پیشنهادی به جامعه حسابداران رسمی ایران در رابطه با کارمندان خاطی دارم. پیشنهاد من این است که کارمندان خاطی در موسسات حسابرسی یا در کارهای اجرایی در سمت‌های حسابدار، رییس‌ حسابداری یا مدیر مالی که مرتکب خطاهای حرفه‌ای یا سایر خطاهایی که به نحوی با حرفه حسابرسی و حرفه حسابداری مرتبط می‌شود شده‌اند، به جامعه حسابداران رسمی ایران گزارش شوند تا به نحوی در پرونده آنها ثبت شده و درصورت لزوم اقدامات مقتضی در مورد آنها به عمل آید.

پیشنهادی به جامعه حسابداران رسمی ایران



البته خطاها ممکن است در انواع مختلف و در طیف بسیار وسیعی صورت گیرد که در مورد حسابرسان نمونه‌هایی از آنها می‌تواند قصور در کار حسابرسی، ترک کار بدون اطلاع قبلی، ترک کار بدون تحویل کار، تحویل ندادن پرونده‌های حسابرسی (گروکشی پرونده‌های حسابرسی)، مذاکره با صاحبکار برای ادامه حسابرسی واحد مورد رسیدگی از طرف خود، مذاکره با صاحبکار برای ادامه کارهای مشاوره مالی، خدمات حسابداری و غیره، البته از طرف خود و نه موسسه. (به قول عامیانه زیر‌آبی رفتن).
در مورد کارهای اجرایی (حسابداری)، نمونه‌هایی از خطاها می‌تواند بردن دفاتر قانونی و اسناد حسابداری به خارج از شرکت (البته به عنوان گروکشی)، ترک کار در روزهای نزدیک به تاریخ ارائه اظهار‌نامه یا سایر گزارش‌ها که باید در موعدهای قانونی به ارگان‌های دولتی و غیره تحویل داده شود، انجام اشتباهات عمدی در حساب‌ها، هر گونه گرو‌کشی در ثبت حساب‌ها، عدم تحویل کلیه اسناد، مدارک، اطلاعات و شواهد به حسابدار جانشین، سوء‌استفاده و ... باشد.
در مورد حسابداران رسمی که احتمالا خطاهای حرفه‌ای به عمل می‌آورند، کافی است که موضوع توسط کارفرما (موسسه حسابرسی یا واحد تجاری) به کمیته آیین رفتار حرفه‌ای یا هر کمیته دیگری که جامعه صلاح می‌داند، البته با مستندات و شواهد کافی، اطلاع داده شود تا جامعه آن طور جدی به آن رسیدگی کرده و اقدام مقتضی به عمل آورد.
در مورد افرادی که هنوز حسابدار رسمی نشده‌اند و احتمال می‌رود که در آینده برای حسابدار رسمی شدن تقاضا دهند، کارفرما موضوع را با مستندات و شواهد کافی برای جامعه حسابداران رسمی ایران ارسال و جامعه پس از رسیدگی اسناد، مدارک و شواهد، درصورت لزوم کارمند مورد نظر را به جامعه دعوت کند و موارد مطرح شده از طرف کارفرما را با او درمیان بگذارد و به نتیجه نهایی برسد و تصمیمات و نتیجه‌گیری خود را به کارفرما و کارمند مورد نظر به صورت رسمی و کتبی اطلاع دهد. در صورتی که خطای انجام شده توسط کارمند مورد نظر یک خطای بزرگ از نظر حرفه‌ای تلقی شود، طبیعی است که آن شخص استحقاق حسابدار رسمی شدن در آینده را ندارد و این مورد باید در پرونده‌ای خاص (لیست سیاه) در جامعه نگهداری شود تا اگر آن شخص در آینده تقاضای حسابدار رسمی شدن کرد، به آن پرونده (لیست سیاه) مراجعه کرده و او را از دست یافتن به عنوان «حسابدار رسمی» برای همیشه بازداشت.
پیشنهاد من می‌تواند برای همه تشکل‌های حرفه‌ای حسابرسی و حسابداری بسیار مفید واقع شود. تا نظر دوستان چه باشد.
در آخر نوشتار خود، یک مورد که سال‌ها پیش اتفاق افتاد نقل می‌کنم. سال‌ها قبل شرکت بزرگی را حسابرسی می‌کردیم که دارای انبارهای مختلف در تهران و شهرستان‌ها بود. از قبل برنامه‌ریزی کرده بودیم که چه افرادی در چه روزهایی برای نظارت بر انبار گردانی در محل انبارهای آن شرکت حاضر باشند. کار نظارت بر انبارگردانی به خوبی پیش می‌رفت تا اینکه روز سوم از شروع انبارگردانی از شرکت یادشده به ما اطلاع داده شد که از طرف این موسسه شخصی به انبار ...........واقع در ........ در دو روز گذشته حاضر نشده است. سعی کردیم با حسابرسی که باید در آن انبار برای نظارت بر انبار گردانی حضور پیدا کند تماس بگیریم ولی موفق به این کار نشدیم. با منزل آن شخص تماس گرفتیم و نزدیکان او گفتند که هر دو روز گذشته ایشان سر کار رفته اند. بعدها متوجه شدیم که ایشان قبل از شروع انبارگردانی، در یک موسسه حسابرسی دیگر در روزهای آخر اسفند ماه استخدام شده و در نتیجه برای نظارت بر انبارگردانی انبار مورد نظر به آن انبار مراجعه نکرده بود. آیا چنین شخصی مستحق است که بعدها یک حسابدار رسمی شود؟ آیا آن موسسه حسابرسی نباید با ما تماس می‌گرفت و در مورد ایشان سوال می‌کرد؟ آیا آن موسسه حسابرسی نباید از ایشان گواهی کار (البته اصل گواهی کار) می‌طلبید؟ البته اطلاعی ندارم که آیا آن موسسه حسابرسی از مشغول بودن آن شخص در موسسه حسابرسی ما اطلاع داشت یا نداشت، بنابراین در مورد عمل آن موسسه هیچ‌گونه اظهار نظری نمی‌کنم. تنها اظهار نظری که ‌دارم این است که جامعه به کلیه کارفرمایان اجازه دهد که اشخاص خطاکاری مثل این کارمند را به جامعه معرفی کنند، تا دیگر هیچ شخصی جرات نکند که چنین خطای بزرگی را در حرفه مرتکب شود.
* عضو پیوسته انجمن حسابداران خبره مدیریت انگلستان