همه می‌دانند کسب عالی ترین مرتبه در MBA شما را به ابزارهایی مجهز می‌کند تا به نخبگان تجارت بپیوندید، شرکت خود را پایه گذاری و اداره کنید یا جایی برای خود در هیات مدیره به دست آورید. اما آموزش چگونگی مدیریت پروژه‌های معمولی‌تر که در واقع یک سازمان را به حرکت وا می‌دارند و سرمایه‌ای را که موجب ادامه فعالیت آن می‌شود تولید می‌کنند، چقدر می‌تواند برای دانشجویان MBA مفید باشد؟

آموزش «MBA»؛ چالش‌ها و فرصت‌ها


تردیدها در مورد توانایی دانش‌آموختگان MBA برای انجام این کار به سادگی در تجربه شرکت FedEx که یک فارغ التحصیل MBA مغرور را در نخستین روز کاری جدیدش شرح می‌دهد، خلاصه می‌شود: هنگامی که مدیرش از او تقاضا می‌کند تا در ارسال محموله‌ای به یک مشتری کمک کند، فارغ التحصیل با غرور به او می‌گوید که مدرک MBA دارد، با اشاره به اینکه انجام چنین کاری در شأن او نیست. سرپرست عاقلانه سری تکان می‌دهد، سپس می‌گوید اگر مساله این است پس بهتر است به او نشان دهد که در واقع از عهده چه کاری برمی آید؟
اگر حق با بنگاه تبلیغاتی FedEx باشد،افرادی که مدرک MBA دارند نه تنها ممکن است مسوول به خطر‌انداختن کل دنیای کسب‌وکار باشند، بلکه نمی‌توان به آنها در انجام ساده‌ترین وظایف اجرایی اعتماد کرد. با این وجود، در دانشکده HEC پاریس در فرانسه، گروهی مصمم از دانشجویان مدیریت تلاش می‌کنند تا ثابت کنند که آنها اشتباه می‌کنند.
آنها مسابقه (MBA T)را هر سال در ماه مه سازماندهی می‌کنند.
این مسابقات معادل المپیک در دانشکده‌های کسب‌وکار است که بزرگ‌ترین گردهمایی سالانه دانشجویان و فارغ التحصیلان MBA در اروپا را تشکیل می‌دهد.رویدادی که شامل رقابتی سه روزه در بیش از 20 رشته ورزشی از تنیس و طناب کشی گرفته تا فوتبال است. برگزاری این مسابقات همراه با چالش‌هایی چون پذیرایی از بیش از 1200 نماینده از 14 دانشکده معتبر و اسکان آنها در دانشکده و برنامه ریزی مسابقات است.
اما به جز اینکه سازمان دهندگان این رویداد امیدوارند تا در مسابقات المپیک بعدی در ریودوژانیرو در سال 2016، شغلی به دست آورند، چرا این پروژه سخت را به آنها محول کرده‌اند؟ «برنارد گرتی» همکار رییس دانشکده MBA دانشگاهHEC پاریس می‌گوید: برگزاری این مسابقات تماما یادگیری در حین کار برای دانشجویان است. «هدف تورنمنت توسعه مهارت‌هایی که لازمه موفقیت در کار است، می‌باشد: یعنی کار تیمی و مسوولیت رهبری. برنامه ریزی برای مسابقه از نه ماه قبل از آن شروع می‌شود و دانشجویان باید با تمام وجوه (جنبه‌های) مدیریت پروژه، شامل کسب حمایت مالی شرکت‌ها و خدمات پس از فروش دست و پنجه نرم کنند.»
برای دانشجویان این تجربه، اهمیت مدیریت موثر منابع انسانی را روشن ساخته است. دشواری کار آنجا است که هنگامی که تعهدات دیگر روی دانشجویان فشار می‌آورد، دانشجویان بتوانند متمرکز و با انگیزه به کار خود ادامه دهند. به این ترتیب دانشجویان واقعا می‌آموزند که روی پای خود بایستند و درک قابل توجهی از دستاوردهای جمعی به دست آورند.
