این نوشتار در مورد بندهای 5-20، 6-20 و 7-20، آیین رفتار حرفه‌ای است که در ارتباط با جایگزین کردن حسابرس است.

این نوشتار در مورد بندهای 5-20، 6-20 و 7-20، آیین رفتار حرفه‌ای است که در ارتباط با جایگزین کردن حسابرس است. بند 5-20 به این شرح است: حسابدار رسمی پیشنهادی، قبل از انعقاد قرارداد انجام کاری که مستلزم ارائه خدمات مستمر حرفه‌ای است (مانند حسابرسی سالانه صورت‌های مالی) و آنکه کار تا کنون توسط حسابدار رسمی دیگری، انجام شده است باید: الف- مطمئن شود صاحب کار حسابدار رسمی قبلی را از تغییر آگاه کرده است.

ب- از حسابدار رسمی قبلی به طور کتبی درخواست کند کلیه اطلاعات و دلایل حرفه‌ای لازم(شامل دلایل تغییر) را همراه با جزئیات آن، برای تصمیم گیری در مورد پذیرش یا رد کار جدید در اختیار او قرار دهد. بند 6- 20 به شرح زیر است: حسابدار رسمی قبلی، پس از دریافت درخواست حسابدار رسمی پیشنهادی باید: الف- به صورت کتبی اعلام کند آیا دلایل حرفه‌ای مبنی بر این که حسابدار رسمی پیشنهادی نباید کار را بپذیرد، وجود دارد یا خیر. ب - کلیه اطلاعات مورد نیاز حسابدار رسمی پیشنهادی را که باعث می‌شود وی قادر به تصمیم‌گیری در مورد پذیرش یا رد کار جدید باشد، در اختیار وی قرار دهد. بند 7- 20 به شرح زیر است: چنانچه حسابدار رسمی پیشنهادی، حداکثر ظرف مدت یک ماه پاسخی از حسابدار رسمی قبلی دریافت نکند و دلیل یا دلایل خاصی برای نپذیرفتن کار نیابد می تواند در مورد پذیرش کار تصمیم‌گیری کند. بند‌های 8-20، 9-20، 10-20، دیگر در اینجا تکرار نمی‌شود. حال موضوع این نوشتار این است که آیا کلیه حسابداران رسمی که به کار حسابرسی اشتغال دارند، موارد بندهای یادشده را رعایت می کنند؟ بعضی از حسابرسان معتقد هستند که این نامه نگاری، کاغذبازی است و اصولا لزومی ندارد که انجام شود، زیرا حسابرس جانشین، در هر حال کار را قبول خواهد کرد و هیچ حسابرسی کار پیشنهاد شده به او را رد نمی‌کند. بعضی از حسابرسان جانشین با حسابرس قبلی تماس نمی‌گیرند و بعضی از حسابرسان قبلی هم به نامه دریافت شده از حسابرس جانشین پاسخ نمی‌دهند.
من به عنوان یک حسابرس شاغل در حرفه، پیشنهادی برای دوستان و همکاران گرامی دارم. البته، این یک پیشنهاد دوستانه حرفه‌ای است و من در مقامی نیستم که تکلیفی را برای کسی معین کنم. پیشنهاد من به همکاران و سروران عزیز این است که همه ما بندهای یادشده آیین رفتار حرفه‌ای را علاوه بر بندهای دیگر این آیین‌نامه به طور دقیق انجام دهیم تا شاید راه حلی باشد تا نظم بیشتر در حرفه حسابرسی به وجود آید. ما حسابرسان هستیم که باید این آیین‌نامه حرفه‌ای را کاملا رعایت کنیم و شکایت نداشته باشیم که چرا دیگران آن را رعایت نمی‌کنند. ننوشتن چنین نامه‌ای توسط حسابرس جانشین یا پاسخ ندادن آن توسط حسابرس قبلی، گاهی موارد ممکن است از لحاظ گرفتن کار حسابرسی، به نفع حسابرس جانشین باشد ولی فکر کنیم که دیگران هم همین کار را در مورد ما انجام خواهند داد و این باعث ایجاد یک بی‌نظمی در حرفه حسابرسی می‌شود. پس بهتر است که همه ما این بند‌های آیین‌نامه را (البته همراه با سایر بندها) به طور دقیق و طبق نوشتار و متن آیین‌نامه رعایت کنیم. در نهایت خواهیم دید که سود آن بیشتر از سود به‌دست آوردن یک کار حسابرسی بدون رعایت این بند‌ها است. اگر احتمالا بخواهیم به قول عامیانه زیرآب حسابرس قبلی را به نحوی بزنیم، احتمالا در کارهای دیگر زیرآب ما را نیز خواهند زد. بنابراین، رعایت تک تک بندهای آیین‌نامه رفتار‌ حرفه‌ای، به خصوص بندهای یادشده بالا، در دراز مدت، به نفع همه حسابرسان است. نفع آنی را باید فراموش کنیم. پیشنهاد دوستانه من به سروران گرامی همکار این است که از این به بعد همه ما بندهای یادشده را به طور کامل و لغت به لغت اجرا کنیم و در پاسخ به نامه حسابرس جانشین، کلیه مواردی که باعث حذف ما (حسابرس قبلی) از سمت حسابرس و بازرس قانونی یک شرکت شده، همراه با مستندات کافی به اطلاع حسابرس جانشین برسانیم و یک نسخه از آن نامه را همراه با مستندات آن برای کمیته کنترل کیفیت کار جامعه حسابداران رسمی ایران ارسال کنیم تا آن کمیته توجه خاص به موارد و علل حذف حسابرس قبلی را بررسی و در صورت لزوم، اقدامات مقتضی را به عمل آورد.
* عضو پیوسته انجمن حسابداران خبره مدیریت انگلستان