دنیای اقتصاد

1390-09-28

فساد اقتصادی، بدترین فساد است
وزیر دادگستری در کنفرانس یادشده با اشاره به پیشرفت روزافزون علم و تکنولوژی گفت: تجارت الکترونیک مرز نمی‌شناسد و پیچیدگی‌های زیادی را به همراه آورده است که این پیچیدگی‌ها می‌تواند زمینه بروز فساد را فراهم آورد. بنابراین، شناسایی منافذ فساد از اهمیت بالایی برخوردار است.سیدمرتضی بختیاری افزود: کشور ما در سال 87 به کنوانسیون (معاهده) بین‌المللی فساد که 158 کشور در آن عضویت دارند، ملحق شد. این کشورها مصمم هستند که با فساد اقتصادی که بدترین فساد است مبارزه کنند. این معاهده، 71 ماده دارد که مباحث بسیار جدی در رابطه با مبارزه با فساد دارد.همچنین، کشور ما به کنوانسیون مبارزه با پولشویی ملحق شده و الزاماتی نیز در قانون مبارزه با پولشویی داریم که تمام آیین‌نامه‌ها و مصوبات آن نهایی شده و از اول آذرماه در حال اجرا است.وزیر دادگستری خاطرنشان کرد: ما سایر قوانینی را که در سطح بین‌المللی برای مبارزه با فساد وضع شده، پذیرفتیم و الزامات آن را اجرا می‌کنیم.وی سپس گفت: اگر دو جایگاه «قضاوت» و «بیت‌المال» سالم باشد، همه جامعه سالم خواهد بود و سلامت بسیاری از بخش‌ها به سلامت اقتصادی برمی‌گردد. از سوی دیگر، در چشم‌انداز 1404 باید در ابعاد اداری، فرهنگی، سیاسی و معنوی به جایگاه بالایی در منطقه برسیم.بختیاری با اشاره به شیوه‌های متقلبانه تکان‌دهنده در فساد 3000 میلیارد تومانی گفت: ما باید بانک اطلاعات جامع سپرده‌گذاران و حساب‌های بانکی داشته باشیم، در حالی که چنین بانکی وجود ندارد. همچنین، در رابطه با مسائل بانکی، تنها اگر قانون کد ملی را رعایت می‌کردیم نباید یک حساب بانکی بدون کد ملی داشته باشیم در حالی که الان چند میلیون حساب بانکی بدون کد ملی داریم.وزیر دادگستری ادامه داد: وزارت دادگستری در اسفندماه 88 به عنوان مرجع ملی در معاهده بین‌المللی مبارزه با فساد معرفی شد. پس از تشکیل جلسه با کارشناسان به خلأهایی پی بردیم که باید برای رفع آنها اقدام شود. بختیاری تاکید کرد: اگر منافذی که موجب پولشویی می‌شوند، بسته شوند، اقتصاد رشد می‌کند و توسعه می‌یابد.وی در پایان گفت: ما می‌توانیم با رعایت قانون و ضوابط، درآمدهای مشروع داشته باشیم، اما باید از تخصص‌های موجود استفاده کنیم.
خلأهای سیستم اقتصادی و غفلت‌ها
مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران نیز در کنفرانس یادشده با اشاره به اهداف مشترک بازار سرمایه و حرفه مدیریت مالی و حسابداری گفت: هدف بازار سرمایه، حداکثرسازی رفاه اقتصادی جامعه است و هدف حسابداران و مدیران مالی نیز همین است که با اقداماتی که انجام می‌دهند و اطلاعاتی که در اختیار قرار می‌دهند، حداکثرسازی ثروت ذینفعان شرکت روی دهد.دکتر حسن قالیباف افزود: بنابراین مسائل، مشکلات، اهداف و وظایف مدیران مالی و حسابداران در راستای اهداف و وظایف بازارهای مالی است و می‌شود بازارهای مالی و مدیران مالی را در یک راستا دید.وی سپس به کاستی‌های موجود در زمینه حسابداری و مدیریت مالی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر در بیشتر دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی، رشته حسابداری و مدیریت مالی تدریس می‌شود و فارغ‌التحصیلان بسیاری در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری وجود دارد، اما ما نمی‌توانیم از وجود آنها استفاده کنیم.
وی ادامه داد: شفافیت و کارآیی یکی از مباحث مهم بازار سرمایه است، اگر شفافیت در بازار افزایش و عدم تقارن اطلاعاتی کاهش پیدا کند، ما شاهد علامت‌دهی بهتری در بازار و کشف قیمت متعادل و نقدشوندگی مناسب‌تری در بورس خواهیم بود. قالیباف خاطرنشان کرد: مدیران مالی و حسابداران در جهت شفافیت، کارآیی بازار و کاهش عدم تقارن اطلاعاتی، نقش بسزایی دارند به شرط آنکه مدیران مالی به منافع کل ذی‌نفعان توجه داشته باشند نه یک طیف خاص.مدیرعامل شرکت بورس سپس گفت: مدیران مالی باید به مسوولیت‌های اجتماعی خود عمل کنند و باید شاهد مدیران مالی و حسابدارانی باشیم که اخلاق را رعایت کنند و مستقل باشند.قالیباف در ادامه نبود انجمن‌های حرفه‌ای فعال در زمینه مدیریت مالی را یکی از خلأها برشمرد و توضیح داد: استقلال مدیران مالی و حسابداران، زمانی محقق می‌شود که انجمن‌های حرفه‌ای فعال باشند. این انجمن‌ها موجب شناسنامه‌دار شدن مدیران مالی و تمرکز حواس و نیروی مدیران شرکت‌ها می‌شود.