در همه رقابت‌های دانشکده‌های بازرگانی، تقریبا بازاریابی شبکه‌ای سنتی وجود دارد اما تورنمنت MBA از این امر مستثنی است. سازمان‌دهندگان برای به اشتراک گذاشتن اخبار، ویدئو‌ها و متون از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند تا افراد بیشتری بتوانند نتایج مسابقات را دنبال کنند. سازمان دهندگان همچنین برای تولید یک برنامه شبکه موبایل برای‌ آی‌فون، آندروید همکاری کردند تا به این ترتیب شرکت کنندگان بتوانند اطلاعات مورد علاقه خود از دانشکده‌های دیگر را در حین مسابقات جست‌وجو کنند.
با اتخاذ چنین رویکردهایی نسل جدید دانشجویان مدیریت می‌توانند توانایی‌های خود را در اداره واجرای برنامه‌ها ارتقا دهند. اما ارسال فرم حمل و نقل FedEx موضوع دیگری است.
تغییر چهره مشاغل مدیریت بازرگانی
افرادی که تصور می‌کنند MBA تنها مرتبط با شغلی در بانکداری و مشاوره است، باید دوباره بیندیشند. امسال در بین مدارس نمونه آمریکا، دو مورد از مشهورترین کارمندان کارآموز MBA، رقیب سازمان‌های بزرگ تولید بازی Electronic Arts)EA) و شرکت Zynga هستند.
«جسیکارودسکا» که مسوول روابط عمومی دانشگاه است می‌گوید، برای کار در یک شرکت تولیدات بازی‌های کامپیوتری، آنچه یک فارغ التحصیل MBA نیاز دارد این است که نگاه خود را با تغییر نقش سازمان از یک سازمان تولیدکننده بازی به یک سازمان برنامه‌نویسی دیجیتالی وسعت بخشد.
در حال حاضر، تمرکز روی فارغ‌التحصیلانی است که در تحلیل کردن مهارت دارند. یعنی افرادی که قادرند ارقام را بگیرند و داستانی تولید کنند و با آن داستان ارتباط برقرار کنند.
«جولیا مورتون» دبیر سرویس سیاسی در Chicago Booth و مجری استخدام کارآموزان در شرکت (EA) می‌گوید: سازمان‌های تولید بازی در ارزش‌گذاری ترکیب تحلیل و ارتباط تنها نیستند. او اضافه می‌کند: «من کارآنها را به جای تحلیل ارقامی فاقد معنابه عنوان یک‌اندیشه حیاتی در نظر می‌گیرم.»
هنگامی که وضعیت اشتغال در وال استریت دچار رکود شد، شمار زیادی از فارغ‌التحصیلان MBA در شرکت‌هایی چون Amazon Facebook, Google , و Yahoo پذیرفته شدند. اینها شرکت‌هایی بودند که مهم‌ترین بخش فعالیت‌های آنها توسط تحلیل گران داده انجام می‌گرفت، اما کم کم آنها به اهمیت نقش مدیریت و تغییر رویکردهای خود پی بردند. بنا به گفته «جینا رسنیک» معاون و مدیر اجرایی در مرکز مدیریت شغل Columbia: «چیزی که بسیار هیجان انگیز است فرصت‌های در حال تغییر و رنسانس تکنولوژی در کسب‌وکار است.» امروز مایکروسافت دانش آموختگان MBA را برای فعالیت در چین جذب می‌کند. آنها امسال بین 30 تا 35 فارغ التحصیل MBA را از سراسر جهان استخدام می‌کند تا در فعالیت‌های خود در چین از آنها بهره ببرد. در ابتدا، آنهایی که انتخاب شده‌اند با فرهنگ مایکروسافت تطبیق داده خواهند شد،سپس 18 ماه را در شرکت‌هایی در سه موقعیت مختلف در آمریکا و اروپا خواهند گذراند.
فارغ‌التحصیلان چینی MBA به نحو روزافزونی در حال اثبات ارزش خود به شرکت‌های چند ملیتی هستند، به طوری که همگی مشتاق برقراری کسب‌وکار خود در اقتصاد شکوفای آسیا هستند.
