فارس

1390-04-19

"هفت خوان وام‌دهي " بانك‌ها؛ چانه‌زني و سفارش هميشه كارساز است

به گزارش خبرنگار اقتصادي باشگاه خبري فارس «توانا»، حدود ‌4 ماه از ابلاغ بسته سياستي نظارتي بانك مركزي به بانك‌هاي دولتي و خصوصي و البته اصل چهل و چهاري مي‌گذرد اما هيچ يك از اين بانك‌ها هنوز به صورت كلي و جامع سياست‌هاي شوراي پول و اعتبار را اجرا نمي‌كنند.
مويد اين نكته نگاهي به شعب بانك‌هاي موجود در شبكه بانكي طي ماه‌هاي اخير است.
در حالي كه تيرماه نيز به روزهاي آخر خود نزديك مي‌شود اما كمتر شعبه‌اي را مي‌توان در مناطق مختلف تهران يافت كه وام ضروري و يا مبادله‌اي به مردم پرداخت كنند.
نبود بودجه و منابع، عدم ابلاغ دستورالعمل بانكي در اجراي سياست‌هاي پولي و بانكي سال 90 جاي تامل دارد و بايد ديد چرا اين بانك‌ها پرداخت وام و ساير موارد بهانه‌هايي است كه اين روزها از سوي كاركنان بانك‌ها و مسئولين اعتبارات شعب مختلف بانك خصوصي و دولتي اعلام مي‌شود.
اين وضعيت با وجود تاكيد مكرر مقامات ارشد نظام، از كمبود منابع و عدم ابلاغ دستورالعمل مربوط به پرداخت وام حكايت مي‌كنند.
بانك‌ها در حالي از پرداخت وام امتناع مي‌كنند كه اقشار كم‌درآمد و ضعيف جامعه براي انجام برخي از برنامه‌هاي اقتصادي خود به 2 ميليون تومان وام خريد كالا نياز دارند اما به دليل پيچ و خم‌هاي شبكه بانكي نمي‌توانند اين مبلغ را دريافت كنند.
گذشته از فرآيند‌هاي پرپيچ و خم بانك‌ها براي پرداخت تسهيلات آن هم از نوع مبادله‌اي اين روزها بايد دنبال شعبه‌اي گشت كه رويه‌اي عكس شعب ديگر در پيش گرفته و با وجود عدم پرداخت تسهيلات ساير بانك‌ها، وام آن هم وام مبادله‌اي پرداخت مي‌كنند.
براي مشاهده وضعيت دقيق پرداخت تسهيلات در بانك‌هاي دولتي، اصل چهل و چهاري و خصوصي سري به اين شعب زديم.
آنچه در زير مي‌خوانيد مشروح مشاهدات خبرنگار فارس از وضعيت پرداخت تسهيلات در اين شعب است.

*اعتبار نداريم،‌ وام نمي‌دهيم

يكي از كارمندان شعبه يك بانك بزرگ دولتي در پاسخ به اين نكته كه براي دريافت وام خودرو بايد چه مراحلي طي شود به خبرنگار فارس چنين گفت: اصلا وام خودرو و كالا پرداخت نمي‌كنيم.
وي توضيح اين نكته را نبود اعتبارات و بودجه در شعبه اعلام مي‌كند و مي‌گويد: هنوز از اداره مركزي بخشنامه‌اي براي پرداخت وام به شعبه ابلاغ نشده است.
اين مسئول اعتبار‌دهي شعبه بانك دولتي ادامه مي‌دهد: اگر بخشنامه ابلاغ شد شما مي توانيد 2 ميليون تومان سپرده در بانك بگذاريد و بعد از اينكه نوبت به شما رسيد وام دريافت كنيد.
وي اضافه مي‌كند البته اگر بخواهيد در نوبت دريافت وام برويد بايد تا 6 ماه صبر كنيد.
اين كارمند شعبه بانك دولتي در واكنش به اين نكته كه بارها در اخبار و صحبت‌هاي مسئولين بانك مركزي تاكيد شده نبايد بانك‌ها سپرده‌اي براي پرداخت وام از مردم دريافت كنند گفت: آنچه در تلويزيون و روزنامه‌ها اعلام مي‌شود با آنچه در واقعيت اتفاق مي‌افتد تفاوت دارد.
به اعتقاد وي در حالي كه بارها در تلويزيون مطالب مهم و سرنوشت‌سازي در خصوص بانك‌ها و روند پرداخت تسهيلات آنها اعلام شده اما شعب كار سابق خود را بدون توجه به اين مسايل انجام مي‌دهد.
اين كارمند معتقد است بسته سياستي _ نظارتي و موارد مشابه جزء مواردي است كه فقط در تلويزيون و روزنامه‌ها طرفدار دارد.
وي مي‌گويد: شعب بانك‌ها به بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها توجه دارند؛ اگر قانوني از بالا به آنها ابلاغ شود مجبور به اجراي آن مي‌شوند.

