منبع: | دنیای اقتصاد | تاریخ انتشار: | 1390-01-28 |
نویسنده: | مترجم: | کوشان غلامی | |
چکیده: | |||
ژاپن کشوری است آسیایی در شرقیترین بخش خاور دور. زبان مردم این کشور، زبان ژاپنی است. |
|||
فرهنگ کسبوکارژاپن رشته جزیرههای ژاپن شامل ۶,۸۵۲ جزیره است که چهار جزیره اصلی آن عبارتند از هونشو، هوکایدو، کیوشو و شیکوکو. پایتخت این کشور شهر توکیو میباشد.کشور ژاپن در سال ۲۰۱۰ پس از آمریکا و چین، به عنوان سومین قدرت اقتصادی دنیا شناخته شده. این کشور دارای منابع طبیعی خیلی محدودی است و اکثر جزایر و خاک آن کوهستانی و آتشفشانی است. ولی با همکاریهای دولت در بخش صنعت و نیز سرمایهگذاری گسترده در تکنولوژیهای پیشرفته، ژاپن به عنوان یکی از پیشگامان عمده در صنعت و تکنولوژی دنیا شناخته شده است. کشور ژاپن در سال ۲۰۱۰ پس از آمریکا و چین، به عنوان سومین قدرت اقتصادی دنیا شناخته شد. اگرچه در سه ماهه آخر سال 2010 رشد اقتصادی ژاپن 3/1- درصد بود، اما طی سال 2010 تولید ناخالص داخلی ژاپن 9/3 درصد رشد نشان داد و اقدامات سریع بانک ژاپن در قالب مداخله در بورس توکیو به منظور کاهش ارزش سهام نیکی ثبات را به بازارهای مالی این کشور بازگرداند. آمار کلی کشور ژاپن مساحت: 377944 کیلومتر مربع (رتبه 61 در میان کشورهای جهان) جمعیت: 127 میلیون و 960 هزار نفر (رتبه 10 در میان کشورهای جهان) تراکم جمعیت: 337 نفر در کیلومتر مربع (رتبه 36 در میان کشورهای جهان) امید به زندگی: مردان 79 سال – زنان 86 سال درصد افراد باسواد: 99 درصد میزان طلاق در 1000 نفر: 2/2 نفر آمار اقتصادی واحد پول: ین تولید ناخالص ملی: 4308 میلیارد دلار – سرانه 33828 دلار اشتغال: کشاورزی 4 درصد - صنعت 28 درصد - خدمات 65 درصد - بیکار 4 درصد صادرات عمده: تجهیزات حمل و نقل، ماشینآلات مکانیکی، مواد شیمیایی، لوازم الکتریکی، فلزات مقاصد صادرات: آمریکا 22 درصد - چین 13 درصد - کرهجنوبی 8 درصد - تایوان 7 درصد – هنگکنگ 6 درصد واردات عمده: محصولات ماشین آلات و تجهیزات – مواد سوختی و معدنی – مواد خوراکی – مواد شیمیایی – مواد اولیه منابع واردات: چین 20 درصد - آمریکا 13 درصد – کرهجنوبی 5 درصد - استرالیا 4 درصد - تایوان 4 درصد. صادرات بخش عمدهای از درآمدهای اقتصادی ژاپن را تشکیل میدهد و آمریکا با 7/22 درصد، چین با 1/13 درصد و کرهجنوبی با 8/7 درصد عمدهترین شرکای تجاری این کشور هستند. محصولات صادراتی عمده ژاپن شامل تجهیزات حملونقل، اتومبیل، صنایع الکترونیک، ماشینآلات الکتریکی و صنایع شیمیایی هستند. در بخش صنایع ژاپن به عنوان یکی از پیشرفتهترین کشورها در زمینه تولید اتومبیل، تجهیزات الکترونیکی، ماشین ابزار، فولاد و فلزات غیرآهنی، کشتی سازی، صنایع شیمیایی و نساجی و نیز صنایع غذایی فرآوری شده محسوب میشود. این کشور دارای چندین شرکت بینالمللی با مارکهای معتبری همچون تویوتا، هوندا، سونی، نیسان، سیتیزن و... است.چنین نتیجهای حاصل صادرات به کشورهای در حال توسعه (مانند چین که رشدش به 5/9 درصد رسیده)، طرح دولتی و بیسابقه قانونمندسازی، سطح بالای تحقیق و توسعه، سرمایهگذاری روی آموزش و همچنین تعدیل نسبی ارزش دادن به سهامداران است.