تاکید حسابداران بر رویدادهای آینده
مدیرعامل «بورس» نحوه گزارشگری مالی در شرکت‌ها را یکی دیگر از خلأها دانست و گفت: برداشت ما این است که سیستم گزارشگری وظیفه دارد اطلاعات گذشته را در اختیار ذی‌نفعان قرار دهد در حالی که تاکید حسابداران نباید تنها بر تهیه رویدادهای گذشته بنگاه‌ها باشد و سیستم حسابداری باید بر رویدادهای حال و آینده تاکید کند.قالیباف افزود: در بازار سرمایه مشاهده می‌شود که اطلاعات رسمی، جوابگوی تصمیم‌گیری‌ها نیست و افراد به اخبار غیررسمی و شایعات روی می‌آورند.وی ادامه داد: سیستم گزارشگری مالی باید به موضوعات پیرامون بنگاه‌ها توجه داشته باشد و مسوولیت‌های اجتماعی، محیط زیست، عوامل اجتماعی و فرهنگی که در جامعه حضور دارند، می‌تواند در گزارشات حسابداری جای داشته باشد.قالیباف یادآور شد: متاسفانه در گزارش‌های حسابداری ما از این موارد، چیزی دیده نمی‌شود و اطلاعاتی که مربوط به سرمایه‌های فکری و انسانی یک بنگاه است، دیده نمی‌شود.مدیرعامل بورس سپس گفت: ما استانداردهای بین‌المللی را به طور کامل رعایت نمی‌کنیم در حالی که انتظار می‌رود سیستم گزارشگری و حرفه حسابداری ما در استانداردهای بین‌المللی جایگاهی داشته باشد، زیرا ما با توجه به وضعیت اقتصاد خاص خودمان نیاز به یکسری استانداردها داریم و اگر در این حوزه تلاش کنیم می‌توانیم حتی به غنای استانداردهای بین‌المللی بیفزاییم.
حاکمیت شرکتی در مرحله حرف
قالیباف، پیاده نشدن حاکمیت شرکتی را یکی دیگر از خلأها دانست و گفت: سال‌هاست فقط در این زمینه حرف می‌زنیم البته در محافل مختلف، یکسری مقررات تدوین شده است، اما در همین شرایط، زمانی که در سال 2002 ماجرای «انرون» اتفاق افتاد، بلافاصله قانون «ساربن- اکسلی» به تصویب رسید.وی افزود: اگر بخواهیم بنگاه‌های شفاف داشته باشیم باید به سوی اصل حاکمیت شرکتی برویم و در قوانین اصلی کشور باید در این زمینه، بندهایی داشته باشیم که به اجرای عملی آن کمک کند. قالیباف فقدان روش‌های مناسب تامین مالی در شرکت‌های سهامی عام را چهارمین خلأ دانست و توضیح داد: ادبیات تامین مالی در همه جای دنیا وجود دارد، اما ما از آن استفاده نمی‌کنیم. این در حالی است که پیوسته عنوان می‌شود اگر می‌خواهیم ثروت، توزیع شود باید به سمت بنگاه‌های کوچک برویم در صورتی که اگر بخواهیم کار بزرگ انجام دهیم به شخصیت حقوقی بزرگ و منابع مالی بزرگ نیاز داریم.
وی افزود: ما شرکت‌های سهامی عام را تشویق نکرده‌ایم و بین یک بنگاه خصوصی و یک بنگاه سهامی عام تفاوت قائل نبوده‌ایم و تامین مالی آنها برابر بوده است. قالیباف تاکید کرد: اگر به سمت اولویت دادن تامین مالی شرکت‌های سهامی عام برویم، شاهد مشارکت افراد زیادی در بنگاه‌ها خواهیم بود و ریسک تامین مالی نیز کاهش پیدا می‌کند.
ارتباط متشکل بازارها با یکدیگر
مدیرعامل بورس در ادامه به ارتباط بین بازارهای پول، سرمایه، کالا و ارز اشاره کرد و گفت: اگر یکی از این بازارها، وظیفه خود را درست انجام ندهد، تبعات آن به سایر بازارها سرایت می‌کند.به عنوان مثال، نمی‌توان دائما یک نرخ را به یک بازار دیکته کرد و شکنندگی مالی در اقتصادهای آمریکا و اروپا به این دلیل است که چیزی را که بازار حکم کرده، انجام نداده‌‌اند.اگر یک بازار را کنترل کنیم، علامت‌دهی بازار را از دست می‌دهیم، سمت و سوی اقتصاد را گم می‌کنیم و بلندمدت شاهد آن چیزی خواهیم بود که در آمریکا و اروپا اتفاق افتاد.