به گزارش فارس اين صحبت‌هاي مسئول اعتبارات اين بانك بزرگ دولتي در حالي عنوان مي‌شود كه سياست‌هاي پولي و بانكي سال 90 از ابتداي سال براي تمامي بانك‌ها و موسسات اعتباري لازم‌الاجرا شده است و البته طبق اعلام مسئولان اين بانك‌ها هم‌اكنون بايد مصوبات شوراي پول و اعتبار (بسته سياستي _ نظارتي بانك مركزي) در شعب اجرا شود اما به هر حال آنچه از وضعيت اين شعبه برداشت شد حكايت از عدم اجراي سياست‌هاي پولي و بانكي سال 90 به خصوص پرداخت تسهيلات به متقاضيان دارد.

*وام خودرو فقط با سند 6 دانگ

البته يكي از بانك‌هاي اصل چهل و چهاري در اقدامي جديد راهكاري تازه براي پرداخت تسهيلات در پيش گرفته است.
يكي از شعب اين بانك كه در ورامين فعاليت مي‌كند نه تنها وام خودرو بلكه وام جعاله و خريد كالا را نيز همزمان به متقاضيان پرداخت مي‌كند.
مسئول اعتبارات اين شعبه به خبرنگار فارس در خصوص پرداخت تسهيلات چنين مي‌گويد: وام خودرو را فقط از روي سند ملكي پرداخت مي‌كنيم.
وي تاكيد كرد: البته تمام وام‌هايي كه در اين شعبه پرداخت مي‌شود تنها در قبال دريافت سند 6 دانگ ملك به متقاضيان ارايه مي‌شود.
وي با بيان اينكه سند 6 دانگ بايد داخل شهر و داراي پايان كار باشد ادامه مي‌دهد در قبال دريافت اين سند 30 ميليون تومان به مشتريان وام مي‌دهيم.
اين مقام مسئول اضافه مي‌كند: 15 ميليون تومان وام جعاله، 10 ميليون تومان وام خودرو و 5 ميليون تومان وام خريد كالا به متقاضيان پرداخت مي‌شود.
البته يكي از شروط پرداخت تسهيلات 30 ميليون توماني اين شعبه دارا بودن حسابي با موجودي چند ميليون توماني و گردش چند ماهه اين حساب است.
مسئول اين شعبه با تاكيد بر اينكه هيچ وثيقه و ضامني از مشتريان در قبال پرداخت اين تسهيلات دريافت نمي‌شود افزود: وام 30 ميليون توماني با سود 17 درصد و اقساط ماهيانه 850 هزار تومان به متقاضيان ارايه مي‌شود.

بر اساس مشاهدات خبرنگار فارس شعبه اين بانك اصل چهل و چهاري در حالي 3 نوع وام را يكباره به متقاضيان پرداخت مي‌كند كه اكثر بانك‌ها در پرداخت يك نمونه از اين وام‌ها بهانه‌هاي زيادي را براي مشتريان مطرح و در نهايت از پرداخت اين تسهيلات شانه خالي مي‌كنند.
اما اينكه تا چه حد عملكرد شعبه مذكور در پرداخت تسهيلات قوانين بانك مركزي را رعايت كرده جاي شك و ترديد دارد اما اين شرايط مسئولان اين بانك را بايد بر آن دارد كه قانوني همه‌جانبه براي تمام شعب اين بانك در نقاط مختلف تهران و شهرستان‌هاي ديگر در نظر بگيرند تا تمامي اين شعب به صورت يكپارچه روند پرداخت تسهيلات‌دهي را طي كنند.

