به موجب بخشنامه شماره 16218/200 مورخ 10/08/1391 سازمان امور مالیاتی، شمول معافیت مالیاتی حاصل از در آمدهای صادراتی منوط به یکی از شرایط زیر است:

معافیت مالیاتی صادرات کالا و خدمات و چالش ارزی


به موجب بخشنامه شماره 16218/200 مورخ 10/08/1391 سازمان امور مالیاتی، شمول معافیت مالیاتی حاصل از در آمدهای صادراتی منوط به یکی از شرایط زیر است:
1- واریز ارز حاصل از صادرات به حساب ارزی مودی در داخل کشور. 2- ارائه مستندات فروش ارز به مرکز مبادلات ارزی یا سایر مراجع قانونی. 3- ورود کالا یا خدمات به کشور معادل کالا یا خدمات صادر شده.

در خصوص بخشنامه یادشده مراتب ذیل ملحوظ نظر است:
الف- با استناد مفاد ماده 141 قانون مالیات‌های مستقیم «صد درصد درآمد حاصل از صادرات محصولات تمام شده کالای صنعتی و ......از شمول مالیات معاف هستند» همان‌گونه که از مفاد مذکور مستفاد می‌شود قانونگذار هیچگونه شروطی برای احراز شمول معافیت مالیاتی صادرات کالا و خدمات وضع نکرده است. بنابراین به نظر می‌رسد با ارائه مدارک مربوط به صادرات باید معافیت مالیاتی برای صادر‌کنندگان منظور شود.
ب- اساسااین سوال مطرح است که چرا سازمان امور مالیاتی مانند گذشته و بر اساس رویه‌های موجود درحوزه‌های مالیاتی، برای احراز صادراتی بودن درآمد کالا یا خدمات به اطلاعات سیستم گمرکی کشور استناد نمی‌کند و چه ضرورتی به اثبات درآمد حاصل از صادرات از طریق ردیابی وجوه ارزی صادرات وجود دارد.
ج- از بخشنامه یاد شده اینگونه استنباط می‌شود که با توجه به شرایط حاکم بر وضعیت ارزی کشور، سازما ن امور مالیاتی در چارچوب سیاستگذاری دولت و ضوابط ایجاد شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت به طور غیرمستقیم صادر‌کنندگان را ملزم به ورود ارز حاصل از صادرات به داخل کشور کرده تا به این‌ وسیله بتواند از اهرم معافیت مالیاتی در جهت کمک به تنظیم بازار ارز استفاده کند ولی باید توجه داشت که محدود کردن بخش خصوصی به فروش ارزبه سیستم بانکی یا مرکز مبادلات ارزی با نرخ‌های مصوب، مغایر سیاست‌های دولت و برنامه پنجم توسعه در زمینه افزایش صادرات غیر‌نفتی است. افزون بر این در شرایطی که تولید‌کنندگان باید نیازهای ارزی خود را بیشتر از مراجع غیر‌رسمی تامین کنند با چه توجیهی می‌توان آنان را به اینگونه موارد ملزم کرد.
د- در صورتی که صادر‌کنندگان به دلیل تحریم سیستم بانکی و سایر محدودیت‌های موجود در این رابطه امکان انتقال ارز حاصل از صادرات و یا واردات کالا و خدمات معادل صادرات انجام شده را به داخل کشور نداشته باشند، حوزه‌های مالیاتی به استناد بخشنامه یاد شده معافیت ناشی از صادرات را منتفی دانسته و 25 درصد مالیات ناعادلانه به صادر‌کنندگان تحمیل خواهد شد. با توجه به موارد یادشده و به منظور تنویر مودیان مالیاتی و همچنین پرهیز از تبعات احتمالی ناشی از تفسیر نادرست حوزه‌های مالیاتی و تحمیل مالیات نابه‌جا از این بابت، ضروری است نسبت به اصلاح بخشنامه مورد بحث اقدام شود.
* حسابدار رسمی - MBA