تابناک

1391-04-16

زندگی تان را بر مبنای «بودجه صفر» ببندید!


یکی از روش‌های بودجه‌بندی به ویژه در کشورهای توسعه‌یافته، روش بودجه‌بندی بر مبنای صفر است. اساس این روش مبتنی بر نوسازی و تحول است بدین صورت که فعالیت‌های بی‌ثمر سال گذشته کنار گذاشته می‌شود.

به گزارش «تابناک» ، در این روش برای تنظیم بودجه‌ی سال آینده، بررسی می‌کنند که چه برنامه‌هایی ناموفق بوده است و در اولین گام بودجه‌ی این قبیل برنامه‌ها را صفر می‌کنند و به تعبیر واضح‌تر آنها را حذف می‌کنند. لازمه‌ی اجرای چنین روشی دو شرط اساسی است: یکی این که از برنامه‌های قبلی‌تان ارزیابی درستی داشته باشید که کدام موفق و مفید بوده‌ است و کدام خیر. دوم این که شهامت و قاطعیت لازم برای حذف آن برنامه‌های ناموفق را داشته باشید، چون برای حذف باید با ذینفعان قبلی بجنگید و جلوی برخی اسراف‌ها را بگیرید.

چنین روشی تا به حال در نظام بودجه‌بندی دستگاه‌های دولتی ایران اجرا نشده است، چرا که نه ارزیابی صحیحی از برنامه‌های اجرا شده ارائه شده است و نظارت ذی‌حساب‌های دستگاه‌های اجرایی و دیوان محاسبات و سازمان بازرسی کل کشور بر عملیات بودجه، عمدتاً نظارت کمّی است نه کیفی و از سوی دیگر کسی شهامت قطع بودجه‌ی برخی برنامه‌های بی‌فایده‌ یا دستگاه‌های بی‌بازده را نداشته است و ضمناً اجرای این روش متضمن در اختیار داشتن نیروهای خبره در امر برنامه‌ریزی، تصویب، اجرا و نظارت بر بودجه است که در حال حاضر چنین ظرفیتی به میزان لازم در دستگاه‌های مرتبط با بودجه اعم از دولت، مجلس و قوه‌ی قضائیه وجود ندارد و به حرف همین معدود کارشناس موجود هم کسی گوش نمی‌کند.

بودجه‌بندی بر مبنای صفر موضوع جالبی است تا بر اساس آن ایده‌ی «زندگی بر مبنای صفر»  مطرح شود. در «زندگی بر مبنای صفر» هر سال برای یکی دو روز خودمان را از شر‌ّ روزمرگی‌های زندگی خلاص کنیم و لختی از این چرخ و فلک زندگی پیاده شویم و بیندیشیم به کجا می‌رویم؟

یکی یکی برنامه‌های زندگی‌مان را ارزیابی کنیم که کدام مفید است و کدام مضرّ؟ کدام یک به درد می‌خورد و آخر و عاقبت دارد و کدام نه آخر دارد و نه عاقبت؟ رفاقت‌مان را با کدام دوست و رفیق و همکار ادامه دهیم و پرونده‌ی کدام دوستی‌ها را ببندیم؟ تماشای کدام فیلم و سریال را ادامه دهیم و کدام را قطع کنیم و کدام را به برنامه‌هایمان بیفزاییم؟ و به تعبیر بهتر بودجه (زمان و توان) کدام برنامه را صفر کنیم و برای کدام برنامه‌ها بودجه (زمان و توان) بیشتری بگذاریم. این کار بر خلاف بودجه های دولتی در ایران شدنی است . اگر نتوانستید از دولت هم انتظاری نداشته باشید.