ژاپن رشد اقتصادی بالایی را در دهههای ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ تجربه کرده است. رشد ژاپن در دهه ۱۹۶۰ به طور متوسط ۱۰ درصد، در دهه ۱۹۷۰ به طور متوسط ۵ درصد و در دهه ۱۹۸۰ به طور متوسط ۴ درصد رشد داشت. رشد اقتصادی ژاپن در دو دهه اخیر به شدت کاهش یافته است، به طوری که در دهه ۱۹۹۰ به طور متوسط 5/1 درصد بوده است. تلاشهای دولت ژاپن برای ایجاد رشد اقتصادی در این دو دهه عمدتا با شکست مواجه شده و رشد اقتصادی ژاپن همچنان پایین است.در نتیجه فاجعه اخیر زلزله و سونامی هولناک 11 مارس، 10 درصد ارزش داراییهای ژاپن در بازار سرمایه این کشور از بین رفت که این رقم معادل 20 درصد تولید ناخالص داخلی ژاپن بوده و مقدار آن به یک تریلیون دلار بالغ میشود. کارشناسان بر این باورند که این زلزله در کوتاهمدت تاثیرات منفی زیادی بر رشد اقتصادی ژاپن خواهد داشت، اما در بلندمدت به نفع اقتصاد این کشور تمام میشود، چرا که اجرای پروژه های زیر ساختی موجب افزایش اشتغال و رشد اقتصادی خواهد شد.اکنون شرکتهای بزرگ ژاپنی مثل تویوتا و سونی، با بحران عجیبی روبهرو شده اند. سونی فعالیت شش کارخانه بزرگ خود در شمال ژاپن را متوقف کرده است. شرکت تویوتا نیز سه کارخانه تولیدی خود را تعطیل کرد. شرکت های خودروسازی هوندا و نیسان نیز به ترتیب فعالیت دو و چهار کارخانه بزرگ خود را متوقف کرده اند. مهمترین مشکل فعلی ژاپن از همگسیختگی زنجیره عرضه برخی از صنایع است که برای ادامه فعالیت به مواد اولیه، قطعات و نهادههای تولید نیاز مبرم دارند و از سویی بسیاری از واحدهای تولیدکننده قطعات اتومبیل و لوازم الکترونیک که در مناطق آسیبدیده قرار دارند تولیدات خود را اجبارا کاهش دادهاند.البته صندوق بینالمللی پول اعلام کرد: اقتصاد ژاپن به حد کافی نیرومند است که بتواند هزینههای بازسازی خرابیهای زلزله و سونامی اخیر را تامین نماید. بانک مرکزی ژاپن نیز در پی سقوط شدید شاخصهای سهام، مبلغ 15 تریلیون ین (معادل 183 میلیارد دلار) به اقتصاد این کشور تزریق نموده است. فرهنگ کسب و کار در ژاپن در این هفته که به بررسی مجزای کشور ژاپن اختصاص داده شده است، اطلاعات جامعی پیرامون فرهنگ تجاری و فضای کسب و کار این کشور ارائه میشود که میتواند یاریگر شما در تعامل مؤثرتر با مشتریان و شرکای ژاپنی باشد. هرچند هرکدام از زیرردهها بر یک زمینه خاص در فرهنگ کسب و کار در ژاپن تمرکز دارد، پیشنهاد میشود این بخشها به ترتیب چاپ مورد بررسی قرار گیرند.ممکن است پس از مطالعه این بخش پیرامون فرهنگ کسب و کار ژاپن، به مطالعه فرهنگ تجاری سایر کشورهایی که با آنها سر و کار دارید، احساس نیاز کنید. در آینده نزدیک این کشورها نیز مورد بررسی قرار خواهند گرفت. پیشینه کسب و کار در ژاپن رویکرد ژاپنیها به کسبوکار، انعکاسی از تاریخ و فرهنگ اجتماعی آنها است. اگر خواهان کار و ارتباط موفق با طرفین و شرکای ژاپنی هستید، دانستن برخی مفاهیم زیربنایی مؤثر بر زندگی کاری در این کشور برای شما ضروری است. بعضی از این ساز و کارها چنان متفاوت از مدلهای غربی هستند که وفق یافتن با آنها دشوار و درک کامل آنها تقریبا غیرممکن است. ظاهرا مهمترین اصلی که همواره باید مدنظر