دنیای اقتصاد

1390-12-01

در این موارد، خریداران مسکن با امضای قولنامه و پرداخت حدود 10 تا 20 درصد ارزش معامله به فروشنده ملک، امیدوار می‌شوند که بعد از یکی دو هفته بتوانند کل مبلغ خرید را به فروشنده پرداخت کنند و ملک را تحویل بگیرند، اما درست یک هفته بعد از نوشتن قولنامه، از بنگاه مسکن با آنها تماس گرفته می‌شود که فروشنده منصرف شده و دیگر حاضر به فروش نیست. این خریداران زیان‌دیده همچنین زمانی که برای دریافت جریمه ناشی از به‌هم زدن معامله، از فروشنده طلب غرامت می‌کنند متوجه می‌شوند در قولنامه‌ای که امضا کرده‌اند حق هر نوع «اخذخسارت» از خریدار سلب شده است!

گزارش «دنیای‌اقتصاد» از چنین رفتار تازه‌ای در بازار معاملات مسکن حاکی است: همزمانی رونق شب عید، خرید آپارتمان و افزایش قیمت سکه و ارز، باعث شده برخی از دارندگان ملک مسکونی به بهانه فروش آپارتمان‌شان، مبالغی را از متقاضیان خرید دریافت کرده و در مدت کوتاه، اقدام به خریدوفروش سکه و ارز کنند و سپس با اعلام انصراف از فروش اصل پول متقاضی را به او برگردانند. این افراد فرصت‌طلب با سوءاستفاده از بی‌اطلاعی خریداران مسکن نسبت به محتوای قولنامه و مبایعه‌نامه، به گونه‌ای عمل می‌کنند که خریدار بعد از لغو یک‌طرفه قولنامه در بهترین حالت بتواند فقط اصل پول خود را دریافت کند.

در حال حاضر شیوه رایج برای خرید مسکن به این صورت است که متقاضی خرید بعد از انتخاب نهایی ملک، در بنگاه مسکن مبلغ اندکی را به فروشنده پرداخت می‌کند تا فرصت پیدا کند مابقی پول را از طریق اخذ وام یا فروش کالاهای سرمایه‌ای خود، تامین کند. به این ترتیب، اجتناب از پیش‌پرداخت عملا شدنی نیست، اما مسیر امن‌تری وجود دارد که اگر توسط خریداران مسکن رعایت شود، این افراد می‌توانند از خرید قولنامه‌ای اطمینان پیدا کنند و اجازه انصراف از فروش را نیز از فروشنده سلب کنند.

متن مبایعه‌نامه را کامل بخوانید

به خریداران شب‌عید در بازار مسکن توصیه می‌شود قبل از تنظیم قولنامه، ابتدا متن قرارداد را کامل بخوانند. در ماده 6 مبایعه‌نامه، بندی وجود دارد که در آن نوشته شده است: «در صورتی که عدم اجرای تعهد از جانب فروشنده باشد وی مکلف است به ازای هر روز تاخیر مبلغ ... ریال به عنوان خسارت تاخیر اجرای تعهد به طرف مقابل پرداخت کند.» خریدار و فروشنده ملک باید بعد از تفاهم بر سر یک عدد مشخص به عنوان جریمه، آن عدد را در قسمت خالی ماده6 بنویسند که معمولا بنگاهی‌ها این عدد را 50 هزار تومان پیشنهاد می‌کنند. اما نکته جالب اتفاقات اخیر در بازار معاملات مسکن این بوده که فروشنده ملک، در قسمت خالی ماده 6 به جای آنکه مبلغی را بنویسد، آن را لاک گرفته است!

پیش‌پرداخت را نقدی ندهید چک بدهید

زمانی که فروشنده اعلام انصراف می‌کند معمولا در بیان علت انصراف به خریدار می‌گوید تصمیم دارد واحدمسکونی را به یکی از اقوامش واگذار کند! به این ترتیب هیچ وقت مشخص نمی‌شود که مالک واحدمسکونی فروشی در چند روزی که مبلغ پیش‌پرداخت در دستش بوده، با این پول چه کار کرده است. آیا با آن، سکه خرید‌وفروش کرده است؟ آیا مبلغ دریافتی را در بانک‌ سپرده‌گذاری کرده است؟

بنابراین به خریداران مسکن توصیه می‌‌شود مبلغ پیش‌پرداخت را حتما در قالب چک بانکی، به فروشنده پرداخت کنند تا در صورت انصراف فروشنده از ادامه معامله، او موظف شود اصل چک را پس دهد. در این حالت اگر فروشنده به جای بازگرداندن چک اولیه، پول نقد یا چک تازه‌ای به خریدار ارائه کند، محرز است که او با پول دریافتی طی این مدت، استفاده اقتصادی انجام داده است.