چند روزی از برگزاری سمینار بازار سرمایه و شفافیت می گذرد و بازار سرمایه انتظاراتی را از حرفه حسابداری و حسابرسی مطرح می کند به گونه ای که برخی به ساده انگاری روی آورده و قسمت های مالی شرکت ها را شریک راهبردی خود در موفقیت رشد بازار سرمایه و خصوصی سازی تلقی کرده اند. پاسخ ساده حسابداران و حسابرسان به این موضوع این است که آیا شما حقوق و مزایای قراردادی را به ما می دهید یا کارفرمایان ما، به هر جهت این چالشی اساسی در سال های اخیر بین سازمان بورس و حسابداران حرفه ای بوده است.

حرفه ای که دادگاهی ندارد

نویسنده: مهدی غلام زاده

چند روزی از برگزاری سمینار بازار سرمایه و شفافیت می گذرد و بازار سرمایه انتظاراتی را از حرفه حسابداری و حسابرسی مطرح می کند به گونه ای که برخی به ساده انگاری روی آورده و قسمت های مالی شرکت ها را شریک راهبردی خود در موفقیت رشد بازار سرمایه و خصوصی سازی تلقی کرده اند. پاسخ ساده حسابداران و حسابرسان به این موضوع این است که آیا شما حقوق و مزایای قراردادی را به ما می دهید یا کارفرمایان ما، به هر جهت این چالشی اساسی در سال های اخیر بین سازمان بورس و حسابداران حرفه ای بوده است به گونه ای که در سمینار مذکور رییس سازمان بورس شرکت ها را به دلیل عدم شفافیت و معاملات صوری در صورت های ارسالی به بورس و حسابرسان را نیز به دلیل دست داشتن در ارایه گزارشات مبهم و چندپهلو سرزنش کرد. به گونه ای که گزارشات حسابرسی بیش تر به شعرهای حافظ با صنایع ادبی جناس و ایهام مستغرق شده هستند و هر کسی می تواند تفسیر و برداشت خود را از گزارشات بکنند. اما در این بین حسابرسان خودشان بهتر می دانند که چه نوشته اند و بهترین تفسیر را خودشان ارایه می کنند و این شعر را که هر کسی از ظن خود شد یار من در آستین برای روز مبادا در اختیار دارند.
   
    این امر واضحی است که مدیران و سیاستمداران برای مقاصد مختلفی حسابرسان را به خدمت می گیرند که یکی از آن ها بیمه شدن در قبال مسوولیت های احتمالی است. اما سوال این است که چرا حسابرسان در کشور ما در نیم قرن فعالیت شان در ایران خود را در قبال مسوولیت های سنگین حرفه ای بیمه ای نکرده اند. شاید یک پاسخ این باشد که تاکنون موسسات بیمه ای که این مسوولیت را بپذیرند در این حوزه وارد نشده اند هر چند که اخیرا جامعه حسابداران رسمی مذاکراتی را در این خصوص با شرکت بیمه ایران داشته است. اما پیام ما به حسابرسان این است که هزینه اضافی از این بابت نپردازند. چرا که شیوه گزارشگری فعلی شان همه را می تواند توجیه کند و تجربه تاریخی نیز نشان می دهد که موارد انگشت شماری از دعاوی حقوقی بر علیه حسابرسان تاکنون در کشور اتفاق افتاده است و نتیجه آن نیز ضرورتا به نفع شاکی تمام نشده است. پیش تر از این نیز اگر کار یک کارشناس حرفه ای نظیر حسابرس زیر سوال برود حداقل، دادگاه ها برای کاهش ریسک اظهارنظرهای جانبدارانه و نادرست آن را به چند حسابرس برای ارایه گزارش دهی به ذی نفع و دادگاه ارجاع کرده است. بیش تر از این حداکثر جریمه ای که جامعه حسابداران رسمی برای کارهای ناشایست حرفه ای منظور کرده لغو عنوان حسابدار رسمی بوده است ولی وی به عنوان کارشناس دادگستری و قوه قضاییه می توانسته به کار خود ادامه دهد. به هر حال جامعه ما راه زیادی دارد تا تجربه تلخ رخ داده برای شرکت های حسابرسی بزرگ در ایالات متحده را شاهد باشد. اما باز هم به حسابرسان تاکید می کنیم که آسوده به کار خویش مشغول باشند چرا که طبقه حسابرس و مدیر و سیاستمدار از یک طبقه است و طبق سلسله مراتب هر زمان سیاستمدار و مدیر به پاسخگویی اعمالشان مجبور شدند نوبت بعدی به حسابرسان می رسد. اما این خطر را نیز برای حسابرسان گوشزد می کنیم که در این تعارض منافع حق به جانب شما نخواهد بود و معمولادر حوزه حسابرسی به علت ضعیف بودن موضع شان نسبت به دو هم کیش خویش انقلابی از نوع اول انقلاب یا آن چه که در آمریکا اتفاق افتاد در کمین نشسته است پس مواظب گزارشات خود باشید.