قالیباف خاطرنشان کرد: بازار سرمایه یک آینه است و اقداماتی که در دیگر بازارها انجام می‌شود در این بازار نتایج خود را نشان می‌دهد.
رتبه پایین در جذب سرمایه‌های خارجی
مدیرعامل بورس در ادامه کنفرانس با اشاره به رتبه‌بندی پیوسته کشورها از سوی موسسات رتبه‌بندی بین‌المللی گفت: کشور ما از لحاظ رقابت‌پذیری رتبه خوبی ندارد و ما دنبال این هستیم که در جریان جذب سرمایه بین‌الملل جایگاه خوبی داشته باشیم، اما باید برای رسیدن به این منظور، اصلاحاتی در شاخصه‌های اقتصادی خود انجام دهیم.وی توجه به مالیات و ارتقای سیستم مالیاتی را یکی از مباحث مهم در اقتصاد عنوان کرد و گفت: انصاف این است که همه مالیات بپردازند، اما در حال حاضر میزان مشارکت در پرداخت مالیات پایین است.قالیباف افزود: در شرایط کنونی، طرح تحول مالیاتی مطرح و سیستم مالیاتی در حال بازنگری است. سازمان امور مالیاتی از همه کارشناسان نظرخواهی کرده است بنابراین در این فرصت می‌توانیم خلأهای موجود در سیستم مالیاتی کشور را به مسوولان یادآور شویم.
حمایت از حرفه‌ای شدن حسابداری
مدیرعامل بانک پاسارگاد یکی دیگر از سخنرانان کنفرانس یادشده بود که ارتقای سطح علمی و توان اجرایی حسابداران و مدیران مالی را مورد توجه قرار داد.
دکتر مجید قاسمی در این باره گفت: در کشورهایی که اقتصاد دولتی و متمرکز داشته‌اند و بنگاه‌ها در اختیار دولت بوده، این حرفه و حرفه‌ای شدن آن، چندان رونقی نداشته است و اصولا وقتی حسابداری و مدیریت مالی، حرفه‌ای می‌شود که اقتصاد بازار، رقابتی باشد.
وی افزود: در دو دهه گذشته به دلیل تحولات بزرگ در عرصه خصوصی‌سازی در بسیاری از کشورها، اقدامات جدی برای حرفه‌ای شدن حسابداری و مدیریت مالی و شکل‌گیری انجمن‌های حرفه‌ای و اصلاح ساختار مالی صورت گرفته است.قاسمی سپس گفت: جوامع حرفه‌ای در دنیا سابقه 150 ساله دارند و ترویج حرفه حسابداری با توجه به انقلاب صنعتی و ضرورت‌های پس از پیچیده شدن بنگاه‌ها صورت گرفت.وی توضیح داد: دو عامل گستردگی و افزایش حجم عوامل اقتصادی و پیچیدگی خدمات، ضرورت توجه بیشتر به حرفه را نشان می‌دهد.قاسمی سپس گفت: برای اینکه افراد فعال در این حرفه بتوانند اثربخش باشند و از نگاه یک بنگاه اقتصادی، حرفه‌ای باشند باید نخست، تسلط و اشراف کامل بر علوم پایه در این حوزه داشته باشند. این در حالی است که سطح علمی دانشگاه‌های ما در حسابداری و مدیریت مالی چندان مطلوب نبوده و در حوزه خدمات بانک و بیمه با نارسایی جدی مواجه هستیم و نمی‌توانیم فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها را به عنوان افراد موثر بپذیریم، زیرا از استانداردهای دنیا در این زمینه عقب هستیم.مدیرعامل شرکت پاسارگاد ادامه داد: شناخت کامل و به روز از استانداردهای این حوزه ویژگی دیگری است که باید فعالان این حرفه دارا باشند. همچنین، تسلط به قوانین و مقررات و تسلط به نرم‌افزارها در حیطه حسابداری و حسابرس از دیگر ملزومات حرفه‌ای شدن به شمار می‌رود.قاسمی پایبندی به اخلاق حرفه‌ای را از دیگر ویژگی‌های حرفه‌ای شدن دانست و گفت: با برخورداری از این ویژگی می‌توان اهم انتظارات یک بنگاه بزرگ اقتصادی را از مدیران مالی، پاسخ گفت.وی افزود: انجمن‌های حرفه‌ای معتبر دنیا کار بسیار سنجیده و عمیقی را در رابطه با سطح دانش و مهارت فنی اعضای خود از طریق آزمون‌های استاندارد و معتبر انجام می‌دهند و علاوه بر برخورداری از چند سال تجربه، رعایت اصول اخلاقی را شرط تداوم عضویت می‌دانند.