مقدمه پیش‌بینی مدیران اجرایی از سرنوشت اقتصاد جهانی، اقتصادهای ملی و دورنمای شرکت‌هایشان در سه ماه اخیر بدل به موضوعی داغ شده است. آخرین نظرسنجی ما نشان می‌دهد که تنها هجده درصد مدیران اجرایی در منطقه یورو به بهبود کوتاه‌مدت اقتصادهای ملی خود امیدوارند (درحالی که ماه ژوئن سهم این مدیران امیدوار ۴۸ درصد بود).

تصویری اجمالی از شرایط اقتصادی جهان

بیشتر مدیران فکر می‌کنند رکودی مضاعف ظرف شش ماه آینده اقتصادهای پیشرفته را دچار بحران خواهد کرد و نزدیک به سه چهارم مدیران اجرایی معتقدند ظرف دو سال آینده با احتمال متلاشی‌شدن منطقه یورو طرف هستیم.
این تاریک‌بینی به سطح شرکت‌های خود ایشان نیز سرایت کرده است: دیدگاه مدیران راجع به کیفیت اجرایی شرکتشان در شش ماه اخیر بدبینانه‌تر شده است (و این یعنی به باور آنها اجرای شرکت‌ها با افت همراه بوده است)، در حالی که در سرتاسر فصل بهار این کیفیت تقریبا ثابت و بدون تغییر باقی مانده بود. تعداد مدیرانی که امیدوارند تقاضای مشتری یا میزان نیروی کار شرکت‌های آنها افزایش یابد، به یک سوم کاهش یافته است و کسانی که انتظار افزایش در سود را طی سال ۲۰۱۱ دارند، از ۶۳ درصد در ژوئن، اکنون به ۴۵ درصد کاهش یافته است. دست آخر، به‌رغم آنکه پاسخ‌دهندگان به پرسش‌نامه‌های ما در بازارهای نوظهور نسبت به دیگران، در قبال اقتصاد جهانی تنها اندکی امیدوار‌تر هستند، اما به شکل معناداری به اقتصادهای ملی خویش و نیز دورنمای شرکت‌هایشان امیدوارترند ـ در واقع پنجاه و دو درصد آنها [دربرابر ۴۳ درصد در اقتصادهای توسعه‌یافته] چشم‌انتظار سودهای شرکتی هستند تا در زمان باقیمانده امسال به کسب و کارشان بهبود ببخشند.
این نظرسنجی به شکل آنلاین و از ۱۲ سپتامبر تا ۱۶ سپتامبر و با شرکت ۱۳۲۱ مدیر اجرایی برگزار شد.

ارزیابی آشوب جهانی
سهم پاسخ‌دهندگانی که انتظار دارند اقتصاد کشور‌هایشان همراه با اقتصاد جهانی در شش ماه آینده بد‌تر شود، از ماه ژوئن تا‌کنون دو برابر شده است (ر. ک. نمودار ۱). این یافته با پیش‌بینی رکودی مضاعف در شش‌ماه آینده از سوی مدیران اجرایی مطابقت دارد: تنها ۱۵ درصد از مدیران می‌گویند که شانس رخ دادن این رکود مضاعف ۱۵ درصد یا کمتر است. حدود ۷۳ درصد پاسخ‌دهندگان احتمال می‌دهند که منطقه یورو ظرف دو سال آینده فرو خواهد پاشید، در حالی که این درصد در ماه ژوئن ۵۷ بود. در واقع آنانی که معتقدند جهانی‌سازی متوقف می‌‌شود و از کار می‌افتد و با فقدان رشد وسیع ـ چه در اقتصادهای توسعه‌یافته و چه در اقتصادهای نوظهور ـ مواجه خواهیم بود، از زمان نظرسنجی پیشین ما ۱۲ درصد افزایش یافته و به ۲۹ درصد رسیده است.
اغلب پاسخ‌دهندگان انتظار دارند که کم‌ارزش‌شدن اعتبار S&P آمریکا به نحوی بر اقتصاد کشورهای آنان تاثیر بگذارد، اگرچه اثر مورد انتظار بر حسب منطقه تغییر می‌کند (ر. ک. نمودار ۲). قطعا شگفت‌آور نیست که ناپایداری اقتصادی به عنوان مانعی عمده در برابر رشد اقتصاد ملی افزایش یافته باشد، اگرچه این‌بار به‌رغم این افزایش باز هم تنها یک چهارم پاسخ‌دهندگان گزینه مربوط به آن را انتخاب کرده‌اند (ر. ک. نمودار ۳). به‌علاوه هراس از بیکاری در همه مناطق افزایش یافته است، در حالی که هراس از تورم کاهش یافته است.