داشت، اهمیت فوقالعاده روابط فردی در چرخه کسبوکار است. از میان تمامیفرهنگهای جهان، ژاپن یکی از طلایهداران در مقدم داشتن روابط فردی بر روابط کاری ( و نه کار بر ملاحظات فردی) است. پس برای توفیق کاری در ژاپن، لازم است که حداکثر زمان و منابع را به مرحله آغازین برقراری روابط اختصاص دهید. حتی اگر نتایج احتمالی بسیار دوردست به نظر برسند. مدلهای کسبوکار در ژاپن در حال حاضر در حال دگرگونی هستند و فشارهای زیادی – چه از داخل، چه از خارج- برای اعمال اصلاحات وجود دارد، اما هنوز روند تغییرات کند است و آداب و رسوم و التزامات سنتی هنوز پایداری میکنند. پس منتظر تغییرات باشید؛ اما توقع نداشته باشید گذار سریع و آسان رخ دهد. مهمترین اصلی که همواره باید مدنظر داشت، اهمیت فوقالعاده روابط فردی در چرخه کسبوکار است. ساختارهای فضای کسبوکار در ژاپن از زمان جنگ جهانی دوم، تجارت ژاپن زیر سایه تعداد اندکی از شرکتهای بسیار عظیم – موسوم به کنگلومرای تجاری – بوده و این شرکتها تاثیر بسیار شگرفی بر اقتصاد این کشور داشته اند. با این وجود در سالهای اخیر، اقتصاد ژاپن از نظر اندازه و ساختار این شرکتها، دگردیسی قابل ملاحظهای یافته، چنان که شبکه پیچیدهای از روابط بسته بین شرکتهای کوچک و بزرگ به وجود آمده است. رقابت بین شرکتهای کوچکتر در این بخش بسیار شدید است که این پدیده منجر به بروز ورشکستگیهای متعدد میشود. به همین دلیل مدتی است که مفهوم استخدام مادامالعمر برای نیروی کار، به صورت یک افسانه درآمده است. شرکتهای ژاپنی (به مثابه جامعه ژاپن) ساختاری سلسله مراتبی دارند؛ چنان که هر فرد جایگاه خود را در گروه و نیز نسبت به سایرین، به خوبی میداند. همین حس تعلق خاطر به گروه است که به شرکتهای ژاپنی انسجام و اقتدار میبخشد. رویکرد گروهی و کار تیمی در ژاپن، نه فقط مفاهیم و عبارات نظری که شیوهای از زندگی هستند که تمام جنبههای حیات سازمانی در همه سطوح را تحتشعاع قرار میدهند. ساختار سلسله مراتبی ژاپن، عمدتا بر مبنای هم اندیشی و همکاری است و نه فرآیند تصمیمسازی بالا به پایین که بیشتر معرف الگوهای سلسله مراتبی غربی است. این بدان معناست که همه افراد درگیر، شدیدا احساس تعهد و مسوولیت دارند. نقش زنان در تجارت در ژاپن درآمد میانگین سالانه زنان در ژاپن حدود 50 درصد میزان مشابه مردان است که آمار بسیار خوبی است. هرچند زنان از لحاظ حقوقی به برابری قابل ملاحظهای با مردان رسیدهاند، هنوز نوعی تبعیض نانوشته نسبت به زنان در محیطهای کاری وجود دارد. غالبا کارهای سطح پایین به زنان سپرده میشود و در هنگام ازدواج یا وضع حمل، وضعیت استخدامیآنان به حالت تعلیق در میآید. هرچند در سالیان اخیر این روند رو به بهبودی نهاده، هنوز این تغییرات ناچیز است. احتمالا تنها مشکل زنان غربی که در ژاپن کار میکنند، مدیریت همکاران مرد خواهد بود؛ در غیر این صورت به لقب مرد افتخاری مفتخر خواهند شد. سبک مدیریت ژاپنی مدیریت ژاپنی بر جریان اطلاعات از سطوح پایین به سطوح بالا تاکید دارد. این رویکرد باعث میشود اطلاعات بیشتری نسبت به رویکرد مچگیری در اختیار مدیران ارشد قرار گیرد. نتیجتا مشاهده شده است که خطمشیها غالبا پیش از آنکه برای تصویب