دنیای اقتصاد

1390-02-18

تصميمات ناآگاهانه در سازمان‌ها، محصول نبود حسابداري مديريت است


ابوالقاسم فخاريان دبيرعلمي اين سمينار بر اين باور است كه به دليل دولتي بودن بخش عمده‌اي از اقتصاد كشور، حسابداري مديريت جايگاه واقعي خود را پيدا نكرده است.
درخصوص برپايي اين سمينار گفت‌و‌گويي با وي انجام داده‌ايم كه از نظرتان مي‌گذرد.
ضرورت برپايي همايش را بيان كنيد.
روند تغيير و تحولات در محيط‌هاي كسب و كار ادامه دارد و بنگاه‌هاي اقتصادي به‌صورت روزافزوني با تشديد رقابت، افزايش انتظارات ذي‌نفع‌ها و جدي‌تر شدن دامنه تاثيرات ريسك و مخاطرات روبه‌رو هستند.
در چنين شرايطي بنگاه‌هايي مي‌توانند در عرصه رقابت باقي بمانند و رشد كنند كه به ابزارهاي لازم براي كنترل پيشبرد استراتژي‌هاي رقابتي، اعمال مديريت هزينه و تصميم‌گيري‌هاي خردمندانه تجهيز شوند.
حسابداري مديريت به‌صورت وسيعي اين گونه ابزارها را در اختيار مديران بنگاه‌ها قرار داده و در زمينه‌هايي زير مديران را در راهبري شركت‌ها و دستيابي به اهداف تعيين شده ياري مي‌رساند:
- استفاده مطلوب از منابع و اعمال مديريت هزينه
- سنجش اثربخشي و كارآيي واحدها و مديران
- اتخاذ تصميمات متضمن منافع سازمان
بسياري از سازمان‌ها و شركت‌هاي موفق جهان، موفقيت‌هاي خود را مرهون استفاده از اطلاعات سودمند و هدايتگر حسابداري مديريت مي‌دانند و اعتقاد دارند كه در عرصه رقابت، توانسته‌اند با تكيه بر اين اطلاعات پايدار بمانند و رشد كنند. جامعه اقتصادي و مديريتي ما چه در نظام كلان مملكتي و چه در سطح بنگاه‌ها از محصولات اطلاعاتي حسابداري مديريت بي‌‌بهره‌اند و بنابراين بسياري از تصميمات نا‌آگاهانه و گاهي مغاير با اهداف و مصالح سازمان‌ها و بنگاه‌هاي اقتصادي اتخاذ مي‌شود.
اين سمينار به معرفي مفاهيم و ابزار و تكنيك‌هاي حسابداري مديريت به مديران سازمان‌ها و بنگاه‌ها و دست‌اندركاران حرفه حسابداري به‌منظور زمينه‌سازي بهره‌برداري مطلوب از اين مقوله مهم در شركت‌ها و سازمان‌هاي كشور مي‌پردازد.
حسابداري مديريت در كشور ما چه جايگاهي دارد؟
متاسفانه به‌علت جدي نبودن شرايط رقابتي در كشور، حسابداري مديريت نقش و جايگاه واقعي خود را در كشور ما پيدا نكرده است. هنوز بخش قابل‌ملاحظه‌اي از اقتصاد در دست دولت است و در فضاي كسب و كار رقابتي معنادار پديد نيامده است. رشد و توسعه به‌كارگيري حسابداري مديريت در دنيا با رشد‌يابي اقتصاد و تشديد رقابت همراه بوده است. به‌نظر مي‌رسد با اميد به جدي شدن خصوصي‌سازي از يك طرف و افزايش نجومي عوامل توليد و هزينه‌ها، استفاده از ابزار و تكنيك‌هاي حسابداري مديريت براي كنترل و اعمال مديريت هزينه و اتخاذ و پيشبرد استراتژي‌هايي كه به بقا و پايداري بنگاه‌ها ياري رساند اجتناب‌ناپذيرشده باشد.
چگونه مي‌توان اين جايگاه را ارتقا داد؟
يكي ديگر از عواملي كه در آينده بر دامنه استفاده از حسابداري مديريت تاثير خواهد گذاشت و به‌عبارتي كاربرد آنرا الزامي خواهد كرد، تغيير در مدل گزارشگري عملكرد مديريت شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس است كه در گزارشگري جديد، بخش قابل‌ملاحظه‌اي از اطلاعات از سيستم حسابداري مديريت قابل استخراج خواهد بود.
