گر افراد به طور بی‌وقفه در معرض افکار منفی قرار گیرند، عملکرد مغزی آنها کاهش می‌یابد. در اینجا به شرح این مساله می‌پردازیم که چگونه می‌توان در برابر این مساله از خود محافظت کرد.

مهارت‌های مدیریتی
آثار مخرب گوش دادن به شکایت


آیا از شکوه و شکایت دیگران تنفر دارید؟ این تنفر یک دلیل موجه دارد، طبق نظر «تروور بلیک» کارآفرین زنجیره‌ای و نویسنده کتاب سه گام ساده: گوش دادن بیش از حد به شکایت، به دلایل مختلفی برای ذهن مخرب است. او در این کتاب توضیح داده است که علم عصب شناسی چگونه فعالیت مغز را در زمان رویارویی با محرک‌های گوناگون، از جمله یک جلسه شکایت طولانی اندازه گیری می‌کند. بلیک می‌گوید: «مغز بیش از آنچه ما فکر می‌کنیم شبیه ماهیچه عمل می‌کند؛ بنابراین، اگر به مدت طولانی در گوشه‌ای بنشینید و به سخنان منفی یک فرد گوش بدهید، این احتمال بیشتر می‌شود که شما نیز همان گونه رفتار کنید.»
حتی بدتر از آن، قرار گرفتن بیش ازحد در معرض شکایت می‌تواند زبان انسان را بند آورد. تحقیقات نشان می‌دهد قرار گرفتن 30 دقیقه یا بیشتر در معرض موضوعات منفی (از جمله تماشای چنین موضوعاتی از تلویزیون) نورون‌ها را در بخش هیپوکامپوس مغز غیرفعال می‌کند. این بخش از مغز برای حل مسائل مورد استفاده قرار می‌گیرد. تحقیقات نشان می‌دهد که توجه به مسائل منفی مغز را بیش از حد درگیر احساسات می‌کند.
اما اگر شما در جایگاه مدیریت یک شرکت هستید، آیا نباید درباره موضوعاتی که به خوبی پیش نمی‌رود اطلاع داشته باشید؟ بلیک معتقد است «تفاوت زیادی میان توجه به موضوعاتی که در آن اختلال ایجاد شده است و طرح شکایت وجود دارد. در واقع، افرادی که شکایت می‌کنند به دنبال راه‌حل نیستند، بلکه قصدشان فقط این است که کل موضوع را زیر سوال ببرند و تحقیر کنند. می‌توانید صدای مغز را به وضوح زمانی که شش نفر دور هم جمع می‌شوند و می‌گویند «واقعا وحشتناک نیست؟» بشنوید. چنین عباراتی به مغز آسیب می‌رساند، حتی اگر به صورت خنثی فقط یک شنونده باشید. اگر سعی کنید رفتار آنها را تغییر دهید، خودتان هدف شکایت قرار خواهید گرفت.»
پس چگونه می‌توان از خود و مغزتان دربرابر منفی بودن دفاع کنید؟ بلیک تاکتیک‌های زیر را پیشنهاد می‌کند.
1- فاصله خود را حفظ کنید
بلیک می‌گوید: «پدر من یک سیگاری حرفه‌ای بود. من سعی کردم عادت او را تغییر دهم؛ اما این کار آسان نبود.» البته بلیک می‌دانست در معرض دود سیگار قرار گرفتن می‌تواند برای سلامتی او نیز مضر باشد. «تنها راهی که داشتم این بود که فاصله خود را حفظ کنم.»
او می‌گوید: «باید به شکایت‌ها هم به همین شیوه نگریست. روشی که من همیشه با شکایت روبه‌رو می‌شوم این است که همیشه آن را مشابه سیگار کشیدن در نظر می‌گیرم.» اگر بتوانید از افراد شاکی دور بمانید مغز خود را در امان نگه داشته‌اید.
2- از شاکی بخواهید مساله را حل کند
گاهی اوقات حفظ فاصله، یک انتخاب نیست. اگر برای شما فاصله گرفتن از محیط آسان نیست، از فرد شاکی بخواهید از استراتژی ثانوی استفاده کند یعنی از او بخواهید مساله را حل کند.
بلیک می‌گوید: «سعی کنید از فرد شاکی بخواهید برای یافتن یک راه‌حل، مسوولانه رفتار کند. من معمولا به شکایت‌ها این گونه پاسخ می‌دهم «درباره این مساله، خود شما چه قدمی برخواهید داشت؟» بسیاری از افراد شاکی، مکان را با حالت قهر ترک می‌کنند، چرا که به آنچه می‌خواهند نرسیده‌اند. اما برخی نیز واقعا در جهت حل مشکل تلاش می‌کنند.
3- برای خود سپر ایجاد کنید
زمانی که در موقعیت گوش دادن به شکایت گرفتار شده‌اید، می‌توانید از تکنیک‌های ذهنی برای متوقف کردن شکایت و نجات نورون‌های مغز خود استفاده کنید. بلیک مثالی را از بکار گیری چنین تکنیکی مطرح می‌کند. او از گلف باز اسپانیایی سابق، سیو بالستروس نام می‌برد که در یک بازی مقابل جک نیکلاس قرار گرفت. در این بازی اکثر تماشاگران به باخت بالستروس تمایل داشتند. بلیک می‌گوید: «او به علت عداوت سختی که تماشاگران با او داشتند در شرایط دشواری قرار گرفت. بنابراین یک دیوار شیشه‌ای نامرئی را در اطراف خود تجسم کرد که از آسمان برای حفاظت از او نازل شده بود.»
دیده شده است که اکثر بازیکنان لیگ‌های بزرگ بیسبال در مواقع بحرانی برای خود سپر ایجاد می‌کنند.
یک استراتژی دیگر در این رابطه این است که از لحاظ ذهنی در مکان مورد علاقه خود گوشه عزلت گزینید. بلیک می‌گوید: «برای من این مکان یک نوار ساحلی زیبا با شن‌های سفید است که در امتداد یک جزیره خصوصی گسترش می‌یابد. من خود را به انزوای خصوصی خود می‌برم؛ در حالی که مردم به بیهوده گویی و هذیان گویی ادامه می‌دهند. من می‌توانم در هر جایی که باشم به آنها لبخند بزنم و برای آنها سر تکان دهم؛ در حالی که در حال پیاده روی در جزیره خصوصی خود هستم.»