«مالکوم بنتلی» مدیر منابع انسانی منطقه‌ای مایکروسافت در پکن می‌گوید: مایکروسافت برای استخدام کارمندان خود، برنامه قدرتمندی برای جذب دانشجویان نخبه از دانشگاه‌ها دارد. برنامه استخدام MBA مایکروسافت در حال حاضر، سال سوم خود را سپری می‌کند. بنتلی اضافه می‌کند: «این مساله‌ای است که توسط مدیر ارشد اجرایی مایکروسافت برای بهبود مدیریت آینده در مایکروسافت هدایت شده است.»
طبق یک تحقیق از شرکت‌های استخدام نیروی کار جهانی که توسط انجمن پذیرش فارغ‌التحصیلان مدیریت منتشر شده است، نه تنها شرکت‌های بیشتری برنامه ریزی کرده‌اند تا آخرین دارندگان مدرک MBA را امسال استخدام کنند، بلکه استخدام دانش آموختگان مدیریت مطمئنا کاهش نیافته است و از چند سال قبل بهتر است. دستمزدها نیز بهبود پیدا کرده است. در هاروارد، شاخص دستمزدهای مدیریت نشان می‌دهند، میانگین حقوق برای آنها در سال 2012، نزدیک به 125 هزار دلار است که بالاتر از دستمزدهای سال 2011 است که حدودا 120 هزار دلار بود.
«فیوناسندفورد» مدیرخدمات شغلی در مدرسه بازرگانی لندن می‌گوید: اما در اروپا، بحران یورو و ریاضت اقتصادی منجر به احتیاط در استخدام شده است. «زمانی که اطمینان تزلزل پیدا می‌کند، کارگزینان محتاط‌تر می شوند. با اینکه در لندن مانند نیویورک، بانک‌های توسعه‌ای، امسال از شمار استخدام دارندگان مدرک MBAکاسته‌اند، اما شرکت‌های مدیریت سرمایه به استخدام ادامه می‌دهند. او می‌گوید: دانشجویانی که یافتن کار را بسیار مشکل می‌بینند آنهایی هستند که نمی‌خواهند بخش‌های مختلف را در نظر بگیرند.»
یک دهه پیش، یک سوم کل فارغ التحصیلان مدارس معتبر وارد امور مالی می‌شدند – اکثرا بانکداری سرمایه‌گذاری- و یک سوم دیگر وارد مشاوره می‌شدند، اما امروزه بالغ بر 50 درصد فارغ‌التحصیلان اولین شغل خود را در دیگر بخش‌ها می‌یابند – در شرکت‌های تولید کالاهای مصرفی، داروسازی، رسانه، تکنولوژی و شرکت‌های صنعتی و همینطور موسسات خیریه. «کوین فری» کسی که برنامه MBA تمام وقت را در مدرسه Rotman در تورنتو اداره می‌کند، می‌گوید: همچنین استراتژیست‌های رسانه‌های اجتماعی یکی از بخش‌های مهم در جذب دانشجویان مدیریت هستند.
البته روش استخدام شرکت‌ها نیز در حال تغییر است و با توجه به تغییر سریع بازار، بسیاری از استخدام‌ها به صورت ضرب‌الاجلی برای مشاغل جدید انجام می‌شوند. با رواج اصول مدیریت شرکت‌ها برای استخدام‌های خود از الگوهای استخدام کمک می‌گیرند که نشانگر پیشرفت و رویکردهای نوین در شرکت است. همچنین تعداد زیادی از مصاحبه‌ها از طریق اسکایپ یا ویدئو کنفرانس‌ها انجام می‌شود که امروزه این روش بسیار معمول است.
دانشجویان نیز به طور متفاوتی رفتار می‌کنند. امروزه حتی در هاروارد، تقریبا 50 درصد دانشجویان از روش متفاوتی کار پیدا می‌کنند، ما دانشجویانی را می‌بینیم که در فروشگاه‌های محلی و کوچک‌تر در جست‌وجوی کار هستند، آنها به این ترتیب می‌توانند خیلی سریع وارد بازار کار شوند و مهارت‌هایشان را به زودی به کار گیرند. در همین حال، شمار رو به رشدی از دانشجویان در حال پیدا کردن کار در کشورهایی غیر از محل تحصیلشان هستند. طبق گزارش هاروارد شمار رو به رشدی از فارغ التحصیلانش در خارج از آمریکا مشغول به کار شده‌اند.