محافل علمي و حرفه‌اي ما تا كنون كار جدي و چشمگيري در جهت توسعه و ترويج حسابداري مديريت در كشور انجام نداده‌اند، مثلا ما در دانشگاه‌ها رشته اختصاصي حسابداري مديريت نداريم و انجمن‌هاي حرفه‌اي نيز تاكنون حسابدار خبره مديريت را به‌عنوان يك هويت و تخصص احراز صلاحيت نكرده‌اند كه به طور قطع با اهميت‌يابي كاربرد حسابداري مديريت در كشور اين محافل نيز بايد نقش و وظيفه خود را ايفا كنند.
محور‌ها و موضوعات اين همايش كدامند؟
محور اصلي همايش عبارت است از رويكردهاي نوين در حسابداري مديريت كه ضمن آن تحولات در حسابداري مديريت و برخي از ابزار و تكنيك‌هاي جديد هزينه‌يابي معرفي خواهد شد.
به‌عنوان مقدمه، ابتدا بحثي در خصوص انتظارات بنگاه‌هاي اقتصادي از حسابداري مديريت عنوان خواهد شد. با توجه به اهميت استراتژي‌مداري در بنگاه‌ها، نقش حسابداري مديريت در تحقق استراتژي‌هاي سازماني مطرح مي‌شود.
بخش عمده‌اي از شركت‌هاي ما را بنگاه‌هاي اقتصادي كوچك و متوسط تشكيل مي‌دهد كه به‌كارگيري حسابداري مديريت در اينگونه بنگاه‌ها از ويژگي‌هاي خاصي برخوردار است. اين ويژگي‌ها موضوع يكي از مقالات سمينار خواهد بود.
از سوي ديگر با توجه به اينكه سمينار با همكاري انجمن حسابداران خبره‌ ايران و بانك پاسارگاد برگزار مي‌شود، كاربرد حسابداري مديريت در صنعت بانكداري نيز مورد بحث قرار خواهد گرفت.
همچنين به لحاظ اهميت به‌كارگيري حسابداري مديريت در شركت‌هاي بورسي، وضعيت به‌كارگيري حسابداري مديريت در شركت‌هاي بورسي كه حاصل يك تحقيق ميداني است مورد تحليل و ارزيابي قرار مي‌گيرد.
ابزار و تكنيك‌هاي حسابداري مديريت در اعمال ريسك و تاثيرات حسابداري مديريت بر كاركرد حسابرسي داخلي نيز از جمله مقالات ديگري است كه در سمينار ارائه خواهد شد.
علاوه بر مقالات يادشده، سمينار در قالب دو ميزگرد، موضوعات پر اهميت زير را با حضور كارشناسان و بهره‌برداران از حسابداري مديريت مورد بحث و تبادل نظر قرار مي‌دهد:
* موانع و راهكارهاي بهره‌برداري از حسابداري مديريت در ايران
* ضرورت تربيت حسابداران خبره مديريت در كشور
آيا اين سمينار برنامه‌هاي جانبي هم دارد؟
بله، به‌منظور تعميق بخشيدن به مباحث نظري كه در قالب مقالات يادشده ارائه مي‌شوند، چهار كارگاه آموزشي با نگاه كاربردي برگزار خواهد شد كه مي‌تواند زمينه‌هاي مناسبي را جهت به‌كارگيري برخي از ابزار و تكنيك‌هاي حسابداري مديريت در بنگاه‌ها فراهم كند:
* معرفي مدل‌ها و شيوه‌هاي به‌كارگيري بودجه‌بندي نوين
* چگونه از روش ارزيابي متوازن در ارزيابي پيشبرد استراتژي استفاده كنيم
* كاركرد حسابداري مديريت در صنعت بانكداري
* هوشمندي تجاري (بهره‌مندي از فناوري اطلاعات و حسابداري مديريت در اداره موفقيت‌آميز بنگاه‌هاچه اهدافي را از برگزاري اين سمينار دنبال مي‌كنيد؟
انجمن حسابداران خبره ايران به‌عنوان نخستين انجمن حرفه‌اي حسابداري كشور كه ترويج و اعتلاي اين حرفه را به‌عنوان يك رسالت بر عهده دارد، تاكنون بيشترين اهتمام را در جهت معرفي حسابداري مديريت از طريق برگزاري سمينارهاي تخصصي در اين زمينه، راه‌اندازي دوره‌هاي بين‌المللي آموزش حسابداري مديريت در ايران و انتشار مقالات علمي و تخصصي در مجله حسابدار به‌عمل آورده است.
اميد داريم كه اين سمينار نيز با حضور و مشاركت مديران تحول‌گرا و دانشوران و صاحب‌نظران حرفه حسابداري، زمينه‌ساز آشنايي عميق به مفاهيم و ابزار و تكنيك‌هاي سودمند حسابداري مديريت و بهره‌برداري از آن در بنگاه‌هاي اقتصادي كشور باشد.