باراک اوباما اخیرا برنامه کاهش کسری بودجه را ارائه داده است. این برنامه شامل قانونی به نام قانون بوفت می‌شود که در آن سیاست کاهش مالیاتی دوره جورج بوش برای بستن راه‌های فرار مالیاتی شرکت‌ها ادامه داده شده است.

آیا آمریکا در مقایسه با کشورهای دیگر از ثروتمندان خود مالیات کمتری می‌گیرد؟

اوباما برای انعکاس برخی انتقادات اظهار کرد که «منشی وارن بوفت نباید بیشتر از خود وارن بوفت مالیات بدهد. هیچ توجیهی برای این کار وجود ندارد.» هر چند به راحتی نمی‌توان گفت که این ادعا در عمل اجرا می‌شود یا نه، اما می‌توان پاسخ داد که آیا آمریکا نسبت به دیگر کشورها، به شهروندان ثروتمندش توجه بیشتری دارد یا نه؟
طبق استانداردهای اروپا پاسخ این سوال مثبت است، اما در مقایسه با کشورهای در حال توسعه شاید پاسخ منفی باشد. بالاترین نرخ مالیاتی ایالات‌متحده که 35 درصد است نسبت به استاندارد کشورهای توسعه‌یافته پایین است. در بریتانیا این نرخ 51 درصد، در آلمان 5/47 و در فرانسه 40 درصد است. در این اواخر دانمارک این نرخ را که 63 درصد بود به 51 درصد کاهش داد که باز هم از ایالات‌متحده بیشتر است. البته همه کشورهای ثروتمند تا این اندازه مالیات نمی‌گیرند. مثلا بالاترین نرخ مالیاتی کانادا 29 درصد است که از ایالات‌متحده هم کمتر است.
اما در کشورهای در حال توسعه وضعیت چگونه است؟ در برزیل بالاترین نرخ مالیات بر درآمد 5/27 درصد و در هند 9/30 درصد است. این نرخ در چین حدود 45 درصد است. البته ناگفته نماند که فرار از مالیات در چین زیاد است؛ بنابراین در عمل ثروتمندان این میزان مالیات را نمی‌پردازند.
اما درآمد فقط قسمتی از داستان است. علت آنکه مالیات بوفت از منشی‌اش کمتر است این است که قسمت اعظم درآمد او از طریق سرمایه‌گذاری حاصل می‌شود که نرخ مالیات آن در ایالات‌متحده 15 درصد است.
کشورهای دیگر تا این اندازه دست و دل باز نیستند. برای مثال در آلمان بابت سود سهام 25 و گاه تا 60 درصد مالیات دریافت می‌شود. به علاوه در بسیاری از کشورهای اروپایی سود حاصل از سرمایه‌گذاری برخی سرمایه‌گذاران حرفه‌ای به عنوان درآمد معمولی آنها به حساب می‌آید و طبق قانون مالیات بر درآمد با آن برخورد می‌شود. اختلاف این دو روش مالیات‌گیری برای کسی مثل بوفت که درآمد معمولی سالانه‌اش 100.000 دلار است، اما سود سرمایه‌گذاری سهام‌هایش 42/6 میلیون دلار است، بسیار جدی است. ناگفته نماند که ایالات‌متحده همیشه هم جای خوبی برای ثروتمندان نبوده است. بالاترین نرخ مالیات بر درآمد در دهه 1950 و اوایل دهه 1960 بالاتر از 90 درصد بوده است. همچنین از سال 1982 تا 1985 در دوره ریاست‌جمهوری ریگان، ثروتمندان آمریکا 50 درصد درآمد خود را به عنوان مالیات به دولت می‌پرداختند. در حال حاضر بهترین کشور برای میلیاردرها کشورهای پساکمونیست اروپای شرقی هستند که نرخ مالیات ثابتی برای همه دارند. رویای استیو فوربس در کشورهایی چون جمهوری چک، اسلواکی، گرجستان، بلغارستان، استونی و دیگر کشورهای مشابه می‌تواند تبدیل به واقعیت شود. مجارستان سال گذشته نرخ مالیات ثابت 16 درصد را تعیین نمود، اما امسال به دلیل افزایش بدهی‌های دولت نرخ‌های بالاتری اعلام کرده است.
ایالات‌متحده همچنان به دلیل فقدان قانون مالیات بر ارزش افزوده ضرر می‌دهد. مالیاتی بر تمام فعالیت‌های تجاری از تولید کالا تا توزیع آنکه توسط مصرف‌کننده نهایی پرداخت می‌شود. مالیات بر ارزش افزوده در تمام اتحادیه اروپا و برخی کشورهای دیگر مثل هند، برزیل و چین اجرا می‌شود. بسیاری از سیاستمداران معتبر مانند نانسی پلوسی، رهبر دموکرات‌ کنگره و پاول وولکر، مشاور اقتصادی کاخ سفید، پیشنهاد دادند که دولت می‌تواند برای تامین کسری بودجه خود از راه‌اندازی مالیات بر ارزش افزوده کمک بگیرد، اما این نظر از حمایت کافی برای اجرا برخوردار نشد.