بخشنامه سازمان امورمالیاتی درخصوص احکام مالیاتی و مرتبط با مالیات در قانون بودجه سال 1388 کل کشور

بخشنامه سازمان امورمالیاتی درخصوص احکام مالیاتی و مرتبط با مالیات در قانون بودجه سال 1388 کل کشور

تاریخ : 1388/02/23 ارگان صادر کننده : سازمان امور مالیاتی شماره بخشنامه : 19032/269/232 بخشنامه سازمان امورمالیاتی در خصوص نمونه فرم بازنگری شده گزارش حسابرسی مالیاتی در اجرای بند (د) ماده (272) قانون مالیات‌های مستقیم رئیس سازمان امورمالیاتی بخشنامه شماره 19032/269/232 مورخ 23/2/1388 را به شرح زیر اعلام نموده است:
با عنایت به اصلاح مواد 5 و 6 آیین‌نامه اجرائی موضوع تبصره 4 قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی، بدینوسیله نمونه فرم بازنگری شده گزارش حسابرسی مالیاتی در اجرای بند (د) ماده 272 قانون مالیات‌های مستقیم ارسال می‌گردد. خواهشمند است دستور فرمائید حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی عضو آن جامعه در تنظیم گزارشات حسابرسی مالیاتی صرفا از نمونه فرم مذکور استفاده نمایند. دستورالعمل حسابرسی مالیاتی برای حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران در اجرای مقررات ماده 272 قانون مالیاتهای مستقیم: نمونه گزارش حسابرسی مالیاتی موضوع ماده 272 الحاقی قانون مالیاتهای مستقیم توسط سازمان امور مالیاتی کشور تنظیم و جهت استفاده سازمان حسابرسی و جامعه رسمی منتشر شده است، لذا سازمان حسابرسی و حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ملزم هستند در تهیه گزارش شرکتها و موسسات مورد حسابرسی دقیقاً وفق فرم مذکور عمل نمایند، به نحوی که پاسخ مندرج در تمامی قسمتهای آن از جمله رعایت تکالیف مقرر در نگهداری دفاتر ، اسناد و مدارک، معاملات با اشخاص ثالث، مالیات تکلیفی و هزینه ها و ... دقیقاً داده شود. علاوه بر لزوم تدقیق در مندرجات فرم یاد شده و پاسخگوئی به هر یک از موارد، حسابداران مزبور در رسیدگی و تنظیم گزارش ملزم به رعایت قوانین و مقررات و استانداردهای حسابرسی می باشند که در این مقوله به ذکر برخی نکات مهم به شرح زیر اکتفا می شود: - ضمناً در بندهای ذیل منظور از حسابرس مالیاتی، سازمان حسابرسی یا حسابداران رسمی یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی می باشند. 1- مبنای تعیین در آمد مشمول مالیات، قانون مالیاتهای مستقیم و مقررات مربوط به ان است که عندالاقتضاء با در نظر گرفتن سایر قوانین موضوعه از جمله قانون تجارت، قانون محاسبات عمومی، قوانین بودجه سنواتی و اساسنامه قانونی شرکتهای دولتی و استانداردهای حسابداری ( تا آن حد که مغایرت با قانون مالیاتهای مستقیم نداشته باشد) اعمال می شود. 2- در تعیین درامد مشمول مالیات، چنانچه در قانون مالیاتهای مستقیم صراحتی نسبت به موضوع نداشته باشد ولی سایر قوانین موضوعه دارای حکم معین در ان مورد باشند، حکم مزبور ملاک عمل قرار خواهد گرفت، بدیهی است در موارد سکوت و ابهام، به ترتیب بخشنامه ها و دستورالعمل سازمان امور مالیاتی کشور، آراء شورای عالی مالیاتی و نیز استانداردهای حسابداری ملاک عمل خواهد بود. 3- در تعیین درآمد مشمول مالیات، شرایط و احکام هزینه های قابل قبول و استهلاکات موضوع فصل دوم از باب چهارم ( مواد 147 تا 151 ) قانون مالیاتهای مستقیم و مصوبات هیات وزیران و وزیر امور اقتصادی و دارائی حسب مورد درباره هزینه های قابل قبول ملاک عمل خواهد بود. 4- هر گاه حسابرس مالیاتی در اجرای بند الف ماده 272 قانون مالیاتهای مستقیم به موارد ایرادی برخورد نماید که به اعتبار دفاتر خللی وارد ننماید و تعیین درآمد واقعی مشمول مالیات امکان پذیر باشد، ضمن درج موارد ایراد در گزارش خود، درآمد مشمول مالیات را تعیین خواهد کرد و در صورتی که دفاتر و اسناد و مدارک مزبور برای محاسبه درآمد مشمول مالیات غیر قابل رسیدگی تشخیص داده شود یا به علت عدم رعایت موازین قانونی و آیین نامه مربوط مورد قبول واقع نشود، باید موضوع را بطور کتبی و با ذکر دلایل و اظهار نظر نسبت به عدم کفایت اسناد و مدارک و دفاتر قانونی برای امر حسابرسی مالیاتی به اداره امور مالیاتی ذیربط اعلام نماید، در این صورت حسابدار رسمی تکلیفی به تهیه و تنظیم گزارش حسابرسی مالیاتی ندارد و اداره امور مالیاتی مکلف است مطابق مقررات موضوعه نسبت به رسیدگی و تعیین درامد مشمول مالیات اقدام نماید. 