نهایی به ردههای بالا گزارش شوند، از ردههای میانی نشات میگیرند. یک مزیت آشکار این رویکرد آن است که افرادی که در اجرای تصمیمات نقش دارند، در فرآیند شکلگیری آنها نیز حائز جایگاه پویایی هستند. از مدیران انتظار میرود هر چه به جایگاه بالاتری در سازمان نائل میشوند، افتادهتر و سادهتر ظاهر شوند. شخصیت فردی و فرهمندی، جزء پیشنیازهای مدیریت موثر محسوب نمیشوند. وظیفه کلیدی مدیر ژاپنی، ایجاد فضایی مناسب برای موفقیت گروه است. بدین منظور او باید همواره در دسترس و مشتاق به تشریک دانش خویش با گروه باشد. در ازای این رویکرد باز، وی نیز از اعضای گروه توقع دارد او را در جریان کامل میزان پیشرفت ماموریت بگذارند. اینگونه رابطه متقابل، شاکله مدیریت موفق و کار تیمی را میسازد. دستورالعملهای مدیران ممکن است برای غربیان بینهایت مبهم به نظر برسد؛ و این غالبا موجب سردرگمی و خستگی آنان میشود. در نگاه کلان، تفاوت در سبکهای ارتباطی عامل اصلی این مشکل است. ژاپنیها به عنوان کاربران زبان رمزی (که در آن، آنچه فرد اظهار میکند، لزوما منظور اصلی او نیست) نیازمند دستورالعملهای مستقیم و صریح نیستند. کارکنان ژاپنی منظور رییس را به فراست درمییابند؛ و واکنش مقتضی را از خود بروز میدهند. از این رو هنگامی که وظایف محوله مبهم یا مخدوش به نظر میرسند، غالبا لازم است برای شفافسازی آنها سوال کنید. تلاش برای فهم روشن مسائل از ابتدا، بسیار سودمندتر از فهم مبهم و تولید نتایج ضعیف یا ایجاد تنش در رابطه است. شخصیت فردی و فرهمندی، جزء پیشنیازهای مدیریت موثر محسوب نمیشوند. فرهنگ تجارت ژاپنی فرهنگ ژاپنی برخلاف اکثر فرهنگهای تجارت کشورهای دنیا که کم و بیش متاثر از فرهنگ آمریکایی است، دست نخوردهتر باقی مانده است. اکثر تاجران و مهاجران در اولین برخورد خود با ژاپنیها احساس خوبی نخواهند داشت، اما معمولا بیشتر آنها بعد از مدتی این احساس را ترک کرده و از همکاران ژاپنی خود درس میگیرند. در فرهنگ تجارت ژاپنی، غیرمعمول نیست که قراردادها بر پایه رابطههای خصوصی و خانوادگی بنا شود. یعنی دو نفر باید از قبل با هم آشناییت داشته و همدیگر را خوب بشناسند. به معنای دیگر، عقد قراردادها از روی احترام و آشناییت متقابل انجام میگیرد. تجارت به طریقی انجام میگیرد که هر طرف از نظر اخلاقی به طرف مقابل متعهد و مسوول باشد. ژاپن کشوری است که واژه «ما» به جای «من» در آن ارزش بسیار بالاتری دارد. آنها قبل از به مرحله عمل آوردن هر تصمیم مهمی، آن را به بحث میگذارند. گروهگرایی به جای فردگرایی در این کشور رونق دارد. شما نیز قبل از اینکه بتوانید پیشنهادات خود را مطرح کرده یا به مرحله عمل درآورید، باید عضو گروه شوید. برخلاف آمریکاییها که بسیار رکگو و روراست هستند، ژاپنیها ترجیح میدهند همه مسائل را رکوروراست به آنها نگویید و آن مطلب را در لفافه و با اشاره مطرح کنید. همه تلاش آنها بر این است که آن نکته و مطلب باعث آزار و ناراحتی کسی نشود و به کسی بر نخورد. برای این منظور باید سعی کنید تا قبل از حرف زدن آن را خوب بررسی کرده و برای جواب دادن به کسی عجله نکنید. در ژاپن وقتشناسی نشانه احترام است. هرچیز که باعث از بین رفتن غرور، شان و اعتبار