فارس

1390-09-26

برخی معتقدند سازمان حسابرسی می‎توانست زودتر و قبل از کشف این سوءاستفاده 3 هزار میلیارد تومانی گزارش‎هایی را ارائه کند. در این رابطه شما چه گزارش‎هایی را ارائه و چه اقداماتی را انجام داده‎اید؟
حسابرسان با توجه به عواملی از قبیل میزان خطر ذاتی، ماهیت نظام‌های حسابداری و کنترل داخلی، تجارب قبلی که از واحد مورد رسیدگی دارند و نیز نتایج اجرای روش‌‌های رسیدگی شامل تقلب، برای رسیدن به نظر حرفه‌‌ای خود با استفاده از روش‌های مناسب نمونه‌گیری برای رسیدگی‌های خود برنامه‌ریزی و سپس آن را اجرا می‌کنند.
سازمان حسابرسی در سال‌های 87 و 88 در رسیدگی‌های خود در شعب منتخب به این موضوع که بخشی از تسهیلات اعطایی سال‌های فوق دارای مشکلاتی نظیر نبود وثایق کافی و مناسب و رعایت نشدن بخشی از الزامات مورد نظر بانک مرکزی برخورد کرده بود از جمله در خصوص تسهیلات اعطایی به گروه امیرمنصور آریا مسائل مزبور وجود داشته که در نامه مدیریت سال‌های 87 و 88 که در 88 و 89 تهیه شده و به مدیران بانک‌های مربوط ارائه شده بود، نارسایی‌های وضعیت‌های مشاهده شده در خصوص تسهیلات اعطایی از جمله گروه یادشده را تشریح و راهکارهای مناسب برای رفع آنها نیز بیان شده بود.
در مورد این گروه به عواملی از قبیل کسری وثایق دراختیار نسبت به تسهیلات اعطا شده، چگونگی تسویه آنها و تسویه تسهیلات قبلی از طریق اعطای تسهیلات جدید اشاره شده بود. علاوه بر مطالب یاد شده، به وجود خطرهایی در حیطه‌هایی نظیر
اعتبارسنجی مشتریان و دریافت نشدن اطلاعات از مشتریان و نیز وجود بدهی‌های تسویه نشده در گزارش بانک‌های استان‌ها اشاره شده بود.
به این ترتیب حداقل از دو سال قبل هشدارهای لازم در مورد مخاطرات رعایت نشدن ضوابط و نیز پیامدهای احتمالی نامناسب آن به بانک‌ها داده شده بود. هر چند در آن تاریخ، جرم و تقلب صدور اعتبارات اسنادی به وقوع نپیوسته بود.
ضمنا عمده اقلام ایجاد شده تسویه در سال90 بوده که قطعا در گزارش‌های میان‌دوره‌ای و نهایی سال یادشده به آن پرداخته می‌شود.
به نظر شما دلیل جدی نگرفتن این گزارش‎ها و اقدام به تنزیل اعتبارات جعلی توسط بانک‎ها چه بود؟
واقعیت این است که در هر مقطعی انگیزه‌های متفاوتی برای تصمیم‌گیری مورد توجه قرار می‌گیـرد. به ‎طور مثـال یکی از انگیـزه‎های تنزیل این اعتبـارات، می تواند درآمد عمده 280 میلیارد تومانی حاصل از تنزیل اعتبارات گروه امیرمنصور آریا باشد. از طرف دیگر ما در ارائه گزارش‎های حسابرسی همواره نقاط ضعف و خلأها و حفره‎های موجود را اعلام می‎کنیم اما متاسفانه از سوی ارکان مسوول مورد توجه کافی قرار نگرفته است.
تکلیف درآمد 280 میلیاردتومانی تنزیل چه شد؟
این مبلغ در حساب‎ها منعکس است و مورد رسیدگی قرار می‎گیرد.
با توجه به اینکه در سوءاستفاده مالی
3 هزار میلیارد تومانی، بانکی که در بورس هم حضور دارد محور محسوب می‎شد، آیا نباید نماد معاملاتی آن متوقف می‎شد؟
خوشبختانه به محض اطلاع از این اتفاق براساس تصمیم مناسب نهادهای نظارتی و انتظامی،‌ اموال و دارایی‌های گروه امیرمنصورآریا شناسایی و ضبط شد. علاوه ‌بر این براساس گزارش‌های منابع موثق منابع حاصل از این سوء‌استفاده، بیشتر از کشور خارج نشده و وجوه دریافتی توسط گروه امیرمنصورآریا به دارایی‌ تبدیل شده است. به این لحاظ مراجع مربوطه، سیاست مداخله نکردن در بازار یا متوقف کردن ‌نماد معاملاتی این بانک را ‌اتخاذ کردند.
هرچند به‌زعم شما و سازمان بورس نماد معاملاتی بانک یاد شده نباید بسته می‌شد اما قیمت سهام این بانک با کاهش حدود 30 درصدی مواجه شده است. با این حال آیا این سوء‌استفاده که بیشتر از سرمایه اسمی بانک است، درصورت‌های مالی آن برای سال 1390 اثر منفی نخواهد گذاشت؟
واکنش بازار نسبت به انتشار اخبار مربوط به این سوء‌استفاده در قالب کاهش قیمت بازار سهـام بانک بازتاب یافته اما در مورد اظهـارنظـر نسبت به آثار مالی آن بر صورت‌های مالی سال 90 بانک باید رسیدگی‌های مربوط خاتمه یابد تا بتوان آثار احتمالی آن را ارزیابی کرد.
