منبع: | دنیای اقتصاد | تاریخ انتشار: | 1390-04-18 |
نویسنده: | مترجم: | مانا مصباحی | |
چکیده: | |||
آیا ایالاتمتحده در حال از دست دادن مزیت نوآوری خود است؟ بدبینان به این قضیه به آمارهای تکاندهندهای اشاره میکنند؛ |
|||
فنآوری عامل رشد اقتصادی ایالاتمتحده افزایش تعداد اختراعات ثبت شده توسط مخترعان خارجی و همچنین سپاه در حال رشد مهندسان فارغالتحصیل غیر آمریکایی. خوشبینان معتقدند با وجود چالشهای تاریخی، ایالاتمتحده همچنان پایگاه اصلی نوآوری است. از اینترنت گرفته تا سرورهای پردازنده مرکزی، صنایع دارویی و بسیاری موارد دیگر هنوز هم برچسب «ساخته شده در ایالاتمتحده آمریکا» را بر خود دارند. از دید آنها نوآوری و اختراع میتواند سود به ارمغان بیاورند، اما این تنها بخشی از موتور اقتصادی است. ممکن است آزمایشگاههای تحقیقاتی آلمان به خلق MP3 منجر شده باشند، اما این قابلیت بالای شرکتهای فنآوری آمریکایی بود که از این اختراع در I pad شرکت اپل گرفته تا به اشتراکگذاری فایل در فروشگاههای رسانهای دیجیتال مانند فروشگاه iTunes بهره برده و آن را با ارزش کردند. از یک جنبه باور اینکه ایالاتمتحده واقعا از سایر کشورها عقب افتاده است، بسیار سخت است؛ ایالاتمتحده دارای فرهنگ کسب و کار بوده، از چنان بازار سرمایه و قانونی برخوردار است که افراد را ترغیب به پذیرش ریسک کرده و در قبال این پذیرش، به آنان پاداش میدهد. ایالاتمتحده همچنان دانشجویان و اساتید برتر از سراسر جهان را به خود جلب کرده و سرمایهگذار بیرقیب در حوزه توسعه و تحقیقات است. میزان سرمایهگذاری ایالاتمتحده در این زمینه بیش از مجموع چهار کشور ژاپن، چین، آلمان و کره جنوبی است. با اینحال در مورد پیشرو بودن اقتصاد ایالاتمتحده، نشانههای هشدار دهندهای وجود دارد. در همین راستا موسسه جهانی مکینزی تحقیقی در مورد بهرهوری و نقش شرکتهای چند ملیتی آمریکایی صورت داده که به علل اصلی این آمار هشداردهنده اشاره میشود. با توجه به تحقیقات صورت گرفته، لازم است تا اصلاحاتی صورت بگیرد، اما این مهم از طریق برنامههای تدریجی و گام به گام دولت و مثلا با اعطای اعتبار مالیاتی به بخش خصوصی میسر نمیشود. در عین حال با باورهای کوتاهمدت مدیران شرکتها نیز دستنیافتنی است. در واقع آنچه مورد نیاز است، تعهد ملی و استراتژی است. تکنولوژیهای مدرن و پیشرفته ایالاتمتحده در تکنولوژیهای صنعتی نظیر باطریهای صنعتی پیشرفته، خطوط راهآهن بسیار سریع، اتومبیل هیبریدی، توربینهای بادی دریایی و ابزار و ماشینآلات صنعتی، رقبای خارجی دارد و بعضا این رقبا به پای ایالاتمتحده هم رسیدهاند. از منظر تاریخی، زمانی ایالاتمتحده پیشروی بیمنازع در حوزه تکنولوژی و فنآوریها از صنعت نیمههادیها تا آیتی، تا علوم فضایی بود، اما اکنون ایالاتمتحده در صنعتی مانند هوا و فضا و برای پرتاب ماهوارههایش به کشورهایی نظیر ژاپن، روسیه و کشورهای اروپای غربی وابسته است. این معضل بسی مهمتر از معضل بیکاری در ایالاتمتحده است، زیرا بدون برتری در تکنولوژی و فنآوری مدرن، مشکل بیکاری همچنان مطرح خواهد بود. تقاضا ترکیب تقاضا در سطح جهان در چند دهه اخیر