اجتماعی شود در تجارت و معاملات ژاپنیها بسیار مضر است. برای این منظور شما باید همه توان خود را به کار گیرید تا این احترام حفظ شود. یکی از بهترین راههایی که نشان میدهد شما برای طرف مقابلتان احترام زیادی قائل هستید، این است که سر قرارها به موقع بروید و وقتشناس باشید. در این کشور ارائه خدمات به مشتری در اولویت است. اگر به ژاپن سفر کنید، از نزدیک مشاهده خواهید کرد که همه کارمندان و مسوولان همه ادارات، برای خدمت به شما بسیار مشتاق و داوطلب خواهند بود. احتمالا از این مساله بسیار تعجب خواهید کرد. ژاپنیها عقیده دارند که رسیدگی به کارهای ارباب رجوع در اولویت همه امور است. در ژاپن ترجیح داده میشود به جای فرستادن نامه، فکس یا ایمیل، مستقیما تماس گرفته شود. این به آن دلیل است که ارزش قائل شدن برای وقت طرف مقابل بسیار اهمیت دارد. ژاپن مثل اکثر کشورهای آسیایی خصیصه هدیه دادن را حفظ کرده است. برای مهمانهای خود هدیه تهیه کنید تا بتوانید از این طریق حس مهماننوازی و علاقه خود را به آنها نشان دهید. برای پرداخت صورتحساب تعارف کنید چرا که اینکار نشانه احترام است. جلسات در ژاپن سر وقت حاضر شدن در جلسات، بسیار مهم، و نشانه احترام به سایر حاضران است. با این وجود به دلیل ذات تعاون محور فرآیند تصمیمگیری در ژاپن، در اکثریت قریب به اتفاق موارد، تعیین زمان دقیق اتمام جلسه دشوار است. پس همیشه مدتزمان را قدری بیشتر از میزانی که برای حصول نتایج تخمین میزنید، در نظر بگیرید. جلسات معمولا با بحثهای مودبانه غیر تجاری پیرامون موضوعاتی چون دوستان و رابطهای مشترک، صلاحیتهای شرکت شما، غذای ژاپنی و نظایر آن آغاز میشوند. از این که وقت خود را به بحث پیرامون چنین مسائلی میگذرانید، خشمگین نشوید؛ چرا که این پدیده، یک عنصر حیاتی در فرآیند برقراری ارتباط به شمار میرود. تنها هنگامی که خطر خسارت دیدن جدی شد، بیصبری خود را اظهار کنید. مفهوم وا (Wa) که احتمالا بهترین ترجمه برای آن هماهنگی است، بطن رویکرد ژاپنی تشکیل جلسات است. هر چند جستوجوی راهحلها بسیار مهم است؛ اما این مهم نمیبایست به قیمت از دست رفتن آرامش حاصل شود. هیچ یک از حاضران مایل به بیان یک عقیده چالش بر انگیز نخواهد بود؛ چرا که این عمل احتمالا منجر به بروز تعارض و تاثیر سوءنهادن بر وا میگردد. در ژاپن تصمیمات طی یک فرآیند هم اندیشی کامل در جلسات و با رعایت خدشهناپذیر وا اتخاذ میشوند. نتیجتا ممکن است فرآیند تصمیمگیری بسیار طولانی و خستهکننده به نظر برسد. در چنین موقعیتهایی شکیبایی بسیار مهم است: اظهار بیصبری و ناشکیبایی بر وا اثر منفی میگذارد. کارتهای کسبوکار هنگام مذاکرات تجاری در ژاپن، بسیار حائز اهمیت است که تعداد کافی از کارتهای کسب و کار، که اطلاعات به زبان ژاپنی پشت آن درج شده باشد، به همراه داشته باشید. این کارتها در مراحل اولیه مذاکره و به شکلی رسمی ارائه میشوند. کارتها را با دو دست بگیرید و با دو دست تحویل دهید. (آن سوی کارت که به زبان ژاپنی نوشته شده است، بالا قرار گیرد.) با کارتهای تجاری طرفین ژاپنی با احترام رفتار کنید: هر ورق به منزله یک انسان است. روی کارتها چیز اضافهای ننویسید و آنها را جا نگذارید؛ رفتارهایی