آیا این بانک خواهد توانست پیش‌بینی سود بودجه سال 1390 را محقق کند؟
این موضوع هنوز مشخص نیست و باید منتظر بود تا رسیدگی‌های مربوطه خاتمه یابد. امکان دارد سودآوری این بانک با تغییراتی روبه‌رو شود اما باید توجه داشت که بخشی از بدهی‌های گروه امیرمنصور آریا تسویه شده و از طرف دیگر دارایی‌های این گروه شناسایی و ضبط شده است.
آیا اعلام دارایی 7/4 هزار میلیارد تومانی این گروه می‌تواند رقم درستی باشد؟
دارایی‌‌‌های مورد نظر اصطلاحا باید تقویم شود. همان طوری که پیشتر هم اعلام شد با هـماهـنگی دولـت و مقامات قضایی، کمیته سه نفره برای ارزیابی دارایی‌های این گروه تشکیل شده تا بعد از انتخاب کارشناسان رسمی دادگستری، دارایی‌های گروه امیر منصور آریا ارزیابی و ارزش دقیق‌تری از آن به دست آید.
برخی معتقدند در جریان کشف این سوء‌استفاده مدیرعامل بانک ملی ایران قربانی شده است. به نظر شما نقش خاوری در این سوء‌استفاده تاریخی چقدر است؟
در حال حاضر قوه قضائیه به طور جدی پیگیر این پرونده است، اجازه دهید توسط این نهاد پرونده به نتیجه برسد. اما آنچه مسلم است این اتفاق فقط از طریق یک مدیر یا یک بانک نبوده،‌ به طوری که بانک صادرات هم برخی موارد را رعایت نکرده است. بنابراین اینکه مدیرعامل سابق بانک ملی ایران چقدر در این قضیه مقصر است را نمی‌دانم.
در جریان رسیدگی قوه قضائیه به این پروژه آیا سازمان حسابرسی هم همکاری‎هایی داشته است؟
بله. ما هر اطلاعات و مدارکی را که لازم بوده و در اختیار داشتیم ارایه کرده‌ایم، و به طور مستقیم و غیرمستقیم امور محوله را انجام داده‌ایم.
آیا سازمان حسابرسی شرکت‌های زیرمجموعه امیرمنصور آریا را حسابرسی کرده است؟ آیا سازمان حسابرسی می‌تواند بر موسسه‌های حسابرسی دیگر شرکت‌های این گروه نظارت کند؟
تا قبل از واگذاری شرکت‌های دولتی یادشده، سازمان حسابرسی به عنوان حسابرس مستقل و بازرس قانونی آنها بود اما بعد از واگذاری، حسابرسی آن توسط موسسه‌های حسابرسی بخش خصوصی انجام شد. در رابطه با نظارت سازمان حسابرسی بر موسسه‎های حسابرسی هم باید بگویم که ما فقط تعیین‌کننده استانداردها هستیم و امور نظارتی از طریق جامعه حسابداران رسمی ایران انجام می‎شود.
اما توجه به حساسیت‌های چنین مسائلی و به منظور جلوگیری از تکرار آن، سازمان حسابرسی نمی‌تواند وارد عمل شود؟
اختیار چنین کاری با این سازمان نیست ولی نظارت بر عملکرد جامعه با ابزارهای مشخصی به وزیر اقتصاد واگذار شده و نظر آقای دکتر حسینی هم تا آنجا که می‌دانم، تقویت نظارت بر عملکرد حسابرسان است.
در جریان کشف این سوء‌استفاده، اساسنامه بانک تازه تاسیس آریا هم از سوی شورای پول و اعتبار منحل شد اما هنوز بیش از 2 هزار نفر از مشارکت‌کنندگان در پذیره‌نویسی 100 میلیارد تومانی تاکنون موفق به بازپس‌گیری سرمایه‎شان نشده‌اند؟ در این خصوص چه می‌دانید؟
در جریان جزئیات این موضوع نیستم این امر به عهده قوه قضائیه گذاشته شده است. اما به طور کلی مطلع هستم قوه قضائیه در حال بررسی منشا مالی پذیره‌نویسان است که در صورت نداشتن وابستگی سرمایه‌گذاران به گروه امیرمنصور آریا، مطالبات آنها پرداخت خواهد شد.
با توجه به گذشت چند ماه از کشف این تقلب به نظر شما چنین رویدادهایی ناشی از چه عامل یا عواملی است؟
همزمان با این موضوع در کشوری مانند سوئیس که از مکانیزم‌ها و سیستم‌های کنترل داخلی کارآمدتری برخوردار است، یک مدیر سرمایه‌گذاری در حدود 2 میلیارد دلار سوء‌استفاده کـرد که کشـف شد. بنابراین تا زمانی کـه حـرص، آز و منفعت طلبی اشخـاص یا گروه‌ها و بی‌تقوایی وجود داشته باشد تقلب هم وجود دارد. از طرف دیگر هدف برخی سیاست‎ها مانند پایین نگه‌ داشتن نرخ تسهیلات بانکی، مقابله با تورم است اما چنین سیاست‎هایی معایبی هم دارد و آن جای خالی افزایش کنترل‎ها بر روی ورود و خروج منابع است.
همچنین باید گفت به رغم پیچیده و بالا بودن حجم عملیات سرسام‌آور بانک‎های کشور، سیستم‌های کنترل داخلی موجود کامل نیست.