بهطور قابل توجهی تغییر کرده است. برای اولین بار در تاریخ معاصر، بیش از 50درصد خانوارهای طبقات متوسط، خارج از آمریکای شمالی زندگی میکنند. در همین حال، بسیاری از تولیدات و ابزارآلات مهندسی نسل آتی، نه توسط آمریکاییها بلکه مشتریانی غالبا از آسیا، آمریکای لاتین و خاورمیانه تقاضا خواهد شد. این مشتریان خارجی هستند که بازارها از بازار هواپیما گرفته تا توربینهای بادی را شکل داده و ترجیحات خود را با توجه به نیازهای محلی به این بازارها دیکته میکنند. در نتیجه شرکتهای آمریکایی دیگر نمیتوانند محصولات خود را صرفا برای بازار ایالاتمتحده تولید کرده و انتظار داشته باشند که بتوانند این محصولات را بدون تغییر و به آسانی صادر کنند. استعداد به خاطر کاهش اعتبار حرفه مهندسی و اثر با وقفه سیستم آموزش و پرورش، استعدادهای علمی در خارج از ایالاتمتحده در حال شکلگیری است. تقریبا یک سوم شرکتهای تولیدی که در مصاحبه و تحقیق موسسه مکینزی شرکت کردهاند، اذعان داشتهاند که شرکتهای آمریکایی به شدت از کمبود سطوح مختلف مهارتی رنج میبرند، اما از آن طرف مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاههای کشورهای خارجی (خارج از ایالاتمتحده) جاهطلبانه پیش میروند. جاهطلبانه بدین مفهوم که تنها شرکتها و دانشگاههای آمریکایی از تحقیقات مدرن و پیشرفته آنها استفاده خواهند کرد. روحیه کارآفرینی کارآفرینی سحر و جادویی است که تمام این موارد را به هم مرتبط میکند. بهرغم آن ما شاهد افزایش ریسکگریزی در سرمایهگذاریهای جدید در ایالاتمتحده هستیم. به نظر میرسد بیشترین اثر این پدیده بر شرکتهای بزرگ آمریکایی، یعنی کارآفرینان نسل گذشته خواهد بود. تنها بخشی از این معضل میتواند نتیجه بیاطمینانی نسبت به سیاست عمومی باشد. بخش دیگر برمیگردد به دید کوتاهمدت داشتن. بسیاری از شرکتهای پیشرفته صنعتی برجسته آمریکایی میگویند، بازده سرمایهگذاریشان به راحتی 20 تا 30 درصد یا بیش از این میزان است و این نتیجه سالها بهرهوری و نوآوری است. در اغلب موارد، ترس از کاهش بازدهی سرمایهگذاری، مانع از درنوردیدن بازارها یا تولید محصولات جدید میشود. بدتر از آن شرکتها برای دستیابی به سودهای کوتاهمدت، برنامههای نویدبخش بلندمدتی که از ریسک برخوردار است را به تاخیر میاندازند. واکنش ایالاتمتحده باید چگونه باشد؟ 1-تدوین برنامهای واضح و روشن برای فنآوریهای صنعتی و مدرن آینده برای دستیابی به این هدف، سیاستگذاران باید خدماتی که بخش دولتی ارائه میدهد و نیز برای تکنولوژیهای نسل بعدی استانداردهایی قائل و این استانداردها را ارتقا دهد. نمونهای از سیاستهایی که باید به کار گرفت: در بخش انرژیهای پاک استانداردهای ملی برای انرژیهای تجدیدپذیر اعمال شود. در بخش حملونقل مصرف بهینه انرژی در اتومبیلها را اجباری کنند و در بخش تجهیزات پیشرفته، هواپیماهای با راندمان و استاندارد تولید شود. بخش خصوصی نیز باید بدگمانی خود نسبت به حقوق مالکیت معنوی را کنار گذاشته و با بخش دولتی همکاری کند. برتری ایالاتمتحده در صنعت نیمههادیها، حاصل پروژه sematech یعنی کنسرسیومی متشکل از دانشگاهها، موسسات تحقیقاتی