از این دست حمل بر بیاحترامیخواهد شد. در حین جلسات کارتها را با دقت روی میز مقابل خود قرار دهید و کارتهای مربوط به افراد ارشد را بالاتر قرار دهید. هدیه دادن هدیه دادن یک جزء بومی و سنتی در حیات تجاری ژاپن است و نباید با مسائلی از قبیل فساد مالی و رشوه اشتباه گرفته شود. لازم نیست هدیه خیلی گرانقیمت باشد؛ ولی همواره میبایست از کیفیت بالایی برخوردار باشد. مهم است که در سفر به ژاپن همواره تعدادی هدیه کوچک همراه خود داشته باشید و آنها را به دوستان و رابطهای قدیمی و جدید خود تقدیم کنید. هدایا حتما میبایست کادو شده باشند. هدایا را در بستههای چهارتایی یا 9 تایی تقدیم نکنید؛ چرا که این اعداد نحس قلمداد میشوند. هر شیء تیز گوشه نشانگر تمایل به اتمام رابطه است. همیشه مدت زمان را قدری بیشتر از میزانی که برای حصول نتایج تخمین میزنید، در نظر بگیرید. کار گروهی در ژاپن در واقع ژاپنیها جلسات تمرینی تیمسازی را نمیگذرانند؛ آنها ذاتا گروه محور هستند که این قضیه در باطن نیز برای اعمال یک رویکرد هماندیشانه در مسائل نهفته است. فرآیند ایجاد فضای همکاری یا نماواشی (Nemawashi ) متضمن حصول توافقات اصلی پیش از آغاز جلسه رسمی، به منظور اجتناب از هر گونه تعارض و درگیری در جلسات است. بنا براین اگر با حضور در جلسهای انتظار دارید موضوعات به شیوهای مستقیم و صریح بیان شوند، تقریبا همیشه ناامید خواهید شد. همچنین لازم است که هر یک از اعضای گروه، در برابر دیگر اعضا تعظیم کند که این نیز در کنار برخی رفتارهای دیگر، برخاسته از این باور سنتی است که افراد باید خاکسار و فروتن باشند. فخر فروشی برخاسته از فرهنگ غربی، رفتاری بچگانه و شرم آور تلقی میشود. لازم است که هر یک از اعضای گروه، در برابر دیگر اعضا تعظیم کند. سبکهای ارتباطی ژاپنیها احتمالا از بین تمامیجنبههای معامله با ژاپنیها، دشواریهای ارتباطی موجب بیشترین سردرگمیو سوءتفاهم میشوند. مبانی ارتباطات ژاپنی را میتوان بدین صورت خلاصه کرد: ظرافت و توجه به جزئیات، در محیطی که ظاهر فرد و آن چه در جمع اظهار میکند (Tatemae) از آن چه او واقعا فکر میکند (Honne) میتواند کاملا متفاوت باشد. غالبا فاصله مابین Tatemae اظهاری و Honne احساسی بسیار زیاد است و حتی گاهی این دو میتوانند کاملا در تضاد با هم باشند. پیشبرد روابط در ژاپن غالبا مبتنی بر قدرت افراد در به فراست دریافتن مکنونات پنهان در لا به لای استعارههای کلامی است و قطعا دریافتن این دوگانگی آشکار، برای غیرژاپنیها بسیار دشوار است. احتمالا بهترین بیان این است که برای اطمینان از درستی گزارهها، در مورد همه چیز میباید پرسش کرد. برای شفافسازی هر موضوعی که نسبت به آن تردید دارید، چندین مرتبه سوال کنید. این واقعیت که خارجیها به ندرت ژاپنی میدانند؛ و انگلیسی صحبت کردن ژاپنیها نیز در بهترین حالت دست و پا شکسته است، به این دشواریهای ارتباطی دامن میزند. بیشتر مکالمات انگلیسی بازرگانان در جلسات چند ملیتی، درک نمیشود؛ یا حتی بدتر از این اشتباه درک میشود. نیاز به استفاده شفاف و دقیق زبان، در هیچ موقعیتی، بیش از این نشستها نیست. تلفیق ابهام ژاپنی و فقدان ادراک، منجر به مشکلاتی میشود که حل مساله