما می ‌توانید به تناسب میان حقوقی که دریافت می‌ کنید و ارزش خودتان پی ببرید. اینها معیارهای خارجی سنجش ارزش ‌ها هستند.
البته بهتر است که یک سنجش درونی نیز از ارزش خود داشته باشید. به منظور آماده شدن برای حضور در یک مصاحبه‌ شغلی، باید فهرستی از نقاط قوت، مهارت ‌ها و تجاربی را که می ‌توانید به سازمان خود اعطا کنید، تهیه نمایید. وقتی سازمان آماده شد تا شما را برای شغل مورد نظر انتخاب کند، شما از نظر ذهنی و احساس در موقعیت بهتری برای مذاکره کردن بر سر حقوق و مزایای مد نظر خود قرار خواهید داشت البته به شرط اینکه به ارزشمندی خود اعتماد و اطمینان داشته باشید.
از طیف دستمزدهای شغلی که مد نظر شما است، آگاهی داشته باشید.
روش ‌های مختلفی برای آگاهی از این موضوع وجود دارد. برخی از سایت ‌های اینترنتی که در پایان همین مقاله بیان شده‌ اند، دارای امکاناتی برای محاسبه‌ دستمزدها هستند اما شما باید آنها را کمی پایین‌ تر از حد واقعی برآورد کنید. چند روش که برای این منظور به افراد کمک می ‌کنند، عبارتند از:
▪ مطالعه‌ نشریات صنعتی – اکثر این نشریات دارای گزارش ‌های سالانه پیرامون وضعیت دستمزدها در صنایع هستند؛
▪ به یک انجمن حرفه ‌ای یا صنعتی بپیوندید و از شبکه آن برای آشنایی با طیف حقوق و مزایا استفاده کنید؛
▪ با افرادی صحبت کنید که در جایگاه مشابهی کار می ‌کنند. ببینید وضعیت کاری آنها چگونه است و در صورت امکان از میزان دریافت حقوق و مزایای آنان آگاه شوید .
به هنگام مذاکره بر سر حقوق و مزایا، در نظر داشته باشید که در چه مرحله‌ای از کسب و کار خود هستید.
سه مرحله‌ اصلی دوران شغلی عبارتند از ابتدایی، میانی و پایانی. اگر در مراحل نخست دوران شغلی خود هستید، می‌ توانید برای به دست آوردن یک شغل مناسب، در شرکتی در حال رشد، با استفاده از فرصت برای به دست آوردن مهارت ‌های ارزشمند و یا کار کردن بر روی پروژه ‌ای که عمیقاً بدان علاقه دارید، حقوق کمتری را طلب کنید.
اگر در مراحل میانی دوران شغلی خود هستید، ممکن است به مزایایی همچون خدمات درمانی و بازنشستگی بیشتر از حقوق خود علاقه ‌مند باشید. همچنین ممکن است از خود بپرسید که قصد دارید چه قدر در این شغل جلو بروید و چگونه می ‌توانید میان کار و زندگی خانوادگی خود توازن برقرار کنید.
اگر در مرحله‌ آخر دوران شغلی خویش هستید، ممکن است حقوق برای شما مهم باشد یا نباشد که این امر به میزان آمادگی شما برای دوران بازنشستگی بستگی دارد. اما همانند افرادی که در میانه‌ دوران شغلی خود هستند، مزایا، از حقوق و دستمزد نیز برای شما مهم‌تر است. ولی آنچه که برای شما از این دو نیز مهم ‌تر است، آن است که با احترام بازنشسته شوید.
● برای پردازش پرسش ‌های مربوط به توقعات دستمزد خود ، آماده باشید
از شما پرسیده می‌ شود: «شرایط شما برای حقوق و دستمزد چیست؟» در اینجا است که شما نمی ‌دانید دقیقاً چه بگویید. لذا باید انتظار مواجهه با چنین پرسشی را داشته باشید. شاید به شما توصیه بشود که با طرح یک سؤال به این پرسش پاسخ دهید: «پیشنهاد شما چیست» یا «من نمی ‌دانم چقدر بابت این شغل پرداخت می ‌شود.» یعنی شاید انداختن توپ به زمین مصاحبه‌ کننده برای شما خوب باشد اما در عین حال ممکن است این فکر را به ذهن مصاحبه‌ کننده متبادر کند که شما دقیقاً نمی ‌دانید چه می‌ خواهید. مذاکره بر سر دستمزد، فرصتی مناسب برای ابراز مهارت ‌های حرفه ‌ای شما است. اگر خوب از عهده‌ این کار برآیید، نظر مدیر استخدام‌ کننده را به خود جلب خواهید کرد . از سوی دیگر، اگر شما اولین پیشنهاد دستمزد را بپذیرید، این امر نشان می ‌دهد که شما اعتماد به نفس نداشته و توانایی دفاع از شایستگی ‌های خود را ندارید. ضمنا اگر این شغل اول شما باشد، بدیهی است که افزایش حقوق ‌های آتی، مبتنی بر حقوق فعلی شما خواهد بود. بنابراین اگر شغلی با حقوق محدود را انتخاب کنید، امکان افزایش حقوق خود در طول زمان را از دست داده ‌اید.
