استراتژی ۳۴: چه پندی از انعام دادن در رستوران می‌توان گرفت؟

استراتژی ۳۴: چه پندی از انعام دادن در رستوران می‌توان گرفت؟


نوع استراتژی: فردی
چه برای یک قرار کاری، چه برای یک مراسم رسمی، چه با خانواده، دوستان، همکاران و... تقریبا همه ما یک بار به رستوران سر زده‌ایم. اگر چه توجه ما در رستوران بیشتر معطوف به غذا، محیط، نوع پذیرایی وغیره بوده ولی می‌توان از نوع رفتار گارسون‌های رستوران چیز‌های زیادی در مورد تعامل با دیگران دریافت.

نوع برخورد این افراد با مشتریان به میزان زیادی بر انعامی‌که مستقیما از آنها دریافت می‌کنند، موثر است. اگر این رفتار خوشایند، محترمانه و... باشد انعام بیشتری می‌گیرند ولی اگر این رفتار غیرمحترمانه یا حتی چاپلوسانه باشد شاید چیزی به عنوان انعام گیرشان نیاید. شاید این قسمت آشکار قضیه باشد ولی تحقیقات نشان می‌دهد که برخی رفتار‌های ناملموس این افراد بر ناخودآگاه مشتری اثر می‌کند و مشتری بدون اینکه علت واضحی برای آن بیابد انعام بیشتری به اومی‌دهد.
در این میان یکی از رفتار‌هایی که در این استراتژی در مورد آن صحبت می‌کنیم، تکرار سفارش مشتری است. بارها شده است که به رستورانی رفته‌ایم، سفارشی داده‌ایم و بعد از مدتی انتظار، غذای دیگری برای ما سرو شده است. تحقیقاتی که توسط «ریک ون بارن» انجام شد، نشان می‌دهد که هنگامی‌که گارسون سفارش مشتری را بعد از تکمیل سفارش تکرار می‌کند، تا ۷۰ درصد انعام بیشتری می‌گیرد. بسیاری از گارسون‌ها بعد از اینکه سفارش مشتری را می‌گیرند به گفتن بسیار خوب یا باشد» بسنده می‌کنند ولی تکرار سفارش‌های مشتری بعد از تکمیل سفارش موجب افزایش انعام آنها می‌شود. ولی علت چیست؟
چرا تکرار سفارش یک نفر موجب دست و دلبازی بیشتر او می‌شود؟ آیا این رفتار مختص تکرار جملات است یا تشبیه سایر رفتار‌ها و حرکات او چه ظاهری چه لفظی وغیره نیز موجب افزایش این دست و دلبازی می‌شود؟ علت روان‌شناسی پشت این قضیه چیست؟
در تحقیقاتی که «تانیا چارتراند» و «جاش بارگ» انجام داده‌اند دریافتند که شباهت رفتاری چه ظاهری باشد، چه کلامی ‌و... موجب ایجاد حس اطمینان بیشتر و در نتیجه علاقه بیشتر بین دو طرف می‌شود. در یک تحقیق که این دو انجام دادند، از دستیار تحقیق خواسته شد تا میمیک رفتاری فرد مصاحبه شونده را تقلید کند، یعنی اگر وی دست به سینه نشست یا پایش را روی پای دیگر انداخت؛ بدون اینکه فرد مصاحبه شونده متوجه تقلیدی بودن رفتار شود، دستیار تحقیق نیز این رفتار وی را تقلید کند. در نیمی ‌از مصاحبه‌ها این عمل انجام شد و در نیمی ‌دیگر، مصاحبه بدون این حرکت دنبال شد.
در پایان تمام مصاحبه‌ها از فرد مصاحبه شونده خواسته شد که به میزان راحتی خود و اطمینانی که به مصاحبه‌کننده‌ها در حین مصاحبه داشت نمره بدهد. در مصاحبه‌هایی که رفتاری از مصاحبه شونده تقلید شده بود نمرات داده شده به مراتب بالاتر بود. نتیجه اینکه چه تکرار سفارش مشتری در رستوران چه تکرار حرکت وی در یک جلسه؛ شباهت رفتاری دو طرف موجب تاثیر بیشتر در مخاطب می‌شود.
ویلیام مادوکس و همکارانش این استراتژی را در محیط دیگری نیز سنجیدند، محیط مذاکره.
در یک تحقیق از دانشجوان MBA خواسته شد تا در یک مذاکره شبیه‌سازی شده، هر فرد رفتار طرف مقابل را بدون جلب توجه وی شبیه سازی کند. نیمی‌از مذاکرات هم به صورت عادی و بدون این شبیه‌سازی پیش رفت. در پایان مذاکرات، گروه اول که در آن هر فرد، رفتار طرف دیگر را شبیه‌سازی کرده بود در ۶۷ درصد مذاکرات به توافق رسیدند؛ در حالی که در گروه دیگر تنها در ۱۲ درصد مذاکرات به نتیجه رسیدند. نکته جالب این بود که در گروه اول هر دو طرف مذاکره احساس اطمینان بیشتری به هم پیدا‌ کرده بودند و بسیار راحت‌تر و بازتر مسائل را مطرح و حل می‌کردند.
یک کاربرد دیگر این استراتژی در فروش و خدمات
پس از فروش است. هنگامی‌ که یک فروشنده پس از گوش کردن دقیق به درخواست مشتری، درخواست او را تکرار می‌کند، محیط گرم تری برای بستن قرارداد فراهم می‌آورد. محققان در بررسی نوار‌های ضبط شده از مکالمات تلفنی در بخش خدمات پس از فروش شرکت دریافتند که هنگامی‌که مشتریان بعضا عصبانی برای شکایت به شرکت زنگ می‌زنند، اگر با صبر طرف مقابل هنگام شنیدن شکایات خود روبه‌رو شوند و در پایان هم مشکل خود را که از زبان متصدی خدمات پس از فروش تکرار می‌شود بشنوند با آرامش و رضایت خاطر بیشتری مکالمه را خاتمه می‌دهند.
در مذاکرات هم اگر این استراتژی با گوش شنوا همراه شود بسیار موثرتر خواهد بود. هنگامی‌که طرف مقابل مشغول حرف زدن است به دقت به حرف‌های وی گوش دهید،
به‌گونه‌ای که وی متوجه شود که شما به حرف‌های او دقت می‌کنید. در صورت لزوم حرف‌های وی را یادداشت کنید، هر از چند گاهی به چشمان وی نگاه کنید تا متوجه شود که شما مشغول یادداشت کردن نکاتی از حرف‌های وی هستید، تایید گفته‌های وی با تکان دادن سر نیز بسیار موثر است.
سپس برخی از جمله‌ها را برای وی تکرار کنید؛ «اگر درست متوجه شده باشم شما نگران تحویل پروژه در پایان سه ماه هستید؟» تا حد امکان برخی کلمات وی را تکرار کنید. به موقعیت و حرکات وی دقت کنید، نوع نشستن، قرار گرفتن دست‌ها، پاها و... در هنگامی ‌که شما مشغول صحبت می‌شوید سعی کنید برخی از این حرکت را شبیه سازی نمایید (تن صدا، کلمات، اصطلاحات، نوع نشستن و...). اگر وی با انرژی صحبت می‌کند شما هم با انرژی صحبت کنید، اگر عصبانی می‌شود شما آرام باشید، تا وی با تقلید این حرکت شما آرام شود. و... .
در استراتژی‌های آینده در مورد نحوه افزایش نفوذ در مذاکرات مطالب بیشتری بیان خواهد شد.
* [email protected]