و تصمیم گیری را دشوار و عذاب آور میکند. برای شفاف سازی هر موضوعی که نسبت به آن تردید دارید، سوال کنید. سبکهای پوششی در ژاپن در ژاپن پوشش اهمیت حیاتی دارد و قضاوتی که در مورد هر فرد صورت میگیرد، غالبا بر اساس نحوه پوشش اوست. هنجار پوششی آنها در محیطهای تجاری معمولا کت و شلوار، پیراهن، و کراوات تیره است. هرچند در سالهای اخیر گهگاه پوششهایی از رنگهای دیگر هم به چشم میخورد، در این مورد بهتر است محافظه کارانه عمل شود. برای زنان لباسهای کاری میبایست پوشیده و رسمی باشد. زنان در محیطهای کاری معمولا شلوار نمیپوشند. زیور آلات میبایست فاخر، ولی به دور از جلوه گری و خودنمایی باشد. به خاطر داشته باشید که در ژاپن، آب و هوا در فصول بسیار متغیر است؛ پس البسه مناسب فصل را نیز به همراه داشته باشید. در زمستان احتمالا به کاپشن یا بارانی نیاز خواهید داشت. گذران مفید اوقات فراغت از تجارت در ژاپن وعدههای صرف غذا، جایگاه خاص خود را در حیات تجاری ژاپن دارند؛ و باید آنها را به عنوان یکی از مهمترین جنبههای فرآیند ایجاد ارتباط در نظر گرفت. پس چنانچه به صرف نهار یا شام ( یا به ندرت صبحانه) دعوت شدید، حتما دعوت را بپذیرید. دعوت کننده همواره و بلا شک پرداخت صورتحساب را به عهده میگیرد. اگر شخصی شما را دعوت کرد، مراقب باشید با پیشنهاد پرداخت صورتحساب توسط شخص خودتان، به وی اهانت نکنید. هنگامی که از چوب غذا خوری استفاده میکنید، هرگز آنها را به سمت کسی نگیرید؛ و نگذارید برنج به آنها بچسبد. در مواقعی که از چوبها استفاده نمیکنید، آنها را روی پارچهای که کنار ظرف غذایتان روی میز است بگذارید. باقی گذاشتن قدری از غذا در بشقاب (یا کاسه) از آداب غذاخوری ژاپنی است. با این کار نشان میدهید که به قدر کافی غذا میل کرده و سیر شدهاید. هنگام ورود به رستورانهای سنتی ژاپنی، مرسوم است که پیش از ورود کفشهایتان را در بیاورید. این رسم در سایر رستورانها رایج نیست. میزبان شما در انتخاب و توضیح انواع اغذیه و پیشنهاد بهترین آنها به شما، با طیب خاطر شما را همراهی خواهد کرد. ژاپن به لحاظ تنوع غذایی بسیار غنی است: گمان نکنید غذای ژاپنی صرفا سوشی و خیار ترشی است! اگر یک ژاپنی را به صرف غذا دعوت میکنید، او را به رستورانی ببرید که معرف فرهنگ آشپزی کشور شما باشد و بتوانید در قالب توصیف اغذیه، فرهنگ و سنتهای کشور خود را به وی معرفی کنید. انعام دادن در ژاپن مرسوم نیست. این هزینه معمولا در صورتحساب مرقوم میگردد. وعدههای صرف غذا، جایگاه خاص خود را در حیات تجاری ژاپن دارند. پیرامون فرهنگ کسب و کار در ژاپن 1. کسب و کار در ژاپن بر محور روابط شکل میگیرد. اگر روابط شما با افراد ذیربط به قدر کافی عمیق نباشد، احتمالا به هیچ نتیجهای نخواهید رسید. 2. لازم است که به شکل فاخری ادای احترام کنید. احترام به سن و سال جزئی از سنت ژاپنیها است. پس چنانچه هیاتی با اعضای سالمندتر به همراه داشته باشید، احتمالا مذاکرات شما بیشتر مثمر ثمر خواهد بود. 3. بکوشید همواره موقر و سیاستمدار مسلک باشید. از ابراز ناراحتی، خستگی یا بیصبری احتراز کنید. این عواطف منفی میتوانند تاثیر مخربی بر پیشرفت روابط داشته باشند. 