دنیای اقتصاد

1389-12-14

تصویب دستورالعمـل شناسایـی مشتریـان در بازار سرمایه
 

بنابراین گزارش، این دستورالعمل در اجرای ماده 43 آیین‌نامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی مصوب 11/9/88 در 16 ماده و 8 تبصره تدوین و به تصویب هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید. بر اساس این دستورالعمل، اشخاص تحت نظارت باید هنگام ارائه خدمات و عملیات مربوط به اوراق بهادار و کالا، نسبت به شناسایی اولیه و کامل مشتریان براساس مفاد دستورالعمل اقدام کنند.اشخاص تحت نظارت باید شناسایی مشتریان را براساس فرم‌های ابلاغی توسط سازمان (احراز هویت و شناسایی شخص حقیقی و اشخاص حقوقی) انجام دهند. همچنین ارائه خدمات توسط اشخاص تحت نظارت، تحت هر عنوان در صورتی که مشتری از ارائه اطلاعات و مدارک موضوع این دستورالعمل خودداری کند، در صورتی که اشخاص تحت نظارت احراز نکند که اطلاعات ارائه شده توسط مشتری خلاف واقع است، در صورتی که بنا به اعلام مراجع ذیصلاح اطلاعات ارائه شده توسط مشتری خلاف واقع باشد و در صورتی که مشتری پس از شناسایی، خدمات پایه را به نفع شخص دیگری استفاده کند که مطابق مقررات این دستورالعمل شناسائی نشده، ممنوع است. در این دستورالعمل آمده است: اشخاص تحت نظارت ارائه‌دهنده خدمات پایه موظفند به طور مداوم و مخصوصا در زمانی که براساس شواهد و قرائن احتمال آن وجود داشته باشد که وضعیت مشتری تغییرات عمده‌ای پیدا کرده است، در صورتی که شخص تحت نظارت براساس شواهد و قرائن احتمال دهد مشتری در جریان عملیات پولشویی یا تامین مالی تروریسم قرار گرفته‌ است و در مواقعی که در مورد صحت اطلاعات قبلی به دست آمده، ابهام وجود دارد، شناسایی کامل مشتری را به روز کنند.همچنین مشتریان موظفند هرگونه تغییر ایجاد شده در اطلاعات موضوع ماده 3 این دستورالعمل را در اسرع وقت به اشخاص تحت نظارت اعلام کنند. اشخاص تحت نظارت باید قبل از به روز نمودن تغییرات ایجاد شده مطابق تبصره یک ماده 3 نسبت به صحت اطلاعات ارائه شده اطمینان حاصل کنند.
در عین حال، ضوابط و معیارهای نظارت مستمر با توجه به نوع مشتری (حقیقی و حقوقی)، نوع اقامت (داخلی و خارجی) و ماهیت و موضوع خدمات و عملیات مربوط به اوراق بهادار و کالا توسط سازمان تعیین و ابلاغ می‌شود.
در صورتی که اشخاص تحت نظارت نسبت به ذی‌نفع واقعی معاملات مشتریان شناسایی شده مظنون شوند باید مشخصات مشتری مذکور و ذی‌نفع احتمالی را به سازمان بورس گزارش دهند. منظور از ذی‌نفع واقعی، شخص حقیقی مالک مشتری حقوقی یا شخصی است که نماینده یا وکیل به نیابت از وی معامله می‌کند.بر اساس این دستورالعمل، در صورت اعلام سازمان مبنی بر کفایت شناسایی مشتریان توسط هر یک از اشخاص مشمول دارای نظام مبارزه با پولشویی، اشخاص تحت نظارت می‌توانند برای شناسایی مشتری به تایید اشخاص مذکور اتکا کنند. اشخاص تحت نظارت موظفند به منظور ارتباط با واحد مبارزه با پولشویی سازمان جهت دریافت و ارسال گزارش‌ها، بررسی استعلام‌ها و سایر موضوعات مرتبط با پولشویی نسبت به ایجاد واحد یا معرفی نماینده اقدام کنند.همچنین اشخاص تحت نظارت مکلفند رویه‌های کارآمدی را جهت شناسایی مشتریان براساس مقررات اتخاذ و به طور مستمر کنترل و در صورت نیاز بازبینی کنند.اشخاص تحت نظارت باید سیستم جامعی از مدیریت اطلاعات مربوط به مشتریان را ایجاد کنند و ترتیبی اتخاذ کنند که اطلاعات مزبور در این سیستم گردآوری و پردازش شده و حسب درخواست، در اختیار مراجع ذیصلاح قرار گیرد.در عین حال، اشخاص تحت نظارت باید برنامه‌های آموزشی مستمری را در مورد چگونگی شناسایی مشتریان برای کارکنان خود تدارک ببینند. اشخاص تحت نظارت باید رویه‌های شناسایی مشتری را براساس ضوابط این دستورالعمل، مستند و به کارکنان خود ابلاغ کنند و به صورت قابل‌اتکایی از اجرای آن اطمینان حاصل کنند. سازمان بورس بر اجرای این دستورالعمل نظارت می‌کند. به همین منظور اشخاص تحت نظارت مکلف هستند اطلاعات مورد درخواست سازمان را در راستای اجرای این دستورالعمل در اختیار سازمان قرار دهند.بر اساس این دستورالعمل، کلیه ضوابط و بخش‌نامه‌های ابلاغی از سوی سازمان بورس در خصوص شناسایی مشتریان، جزء لاینفک این دستورالعمل است.