منبع: | دنیای اقتصاد | تاریخ انتشار: | 1390-01-16 |
نویسنده: | تامی وایزمن | مترجم: | |
چکیده: | |||
ابتدا در یک قفس، پنج میمون قرار دهید. |
|||
چگونه یک فرهنگ مخرب شکل میگیرد؟ ابتدا در یک قفس، پنج میمون قرار دهید. درون قفس با طناب، یک موز را از سقف آویزان کنید، و در زیر آن چند پله قرار دهید. پس از مدتی، یکی از میمونها به سمت پله ها حرکت میکند تا برای گرفتن موز، از آنها بالا برود. اما به محض آنکه این میمون به پله ها رسید، بر روی میمونهای دیگر آب سرد پاشیده میشود. مدتی بعد، یکی دیگر از میمونها به اقدام مشابهی دست میزند. این بار نیز بر روی میمونهای دیگر آب سرد پاشیده میشود. خیلی زود، هنگامیکه هر یک از میمونها بخواهد از پله ها بالا رود، میمونهای دیگر، از ترس پاشیده شدن آب سرد، تلاش میکنند تا مانع این کار او شوند. اکنون موضوع پاشیدن آب سرد کلا منتفی میشود و یکی از میمونهای داخل قفس با میمون جدیدی جایگزین میشود. میمون تازه وارد موز را میبیند و تلاش میکند تا از پله ها بالا رود. اما ناگهان مبهوت و وحشت زده، میمونهای دیگر را میبیند که به او حمله ور میشوند. پس از یک امتحان دیگر، میمون تازه وارد درمی یابد که اگر بخواهد از پله ها بالا رود، مورد حمله و ضرب و شتم میمونهای دیگر قرار میگیرد. اکنون، مجددا یکی از پنج میمون ابتدای آزمایش را با میمون جدیدی جایگزین کنید. میمون تازه وارد به طرف پله ها میرود و توسط میمونهای دیگر مورد حمله قرار میگیرد. اما جالب اینکه این بار، میمون تازه وارد قبلی نیز، با شور و حرارت، در فرآیند مجازات شرکت میکند. به همین ترتیب، میمون سوم، سپس میمون چهارم، و سپس میمون پنجم از گروه میمونهای ابتدای آزمایش را با میمونهای جدید جایگزین کنید. هر بار که میمون تازه وارد به سمت پله ها میرود، مورد حمله میمونهای دیگر قرار میگیرد. پس از جایگزینی میمون پنجم، تمامی میمونهای مجازات کننده، هیچ اطلاعی در مورد اینکه «چرا هیچ یک از میمونها اجازه بالارفتن از پله ها را ندارد» و یا «چرا در ضرب و شتم میمون تازه وارد مشارکت میکنند» ندارند. بر روی هیچ کدام از آنها آب سرد پاشیده نشده است با این وجود، دیگر هیچ کدام از آنها برای گرفتن موز، مجددا به پله ها نزدیک نخواهد شد. چرا؟ چون تا آنجا که آنها میدانند، این راه و رسمی است که همواره در اطراف آنها وجود داشته است. |