دولتی و خصوصی است که نتایج تحقیقات خود را به اشتراک میگذارند. این در حالی است که سایر صنایع پیشرفته در ایالاتمتحده، چنین مشارکتی را به خود ندیدهاند. تعداد چنین مشارکتهایی خارج از محدوده صنعتIT رو به رکود است. 2-بازسازی زیرساختها بخشی از این استراتژی ملی نیازمند ارتقای زیر ساختهای ایالاتمتحده برای حمایت از تولید است و بخش دیگر نیازمند کاهش هزینه تحمیل شده به پروسه تولید از طریق مقررات است. اقدامات لازم در این راستا عبارتند از: سریع و آسان شدن فرآیندهای تایید و تصویب، اعمال استانداردهایی برای تکنولوژیهایی که از اولویت زیادی برای ایالاتمتحده برخوردار هستند، بسط مشوقهای سرمایهگذاری مانند معافیت مالیاتی برای تامین مالی سرمایهگذاری در ایالاتمتحده آمریکا، همت گماشتن و تاکید بر اجرایی کردن طرح «زیرساختهای هوشمند» مانند کابل فیبر نوری. برای کمک در سیاستگذاری و حمایت از بهبود زیرساختها و ارتقای تولید، مدیران بخش خصوصی باید با یکدیگر ارزشهای اجتماعی جامعی را بنا نهاده و به آن پایبند باشند. مثل افزایش بهرهوری انرژی، کاهش آلودگی هوا و ترافیک. 3-جذب و حفظ استعدادها پس از آنکه دانشجویان خارجی در دانشگاههای آمریکا تحصیل کردند، ایالاتمتحده آنان را با اعمال محدودیت ویزای غیرمهاجر، از کشور خارج میکند. در حالی که ایالاتمتحده با معضل مهندسانی که در حال پیر شدن هستند، دست و پنجه نرم میکند، این فارغالتحصیلان یا برای شرکتهای آتی کار میکنند یا خود شرکتهای جدیدی را به صنعت معرفی میکنند. اقدامات مورد نیاز در این حوزه عبارتند از: آسانسازی پروسه اعطای گرین کارت و صدور تعداد ویزای غیر مهاجران بیشتر. در حال حاضر 65000 نفر تحت پوشش این ویزا هستند. بیشترین ویزای صادرشده غیر مهاجر در سال 2003 و برای 165000 نفر بوده است. ترغیب و تشویق بخش خصوصی برای آموزش، گسترش و حفظ مهندسان کنونی، افزایش اقداماتی و طرحهایی نظیر آنچه وزارت کار ایالاتمتحده انجام داد؛ یعنی افزایش آموزشهای شغلی نیز از ضروریات است. 4-تقویت مجدد روحیه کارآفرینی در شرکتهای بزرگ آمریکایی رشد سریع شرکتهای کوچک و مبتکر آنچنان که به شرکتهای بزرگ نوآور تبدیل شدهاند، از نشانههای برتری اقتصاد ایالاتمتحده است. ایالاتمتحده باید بر این مدل یعنی رشد شرکتهای کوچک و تبدیل آنها به شرکتهای بزرگ، بیشتر تمرکز داشته و مدیران شرکتها باید از این روش بیشتر استقبال کنند. بسیاری از سرمایهگذاران صنایع نسبت به سرمایهگذاریهای بلندمدت که با معیارها و عملکردهای مالی کوتاهمدت سنجیده میشوند، محتاط هستند. مدیران اجرایی باید فضای وال استریت را فصل به فصل با این ایده آشنا کرده و به شرکتها کمک کنند تا بتوانند تصمیمات جسورانه اما محتاطانه بگیرند. ما مطمئن هستیم که ایالاتمتحده میتواند نوآوری و رشد بالقوه خود را تحقق بخشد. مزیتهای طبیعی این کشور غیرقابل انکار است. با این حال به نظر میرسد در حالی که ایالاتمتحده در حال عقب نشینی از جایگاه خود است، سایر کشورها در حال خلق تکنولوژی، تقاضا، استعداد و کارآفرینی هستند. برای معکوس شدن این عقبنشینی، همکاری بخش دولتی و خصوصی نیاز است. منبع: مکینزی |