5- چنانچه تا موعد مقرر ترازنامه و حساب سود و زیان یا حساب درآمد و هزینه و حساب سود و زیان حسب مورد تسلیم اداره امور مالیاتی ذیربط نشده باشد رسیدگی و تعیین درآمد مشمول مالیات به عهده اداره امور مالیاتی خواهد بود. 6- چنانچه قبل یا بعد از صدور برگ تشخیص مالیات، اطلاعات و مدارکی در مورد فعالیتهای مالی به دست آید که در نتیجه نیاز به بررسی دفاتر و اسناد و مدارک مودی ذی ربط و توضیحات تکمیلی حسابرس باشد، رییس اداره امور مالیاتی موضوع را با ذکر مصداق به طور کتبی از حسابرس استعلام خواهد نمود که به ترتیب زیر عمل خواهد شد: الف- حسابرس مالیاتی مکلف است ظرف یک ماه از تاریخ دریافت استعلام، دفاتر و اسناد و مدارک مربوط را بررسی و در صورتی که فعالیت مزبور در دفاتر ثبت نشده باشد، موضوع عدم ثبت فعالیت مالی را بطور کتبی به اطلاع رییس اداره امور مالیاتی برساند، در این صورت اداره امور مالیاتی بر اساس پاسخ واصل شده مطابق قانون و مقررات موضوعه اقدام خواهد نمود. ب- در صورتی که فعالیت مالی مزبور در دفاتر ثبت شده باشد، حسابرس مکلف است ظرف یک ماه از تاریخ دریافت استعلام، ثبت فعالیتهای مورد استعلام در دفاتر مودی را ضمن توضیحات تکمیلی با ذکر شماره سند حسابداری همراه با تصویر اسناد حسابداری و مدارک ضمیمه به آن، بطور کتبی به اطلاع رییس اداره امور مالیاتی برساند. در صورتی که پاسخ حسابرس با توجه به قسمت اخیر تبصره (1) ماده 272 قانون مالیاتهای مستقیم و اسناد و مدارک ارسالی و توضیحات تکمیلی ارائه شده ، به نظر رییس اداره امور مالیاتی با قانون و مقررات مربوط تطبیق ننماید ، اداره امور مالیاتی موضوع را با شرح استدلال عدم پذیرش به هیئت سه نفره موضوع بند ( ب) تبصره یک ماده (6) آیین نامه اصلاحی تبصره ( 4) قانون استفاده از خدمات تخصصی حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابداران رسمی ارجاع خواهد نمود . د- درصورتی که حسابرسی مالیاتی ظرف یک ماه از تاریخ دریافت استعلام نسبت به ارائه پاسخ لازم به رییس اداره امور مالیاتی اقدام نکند ، اداره امور مالیاتی با استعلام و با مراجعه به مودی طبق قانون و مقررات موضوعه اقدام خواهد نمود . 7- اشخاصی که انجام حسابرسی مالیاتی را به حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی ارجاع می نمایند ، مکلفندیک نسخه از قرارداد حسابرسی مالیاتی را همراه با اظهارنامه مالیاتی به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نمایند . 8- اداره امور مالیاتی گزارش حسابرسی مالیاتی را بدون رسیدگی قبول و مطابق مقررات برگ تشخیص مالیات را صادر می نماید . قبول گزارش حسابرسی مالیاتی موکول به آن است که مودی گزارش حسابرسی مالی را ضمیمه گزارش حسابرسی مالیاتی همراه با اظهارنامه مالیاتی با حد اکثر ظرف سه ماه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نموده باشد . - چنانچه قبل از صدور برگ تشخیص مالیات نسبت به ارائه گزارش حسابرسی مالیاتی در خصوص بندهای " ب " ( هزینه های قابل قبول، استهلاکات ) و "ج" ( مالیاتهای تکلیفی و حقوق ) و معافیتهای مالیاتی نیاز به توضیحات تکمیلی حسابرس مالیاتی باشد ، رئیس اداره امور مالیاتی موضوع را با ذکر مصداق به طور کتبی از حسابرس مالیاتی استعلام خواهد نمود که به ترتیب زیر عمل خواهد شد : الف – حسابرس مالیاتی مکلف است ظرف یک ماه از تاریخ دریافت استعلام ، توضیحات تکمیلی را به رئیس اداره امور مالیاتی ارائه نمایند ، در غیر این صورت و یا اعلام عدم دسترسی به دفاتر و اسناد و مدارک مودی از سوی حسابرس مالیاتی ، اداره امور مالیاتی با استعلام و یا مراجعه به مودی مطابق مقررات موضوعه جهت