*وام مي‌خواهيد با مسئول شعبه رايزني كنيد

وضعيت مبهم پرداخت تسهيلات در نظام بانكي بيشتر در شعب بانك‌هاي دولتي به چشم مي‌خورد چرا كه اكثر اين شعب البته شعب بانك‌هاي مختلف دولتي اين روزها نه تنها از پرداخت تسهيلات امتناع كرده بلكه متقاضيان را به رئيس شعبه ارجاع مي‌دهند تا در صورت صلاحديد مديريت شعبه وام مبادله‌اي به آنها پرداخت شود.
البته اين نكته خيلي به ندرت عملي مي‌شود چرا كه حرف يكپارچه ماه‌هاي اخير مسئولان شعب اين بانك‌ها نبود بودجه و منابع براي پرداخت تسهيلات است.
يكي از مسئولان شعبه بانك دولتي در پاسخ به خبرنگار فارس مبني بر اينكه آيا هم‌اكنون اين شعبه وام خودرو پرداخت مي‌كند يا خير چنين مي‌گويد: اگر بودجه داشته باشيم وام خودرو پرداخت مي‌كنيم.
وي اضافه مي‌كند: اما نكته اينجاست كه فعلا بودجه نداريم تا وامي پرداخت كنيم.
اين مقام مسئول اضافه مي‌كند: درباره زمان رسيدن بودجه بايد با رئيس شعبه صحبت كنيد و هر زمان كه وي اعلام كرد مي‌توانيد براي دريافت وام اقدام كنيد.
وي ادامه مي‌دهد: نيازي به سپرده‌گذاري در شعبه براي پرداخت تسهيلات نيست چرا كه شما مي‌توانيد هر زماني كه مدارك خود را تحويل داديد و مراحل نهايي دريافت وام را نيز طي كرديد تنها مبلغ پيش‌پرداخت را به حساب واريز نماييد.
اين مقام مسئول البته تاكيد كرد كه همه اين موارد منوط به زماني است كه شعبه بودجه داشته باشد.
وي درباره شرايط دريافت اين تسهيلات نيز گفت: بعد از اينكه درخواست خود را به شعبه داديد بايد دو ضامن كارمند دولتي با گواهي كسر حقوق نيز معرفي كنيد آن وقت در صورت تائيد نهايي شما موفق به دريافت تسهيلات 5 ساله با سود 14 درصد و اقساط ماهيانه 163 هزار توماني خواهيد شد.

نكته‌اي كه در سخنان اين مسئول شعبه كمي متفاوت‌تر از ساير مسئولان بانك‌هاي ديگر است اين بود كه اين شعبه سپرده‌ وام‌خواه براي پرداخت تسهيلات نمي‌خواهد و يا حداقل به صورت علني و شفاف اين موضوع را مطرح نمي‌كند چرا كه هم‌اكنون تعداد زيادي از شعب بانك‌هاي مختلف دولتي و خصوصي سپرده وام‌خواه را پيش‌شرط اصلي دريافت تسهيلات اعلام مي‌كنند.

*از جايي معرفي شده‌ايد؟!

مسئول يكي ديگر از شعب يكي از بانك‌هاي اصل چهل و چهاري در واكنش به اين نكته كه آيا وام خودرو پرداخت مي‌كنيد با تعجب از خبرنگار فارس پرسيد از جايي معرفي شده‌ايد؟!
وي بعد از اينكه متوجه شد خبرنگار فارس به عنوان يك فرد عادي قصد دريافت تسهيلات دارد چنين گفت: وام نمي‌دهيم، البته بايد با رئيس شعبه هماهنگي كنيم.
وي اضافه مي‌كند: اگر رئيس شعبه تشخيص داد كه شما صلاحيت دريافت وام را داريد بايد 2 ضامن دولتي كسر از حقوق بياوريد و خودتان هم حتما بايد شاغل و داراي كسر از حقوق باشيد.
وي با تاكيد بر اينكه پيش‌فاكتور پيش‌شرط اصلي دريافت تسهيلات خودرو است اضافه مي‌كند: بعيد مي‌دانم رئيس شعبه موافقت كند كه شما از اين جا وام دريافت كنيد به خاطر اينكه معمولا اكثر افرادي كه وام خودرو مي‌خواهند را از دستگاه‌هاي خاص به ما معرفي مي‌كنند.
وي اين شرايط را در خصوص تسهيلات كالا نيز يكسان عنوان كرد و گفت: الان فقط اين شعبه وام خودرو و كالا پرداخت مي‌كند البته اين وام‌ها فقط به افرادي تعلق مي‌گيرد كه معرفي‌نامه از دستگاه خاصي داشته باشند.

به گزارش فارس، اين شرط كه متقاضيان دريافت تسهيلات خودرو و كالا بايد داراي معرفي‌نامه از دستگاه دولتي و يا به قول مسئول اين شعبه دستگاه خاص باشند وضعيت را كمي غيرطبيعي مي‌كند چرا كه اين شرايط برخلاف آنچه در سياست‌هاي پولي و بانكي آمده، است. از همين رو مي‌طلبد مقامات ناظر بر بانك‌هاي دولتي و خصوصي كمي در شرايط فعلي پرداخت تسهيلات در اين بانك‌ها تامل داشته باشند.