4. ژاپنیها را با اعمال فشار در موقعیتی قرار ندهید که مجبور شوند از حوزه ادب و وجاهت خارج شوند. از تحمیل تصمیمات و تعیین ضربالاجل برای آنها اجتناب کنید. 5. تصمیمات در کوران جلسات طولانی هم اندیشانه اتخاذ میشوند. از آنجا که سرعت بخشیدن به این فرآیند تقریبا غیرممکن به نظر میرسد، صبوری لازم است. 6. تا جایی که میتوانید به دیگران کمک کنید و به آنها نیکی کنید. لطف و کرم افراد قطعا جبران خواهد شد. 7. بکوشید فروتن و افتاده باشید و نه گستاخ و صریح.افتادگی ویژگی شخصیتی ستودهای است؛ در حالی که بیپروایی و اعتماد به نفس بیش از حد، رفتارهای بچگانهای انگاشته میشوند. 8. از آنجا که ژاپنیها علاقهای به نه گفتن و مخالفت ندارند، معمولا اطمینان از حصول توافق یا اتخاذ واقعی تصمیمات، دشوار است. 9. سطوح ادراک زبانی را هنگامی که در ژاپن انگلیسی صحبت میکنید، بالا برآورد نکنید. افراد زیادی به زبان انگلیسی مسلط هستند؛ اما بسیاری افراد فقط وانمود میکنند که منظور شما را میفهمند. 10. هر مساله را چندین بار از زوایای مختلف بررسی کنید. برای آزمون میزان ادراک هر مبحث، تعداد زیادی سوال تشریحی بپرسید. 11. توافقات شفاهی هم سنگ و هم بهای قراردادهای مکتوب هستند. در یک جامعه رابطه محور، اعتبار وقایع را کیفیت روابط تعیین میکند؛ نه مناسبات قانونی. 12. زیاد راجع به محاسن خود صحبت نکنید؛ اما راجع به سازمان، دپارتمان یا تیمیکه به آن تعلق دارید، تا حد امکان مثبت سخن بگویید. هرگز حتی به شوخی نظرات خفیف کننده پیرامون سازمان خود ابراز نکنید. 13. از شوخی در حین جلسات جدی تجاری و کاری پرهیز کنید. شوخی در این موارد، بیجا قلمداد میشود. البته احتمالا در سایر موارد نیز نکتههای شوخیهای شما درک نمیشود. 14. به چشمان افراد خیلی خیره نشوید؛ چرا که رفتاری تهدیدآمیز و خصمانه تلقی میشود. 15. زبان بدن ژاپنیها بسیار مختصر است؛ به گونهای که دریافتن آن برای ناظر آموزش ندیده دشوار مینماید. ژاپنیها در جلسات بسیار ساکن به نظر میرسند: آنها غالبا به حالتی خشک و رسمیمینشینند. مشاهده یک واکنش یا ابراز احساسات در میان ژاپنیها بسیار نادر است و ارزیابی میزان پیشرفت برنامهها یا مکنونات قلبی افراد از طریق آن بسیار دشوار است. 16. به طرف مقابل توجه نشان دهید. التفات نسبت به مسائل خانوادگی، تفریحات، سلامتی افراد و نظایر آن میتواند موجب تحکیم مبانی روابط گردد. 17. همواره برای رابطهای کاری اصلی خود در ژاپن، هدایایی به همراه ببرید. لازم نیست هدایا گرانقیمت باشند؛ اما همواره باید کادو شده باشند. 18. پوشش خود را مرتب، ولی محافظهکارانه انتخاب کنید. ظاهر بسیار مهم است و احتمالا بر اساس ظاهرتان در مورد شما قضاوت خواهد شد. پوشش ژاپنیها در محیطهای تجاری معمولا کت و شلوار، پیراهن و کراوات تیره است. 19. در اوقات فراغت تا حد امکان در تفریحات حضور فعال داشته باشید. به یاد داشته باشید که فرآیند ایجاد ارتباط تا حد زیادی در وعدههای صرف غذا شکل میگیرد. 20. اگر در سفرهای کاری خود به ژاپن دچار تردید یا سردرگمی شدید، احساس خود را سریع بروز ندهید. بکوشید واکنش خود را به چند ساعت بعد و شب هنگام موکول کنید؛ یا از دوستان یا طرفین ژاپنی خود مشورت بگیرید |