رسیدگی و تشخیص درآمد مشمول مالیات و مالیاتهای تکلیفی مودی اقدام خواهد نمود . ب- در صورتی که نظر حسابرسی مالیاتی با توجه به قسمت اخیر تبصره ( 1) ماده ( 272) قانون مالیاتهای مستقیم از لحاظ انطباق با قانون و مقررات مالیاتی حسب نظر رئیس اداره امور مالیاتی کافی به مقصود نباشد ، موضوع به هیئتی متشکل از نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور و شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ( نماینده سازمان حسابرسی در مورد گزارشهای حسابرسی مالیاتی آن سازمان ) و یک نفر از حسابداران رسمی به انتخاب رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور ارجاع می گردد ، هیئت با حضور کلیه اعضاء رسمیت یافته و رأی اکثریت اعضای هیئت مذکوره مورد قبول سازمان امور مالیاتی کشور ، جامعه حسابداران رسمی و سازمان حسابرسی بوده و مبنای حل و فصل پرونده ذی ربط قرار خواهد شد . 9- کلیه درآمدهای ابزاری یا شناخته شده توسط حسابرس مالیاتی از جمله درآمد حاصل از تسعیر دارائیها و بدهیهای ارزی مشمول مالیات است ، مگر آنکه دلایل قانونی مبنی بر معافیت تمام یا برخی اقلام اقامه شود و یا به لحاظ تعلق مالیات به طرق خاص ( مواردی که طبق مقررات قانون مالیاتهای مستقیم دارای نرخ جداگانه ای هستند مانند نقل و انتقال قطعی املاک ، حق واگذاری محل ، نقل و انتقال سهام ، سود حاصل از سرمایه گذاری و ...) از شمول مالیات بر در آمد اشخاص حقوقی موضوع ماده 105 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مستثنی شده باشد . 10- در مورد تعدیلات بایستی کلیه اقلام بستانکار حساب تعدیلات سنواتی به درآمد مشمول مالیات افزوده شود . مگر آنکه به طریقی در درآمد مشمول مالیات سنوات قبل منظور شده و یا از معافیت مالیاتی قانونی برخوردار باشد و یا طرف حساب آن هزینه ای بوده که به وسیله مأموران مالیاتی غیر قابل قبول تلقی و از حساب هزینه برگشت شده باشد و اقلام بدهکار حساب تعدیلات سنواتی نیز ، چنانچه ماهیت هزینه قابل قبول را داشته و قبلاً‌ به حساب هزینه منظور نشده باشد . باید جزء هزینه های قابل قبول محسوب شود . 11- فعالیتهایی که درآمد آن به موجب قوانین و مقررات از پرداخت مالیات معاف و یا مشمول نرخ جداگانه ای بوده ، زیان مربوط به آن فعالیتها قابل کسر از درآمدها نبوده ، و هزینه های مرتبط با آنها نیز جزء هزینه های قابل قبول منظور نخواهد شد . توجه شود که در صورت منفک نبودن هزینه ، قدر السهم مربوط به فعالیتهای معاف و غیر معاف و مشمول مالیات مقطوع بایستی با روشهای مناسب محاسبه و منظور گردد . 12- ضمناً‌ کاربرگهای حسابرسی مالیاتی باید در پرونده جداگانه ای به نام پرونده مالیاتی بایگانی و خلاصه ای از وضعیت مالیاتی هر سال به ترتیب در پرونده های جاری و دائمی در قسمتهای مربوط نگهداری شود . در صورت استعلام اداره امور مالیاتی در خصوص حسابرسی از جمله کاربرگ ها ، چک لیست ها ، تاییدیه از اشخاص ثالث ، و ... حسابرس به ارائه تصاویر آنها می‌باشد . 13- چنانچه حسابرس مالیاتی در رسیدگی های خود به مواردی برخورد نماید که تشریح آنها ضمن قسمتهای منظور شده در فرم میسر نباشد، بایستی طی یادداشتهای جداگانه ضمیمه فرم گزارش، توضیحات لازم را بدهد. 14- گزارش حسابرسی مالیاتی تنظیمی طبق نمونه فوق الاشاره همراه با مستندات مربوط به انضمام گزارش حسابرسی مالی باید به مودی تسلیم و از طریق مودی در اختیار اداره امور مالیاتی قرار گیرد. 15- از آنجا که برای امر حسابرسی مالیاتی دسترسی به ترازنامه و حساب سود و زیان و سایر اسناد و مدارک و اطلاعات و سوابق مالیاتی ضروری است، ادارات امور مالیاتی ذی ربط در صورت مراجعه حسابرس مالیاتی ، همکاری های لازم را معمول و پرونده مالیاتی و اسناد و مدارک مربوط را در اختیار آنها قرار خواهند داد، ضمناً در صورت بروز هر گونه اشکال در این خصوص اعم از حقوقی و اجرائی و اداری ، حسابرسان مذکور می توانند حسب مورد به معاونتهای سازمان امور مالیاتی کشور جهت رفع اشکال مراجعه نمایند