در سطح اقتصادی، مجموع انتظارات پایین است (ر. ک. نمودار ۴) و ۶۱ درصد پاسخ‌دهندگان می‌گویند آشوب کنونی در اقتصاد طرح‌های استراتژیک یا مالی شرکت‌های ایشان را برای شش ماه آینده تغییر داده است. با این وجود، سهم تقریبا اندکی از پاسخ‌دهندگان می‌گویند که بودجه‌بندی خارجی کمپانی آنها بر اثر آشوب در بازار سرمایه از برنامه پیش‌بینی شده عقب مانده است، در حالی که کمی بیش از یک چهارم آنها می‌گویند که همه چیز طبق برنامه پیش رفته است (ر. ک. نمودار ۵). در این میان نکته مهم این است که سی و یک درصد از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند شرکت آنها به دنبال بودجه‌های خارجی نبوده است، اما این درصد کمتر از میزان افرادی است که دسامبر ۲۰۱۰ به همین پرسش پاسخی مشابه داده‌اند: در آن زمان، ۴۳ درصد گفته بودند که شرکت‌های ایشان در شش ماه گذشته به دنبال بودجه‌های خارجی نبوده است. پس به نظر می‌رسد که بازگشت کند و آهسته به بازار‌ها ــ که در نیمه نخست سال ۲۰۱۱ شاهدش بودیم ــ به طور کلی از بین نرفته است.

آسیای توسعه‌یافته نگاه نسبتا مثبتی دارد
اگرچه الگو‌ها در مقیاسی جهانی با یکدیگر سازگار هستند، اما مدیران در اقتصادهای توسعه‌یافته تفاوت‌های چشمگیری در قبال کشورهای خود بروز داده‌اند. سی‌و‌سه درصد از مدیران در اقتصادهای توسعه‌یافته آسیا (استرالیا، هنگ‌کنگ، ژاپن، فیلیپین، نیوزیلند، کره‌جنوبی و تایوان) می‌گویند که شرایط اقتصادی نسبت به شش ماه پیش بهتر هستند. درست همین درصد در ماه ژوئن پاسخی مشابه دادند، در حالی که این میزان در دیگر مناطق افت چشمگیری را در نظرسنجی دوم نشان داده است
(ر. ک. نمودار ۶).
در سطح شرکت‌ها نیز مدیران آسیای توسعه‌یافته از رویکرد متفاوت شرکت‌های خود می‌گویند. مدیران آسیایی که ادعا می‌کنند شرکت‌های آنها به دنبال بودجه‌های خارجی نبوده‌اند، حدود ۴۰ درصد بیشتر از مدیران دیگر مناطق هستند. همچنین این مدیران مدعی هستند که درآمد شرکت‌هایشان نسبت به پیش از تابستان امسال افزایش هم یافته است (۴۶ درصد مدیران آسیای پیشرفته چنین ادعایی دارند در حالی که درصد کل پاسخ‌دهندگان با چنین پاسخی ۳۶ درصد است) یا این تاکتیک را می‌توان توجیه کرد که چرا تنها ۲۶ درصد مدیران آسیای پیشرفته چشم‌انتظار افزایش تقاضای مشتریان هستند ــ یعنی پایین‌ترین درصد در میان همه مناطق ــ اما ۴۷ درصد آنها انتظار افزایش سود در نیمه دوم امسال را می‌‌کشند.
 

بازارهای نوظهور از آسیای توسعه‌یافته امیدواری بیشتری دارند
پاسخ‌دهندگان مربوط به چین، هند، آمریکای لاتین و دیگر بازارهای در حال توسعه در میان دیگران از نگاه مثبت‌تری برخوردار هستند. درصد بیشتری از آنها انتظار بهبود در اقتصاد جهانی را دارند و به‌رغم آنکه مجموع دیدگاه‌های پاسخ‌دهندگان راجع به اقتصاد کنونی و انتظارات کوتاه‌مدت از ماه ژوئن به بعد کاهش یافته است، اما پاسخ‌دهندگان مربوط به این کشور‌ها ـ نسبت به همتایانشان در اروپا و آمریکای شمالی ـ دورنمای امیدوارانه‌تری نسبت به اقتصادهای ملی خود دارند.
(ر. ک. نمودار ۷).
به علاوه، مدیران اجرایی در حال کسب‌وکار در این کشور‌ها نیز در این خوش‌بینی شریک هستند: کسانی که می‌گویند سهم بالا‌تر درآمد شرکت‌های آنها از بازارهای نوظهور استخراج می‌شود ـ حال دفا‌تر این شرکت‌ها هر کجا باشند ـ سود کلی بالاتری را انتظار
می‌کشند.

به طور کلی، پاسخ‌دهندگان متعلق به این مناطق درست همچون دیگر همتایان خود می‌گویند برنامه‌های استراتژیک یا مالی شرکت‌های ایشان تحت تاثیر آشوب اقتصادی کنونی قرار گرفته است؛ اما سهم کمتری از آنها اذعان می‌کنند که شرکت‌هایشان به حفظ وجوه نقد اضافی دست زده‌اند. در اغلب این کشور‌ها، سهم اندکی بالا‌تر از پاسخ‌دهندگان انتظار افزایش نیروی کار خویش را دارند؛ این سهم در هندوستان تا ۴۶ درصد هم افزایش می‌یابد. به طور مشابه، انتظارات آنها مبنی بر افزایش تقاضای مشتری نسبت به مدیران اقتصادهای توسعه‌یافته بیشتر است، اگر چه نسبت به پاسخ‌های خود ایشان در ماه ژوئن کاهش یافته است. مدیران اجرایی چین و هندوستان نسبت به مدیران اقتصادهای توسعه‌یافته امیدواری بیشتری به افزایش سود دارند (درصد مدیران امیدوار چین و هند به ترتیب ۵۵ و ۶۳ است). دیگر اقتصادهای نوظهور نیز آماری همچون اقتصادهای توسعه‌یافته دارند.