دنیای اقتصاد

1390-12-01

گروه مسکن- فرید قدیری: براساس آنچه دیروز پایگاه اطلاع‌رسانی دولت اعلام کرد، «خداحافظی ساکنان مسکن‌مهر با اجاره‌نشینی» فعلا منتفی خواهد بود.
متقاضیان مسکن‌‌مهر اگر چه بعد از دریافت واحدهای مسکونی، عملا صاحب‌خانه می‌شوند، اما با تصمیم جدید دولت که روز گذشته در قالب ابلاغیه رسمی منتشر شد، صاحب‌خانه‌های مسکن‌مهر تا زمان نامعلوم به مستاجر دولت تبدیل خواهند شد.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» واحدهای مسکونی‌مهر روی زمین‌هایی احداث شده که دولت -در نقش مالک- آنها را به امانت برای ساخت مسکن واگذار کرده است.
برای این زمین‌ها در قانونی که سال87 در مجلس به تصویب رسید، مقرر شده بود ساکنان مسکن‌مهر هزینه ناچیزی را بابت «اجاره زمین» به دولت پرداخت کنند، اما حالا با تصمیم جدید کارگروه مسکن که به تایید معاون اول رییس‌جمهور نیز رسیده است، ساکنان این واحدها باید رقمی را به صورت تصاعدی و تا زمان نامحدود در قالب «اجاره زمین 99ساله» به حساب سازمان ملی زمین واریز کنند که با توجه به نحوه محاسبه این اجاره‌بها، حس اجاره‌نشینی همچنان در افراد زنده خواهد ماند.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» در ماده7 آیین‌نامه اجرایی قانون ساماندهی مسکن که سال87 ابلاغ شد، مبلغ اجاره‌بهای سالانه زمین‌های 99ساله حداکثر معادل 20 درصد «قیمت‌منطقه‌ای» زمین مسکونی متناسب با قدرالسهم هر متقاضی یا یک درصد قیمت روز زمین (هر کدام که کمتر باشد) تعیین شده بود. اما به موجب مصوبه جدید کارگروه مسکن که مهر تایید مقامات ارشد دولت را ضمیمه خود دارد، از این به بعد ساکنان مسکن‌مهر باید اجاره‌بهای زمین را در سال اول تحویل واحد، معادل 20 درصد «قیمت‌منطقه‌ای» و در سال‌های بعد به ازای هر سال 5درصد اضافه‌تر از نرخ پایه 20درصد، به دولت پرداخت کنند.
این مصوبه یعنی اینکه ساکنان مسکن‌مهر در سال دهم سکونت در این خانه‌ها باید معادل 65 درصد قیمت ‌منطقه‌ای زمین، اجاره پرداخت کنند و در سال هفدهم مبلغ اجاره را به دو برابر افزایش دهند. همچنین در سال سی‌وهفتم اجاره زمین سه برابر خواهد شد و در سال 99 این رقم به 6 برابر اجاره سال اول تبدیل خواهد شد.
نکته قابل‌تامل در مصوبه جدید کارگروه مسکن نامحدود بودن زمان پرداخت اجاره زمین‌های مسکن‌مهر است. در تصمیم جدید هیچ اشاره‌ای به سقف زمان پرداخت اجاره زمین، نشده است. متن آنچه سایت اطلاع‌رسانی دولت در این باره منتشر کرده، به شرح زیر است: «وزیران عضو کارگروه مسکن به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ‌ایران، آیین‌نامه اجرایی قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن را اصلاح کردند. بر اساس این اصلاحیه، مبلغ اجاره بهای سال اول اراضی مشمول برنامه ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن، معادل بیست درصد (20 درصد) قیمت منطقه‌ای زمین مسکونی متناسب با قدرالسهم هر متقاضی در سال اول است و این رقم برای سال‌های بعد تا (99) سال، سالانه 5 درصد افزایش می‌یابد. قرارداد اجاره (99) ساله امضا شده توسط وزارت راه‌وشهرسازی با متقاضی به منزله اجاره‌نامه رسمی ‌است. این مصوبه از سوی معاون اول رییس‌جمهور ابلاغ شده است.»
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» بر طبق آنچه سازمان ملی زمین‌ومسکن –متولی زمین‌های 99ساله در مسکن‌مهر- برآورد کرده، هم‌اکنون اجاره‌بهای سالانه زمین‌های 99ساله برای هر متقاضی در شهرهایی که این زمین‌ها برای مسکن‌مهر اختصاص داده شده حدود 40 هزار تومان است.
تاکنون به رغم تحویل بیش از 100 هزار واحد مسکونی‌مهر در نقاط مختلف کشور، قراردادی مبنی بر اجاره زمین با متقاضیان منعقد نشده است. آن‌طور که شواهد نشان می‌دهد وزارت راه‌وشهرسازی در نظر دارد بعد از تحویل کامل 5/1 میلیون مسکن‌مهر و بعد از آنکه سند محضری این واحدها از بابت اعیان به نام متقاضیان منتقل شد، اقدام به تنظیم قرارداد اجاره زمین‌‌ها کند و سپس از ساکنان شروع به دریافت اجار‌ه‌بها کند.
به این ترتیب در طرح مسکن‌مهر آپارتمان‌هایی به خانوارها تحویل داده می‌شود که ساکنانش باید هر ساله علاوه بر اقساط تسهیلات 25 میلیون تومانی ساخت، مبلغی را نیز بابت اجاره زمین، پرداخت کنند.
در حال حاضر «قیمت‌منطقه‌ای» زمین‌های 99ساله کمتر از 10 درصد «قیمت روز» این زمین‌هاست به طوری که میانگین قیمت روز زمین‌های 99ساله مترمربعی حدود 100 هزار تومان و قیمت‌منطقه‌ای این زمین‌ها مترمربعی حدود 8 هزار تومان برآورد می‌شود.
حال محاسبه اجاره‌بهای این زمین‌ها براساس «20درصد قیمت‌منطقه‌ای برای یک‌سال» اگر چه رقم زیادی نیست، اما به موجب تکلیفی که دو سال پیش دولت برعهده وزارت اقتصاد گذاشت، قیمت‌ منطقه‌ای املاک به زودی افزایش قابل‌ملاحظه‌ای پیدا می‌کند و چند برابر می‌شود.
وزارت اقتصاد به عنوان متولی دفترچه قیمت ‌منطقه‌ای املاک مکلف شده ارقام این دفترچه را واقعی‌ و به قیمت‌ روز املاک در سال87 نزدیک کند.
آن‌طور که گفته می‌شود این تکلیف قطعا سال آینده اجرایی خواهد شد که در این صورت، هزینه اجاره زمین‌های 99ساله سنگین می‌شود.
زمین‌های 99ساله فروخته می‌شود؟
برخی‌ از مدیران مسکن‌مهر در پاسخ به این پرسش که «چرا مدت زمان پرداخت اجاره زمین‌های 99ساله نامحدود تعیین شده است؟» می‌گویند: این احتمال وجود دارد که در چند سال آینده با تحویل کامل این واحدها به مردم، دولت طرح فروش زمین‌های 99ساله را تصویب کند. منابع مطلع همچنین معتقدند درصورتی که دولت قصد انتقال مالکیت زمین‌های مسکن‌مهر به ساکنان را داشته باشد، این زمین‌ها را با قیمت روز خواهد فروخت. در حال حاضر در سند محضری واحدهای مسکونی‌مهر قید می‌شود که مالکیت اعیان بنام متقاضی و مالکیت عرصه به نام دولت است.