1- سازمان بورس: واحد ذیربط گزارشگری حسابرسی سازمان بورس در اطلاعیه‌ای بیان می‌دارد «در مواردی شرکت‌های تابع آن جزئیات معاملات با اشخاص وابسته را افشا ننموده و موسسات معتمد نیز این موارد را به اطلاع صاحبان سهام نرسانده و گزارش ننموده‌اند». با این وصف علی‌القاعده صورت‌های مالی این شرکت‌ها با نواقص به تصویب مجامع عمومی رسیده و به تبع آن به صاحبان سهام سود نیز پرداخت شده است.

خود انتظامی در نظارت حرفه حسابرسی

بهروز رزم آزما*
ذینفعان استفاده از خدمات حسابداران رسمی و مطلعین امور در حرفه، مطالبی از عدم احراز کفایت نظارت حرفه‌ای خبر می‌دهند. اهم این مطالب به قرار ذیل بیان می‌شود:

1- سازمان بورس: واحد ذیربط گزارشگری حسابرسی سازمان بورس در اطلاعیه‌ای بیان می‌دارد «در مواردی شرکت‌های تابع آن جزئیات معاملات با اشخاص وابسته را افشا ننموده و موسسات معتمد نیز این موارد را به اطلاع صاحبان سهام نرسانده و گزارش ننموده‌اند». با این وصف علی‌القاعده صورت‌های مالی این شرکت‌ها با نواقص به تصویب مجامع عمومی رسیده و به تبع آن به صاحبان سهام سود نیز پرداخت شده است. این درحالی است که طبق اصول و مبانی گزارشگری صورت‌های مالی که به نحو مطلوب افشا نشده باشند بدون رسیدگی نیز موجب اظهارنظر مردود در مورد صورت‌های مالی می‌شود. موسسات مورد اعتماد بورس که مخاطب اطلاعیه قرار می‌گیرند به قرار ذیل از نظر کمیت رده‌بندی می‌شوند:
 

يادآور مي‌شود که شرکت‌های بورسی حداقل دارای 5 شرکت تابعه و وابسته و تحت نفوذ قابل ملاحظه می‌باشند.
2- مطلعین حرفه‌ای: این اشخاص بیان می‌دارند «عمده گزارشات حسابرسی مالیاتی و اخذ تسهیلات وام بانکی متقاضیان بوسیله اشخاص حقیقی حسابدار رسمی ( شاغل انفرادی) و موسساتی که ظاهرا با ریسک حسابرسی عملیاتی بیگانه بوده انجام پذیرفته است. در این خصوص موسسات حسابرسی معتبر و خوشنام از انجام امور حسابرسی خودداری نموده اند و درنهایت مطالبه رسیدگی سوابق در کارگروه های کنترل کیفیت را دارند» قابل توجه است این کارگروه‌ها حدود ده سال است که درحال فعالیت می‌باشند. يادآوري مي‌شود براساس آمار ارائه شده 7950 شرکت دارای گزارش حسابرسی مالیاتی بوده که از این تعداد گزارش 4580 شرکت مورد قبول سازمان امور مالیاتی قرار نگرفته است.
با اين حال با توجه و امعان نظر به مطالب فوق موقعیت اعضای این جامعه در مظان است، جهت رفع ظن فوق تشکیل کمیته‌ای مستقل و حقیقت یاب امری ضروری و واجب درکل حرفه به‌حساب می‌آید. این کمیته در خصوص نحوه و چگونگی گزینش موسسات حسابرسی توسط ذینفعان تحت عنوان معتمد، منتخب، برگزیده ، معتبر و ... تا دخالت و تسلیط واسطه‌های مالیاتی و همچنین متقاضیان اخذ تسهیلات بانکی را مورد بررسی و مداقه قرار خواهد داد، ضمنا احراز کفایت نظارت جامعه حسابداران رسمی بر فعالیت اعضای خویش را مشخص داشته تا با رعایت آن شرایط امن در رفتار حرفه‌ای، موجب و سبب گردد. نتیجه اصلی گزارش بیطرفانه کمیته مزبور شرایط تحول در جامعه بزرگ حسابداران ایران را مقدور و میسر می‌سازد.
* حسابدار رسمي