*وام مي‌خواهيد از دفتر رئيس‌جمهور نامه بياوريد

اين جمله دقيقا عبارتي است كه مسئول يك بانك دولتي در پاسخ به خبرنگار فارس اعلام كرد.
زماني كه خبرنگار فارس از وي پرسيد براي دريافت وام خودرو و يا كالا بايد چه شرايطي داشته باشم؛ وي بدون هيچ مقدمه‌اي گفت كه اگر وام مي‌خواهيد بايد از دفتر رئيس‌جمهور نامه بياوريد.
درحالي كه خبرنگار از طرح يكباره اين نكته جا خورد، وي ادامه داد: تعجب نكنيد در شرايط فعلي اكثر افرادي كه مي‌توانند از اين بانك تسهيلات دريافت كنند داراي نامه كتبي از رياست جمهوري و يا مجلس هستند.
اين مقام مسئول در اين شعبه دولتي درباره وضعيت افرادي كه توانايي ارتباط با مقامات اين دو دستگاه را ندارند، گفت: معمولاً به تقاضاهاي عادي به اين زودي رسيدگي نمي‌شود و البته اكثر اين تقاضاها هم قبول نمي شوند.
وي با تأكيد براينكه تعداد تسهيلات پرداختي براي خريد خودرو به شدت كاهش يافته است، اضافه كرد: آنچه بنده در اين خصوص شنيده‌ام اين است كه مقامات بالا گفته‌اند معنا ندارد در قبال 100 خودروي توليد شده معادل 1000 فقره تسهيلات خودرو پرداخت شود.
اين مقام مسئول تصريح كرد: تعداد وام‌هاي خودروي پرداختي در بانك‌ها 10 برابر خودروهاي توليد شده در بازار است؛ به همين دليل سياست‌هاي پرداخت تسهيلات در اين بخش تغيير پيدا كرده است.
خبرنگار فارس از وي پرسيد كه الان دقيقا چه تسهيلاتي بدون ارايه معرفي‌نامه از دستگاه دولتي در اين شعبه پرداخت مي‌شود؟
وي در پاسخ وام ازدواج را مطرح كرد و گفت: اگر تسهيلات مي‌خواهيد بايد وام ازدواج بگيريد البته اگر شرايطش را داشته باشيد.
اين مقام مسئول درباره وضعيت افرادي كه به وام ضروري احتياج دارند تاكيد كرد: اين موارد به ما ارتباطي ندارد؛ بايد از بانك مركزي پرسيد كه چرا شعب پول ندارند تا وام پرداخت كنند.
وي با تاكيد بر اينكه كوتاهي از شعب نيست تصريح كرد: اين مقامات بالا هستند كه بودجه‌اي در اختيار شعبه‌ها نمي‌گذارند.
خبرنگار فارس به وي گفت: هنوز 4 ماه از سال نگذشته ولي شما مي‌گوييد بودجه‌اي نداريم آيا اين معنا دارد؟
وي تاكيد كرد: اين مسايل به ما ارتباطي ندارد وقتي پول نمي‌دهند ما بايد بگوييم بودجه نداريم.

به راستي مشكل بي‌پولي و بي‌بودجه‌اي بانك‌ها را بايد از كدام بخش پرسيد؟ آيا بانك مركزي مسئول عدم تامين منابع اين بانك‌هاست يا خير شعب مركزي هستند كه به دنبال اجراي سياستي خاص اجازه پرداخت تسهيلات به شعب را نمي‌دهند.

*يك بانك خصوصي وام مي‌دهد!

در بين بانك‌هاي دولتي كه اميدوار بوديم جزء اولين بانك‌هاي نظام بانكي در رديف پرداخت تسهيلات باشند روزنه اميدي پيدا نشد و اكثر شعب اين بانك‌ها از پرداخت تسهيلات امتناع كردند. از همين رو تصميم گرفتيم پرس‌‌ وجويي هم از بانك‌هاي خصوصي داشته باشيم كه در اين بين متوجه شديم يك بانك كاملا خصوصي در شرايط فعلي كه هيچ يك از بانك‌ها وام پرداخت نمي‌كنند وام خودرو را البته در صورت داشتن شرايط لازم به متقاضيان ارايه مي‌دهد.
مسئول يكي از شعب اين بانك خصوصي ابتدا شرط حساب و معدل موجودي در بانك را براي پرداخت تسهيلات عنوان مي‌كند و ادامه مي‌دهد: براي دريافت وام خودرو بايد پيش‌فاكتور، ضامن كارمند و حساب با كاركرد معمولي در اين شعبه داشته باشيم.
وي مي‌گويد: اگر شرايط لازم براي دريافت وام را داشته باشيد ظرف يك هفته تا 10 روز مي‌توانيد از شعبه وام دريافت كنيد.

*فقط به كسبه وام مي‌دهيم

كمي كه در شعب بانك‌هاي دولتي و خصوصي گشت و گذار كنيم به قوانين نانوشته زيادي خواهيم رسيد يكي از اين قوانين عدم پرداخت هرگونه تسهيلات در يكي از شعب واقع در مركز شهر يك بانك دولتي است.
اين شعبه هيچ تسهيلاتي به افراد عادي پرداخت نمي‌كند و دليل اين