شما باید به خوبی ارزش خود در بازار را بشناسید و از اهمیت نسبی توانایی خود و مزایایی که دریافت می ‌کنید، آگاه باشید. اگر درباره‌ حقوق و مزایا از شما پرسیده شد، رقمی را بگویید که حداقل رقم قابل قبول برای شما و رقمی موجود در طیف حقوق و مزایای این شغل است.
برای ارزیابی این موضوع که آیا رقمی که گفته اید در حد توقعات است یا خیر، به حرکات بدن مصاحبه‌ کننده پس از شنیدن رقم پیشنهادی خود توجه کنید. اگر مصاحبه‌ کننده این رقم را خیلی بالا می ‌داند، به نقاط قوت، مهارت ‌ها و تجاربی اشاره کنید که می ‌توانید در اختیار سازمان قرار دهید. در عین حال، به نتایجی اشاره کنید که انتظار دارید از طریق کارخود به دست آورید. باز هم تاکید می شود که به خاطر داشته باشید که بر ارزش خود تمرکز کنید نه بر مسایل مالی.
● پیشنهاد نهایی آنها را دریافت کنید
ممکن است در خلال مصاحبه، پیشنهاد نهایی را دریافت نکنید. لذا بهتر است که یک یا دو روز فرصت بخواهید تا درباره‌ پیشنهاد آنها فکر کنید به ویژه اگر توجه شما را به خود جلب کرده است. شما حق دارید برای فکر کردن زمان بخواهید زیرا پذیرش این پیشنهاد می‌ تواند مهم‌ ترین تصمیم زندگی شما باشد. اگر صادقانه برخورد کنید، می ‌توانید امیدوار باشید که آنها بخواهند دوباره با شما صحبت کنند.
● اشتباهات رایج
به شما گفته شده که این پیشنهاد نهایی است و شما نیز آن را می ‌پذیرید
معمولاً، «پیشنهاد نهایی» به پیشنهاد دستمزد اطلاق می ‌شود اما همیشه امکان مذاکره بر سر مزایای بهتر وجود دارد. ولی اگر این امر عملی نشد، آنگاه بپرسید که آیا امکان افزایش حقوق و مزایای شما بر مبنای عملکردتان وجود دارد یا خیر.
▪ دارای توقعاتی بالا و غیرواقع ‌بینانه در قبال حقوق پرداختی خود هستید
این اشتباه بیشتر برای جوانانی مصداق دارد که تازه از دانشگاه فارغ ‌التحصیل شده ‌اند. لذا با مراجعه به مرکز توسعه‌ شغلی دانشگاه، ضمن دستیابی به توقعات واقع ‌بینانه ،اطلاعات خوبی در مورد دستمزدهای شروع در اختیار شما قرار خواهد گرفت . اگر هم برای مدتی از دانشگاه فاصله گرفته‌ اید، اساتیدتان با علاقه، اطلاعاتی در مورد دستمزدها به شما ارائه خواهند کرد .
▪ شما بالاترین پیشنهاد را می ‌پذیرید حتی اگر این شغل متناسب با علایق شما نباشد
اغلب افراد فکر می ‌کنند که تصمیمات شغلی باید مبتنی بر دستمزدها باشند. البته بدیهی است که شما بخش زیادی از زمان خود را در کارتان خواهید گذراند و اگر به سازمان خود و کاری که می کنید علاقه ‌مند نباشید، این امر می ‌تواند به شدت بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد و هیچ پولی هم نمی ‌تواند این تاثیر منفی را جبران کند. لذا ضروری است که به هنگام اتخاذ تصمیمات شغلی و کاری، میان نیازهای کاری و نیازهای مالی خود توازن برقرار کنید.  
 
برای اطلاعات بیشتر کتب: «مذاکرات موفق»، پیتر رونالد فلمینگ ، ۱۹۹۷ «مصاحبه و مذاکره بر سر دستمزها: برای جویندگان شغلی، تغییردهندگان دوران شغلی، مشاوران و پیمانکاران آزاد»، کیت وندلتون ، ۱۹۹۹