انسان فلزهای قیمتی طلا و نقره را به دلیل خصایص معدنی، فیزیکی و شیمیایی‌شان به عنوان پول برگزید. استفاده از پول در اقتصاد بازار ضرورتی رفتارشناختی است.

در دفاع از استاندارد طلا

استفاده از طلا– و نه هرچیز دیگر – به عنوان پول تنها یک واقعیت تاریخی است که نمی‌توان با کاتالاکسی درباره‌اش قضاوت کرد. در تاریخ پولی هم همچون تمام دیگر شاخه‌های تاریخ باید به فهم تاریخی رجوع کرد. اگر کسی دلش می‌خواهد استاندارد طلا را «یادگار بربریت» بنامد (اشاره‌ای است به تعبیر کینز در یکی از سخنرانی‌هایش)، آن وقت باید همین اصطلاح را درباره هر نهاد دیگری که در طول تاریخ شکل گرفته است نیز به کار ببرد. آن وقت این واقعیت که انگلیسی‌ها انگلیسی حرف می‌زنند – و نه مثلا دانمارکی، آلمانی یا فرانسوی – هم خود یادگاری بربری است و هر انگلیسی‌ای که علیه جایگزینی اسپرانتو به جای انگلیسی موضع می‌گیرد کمتر از کسی که مخالف سرسخت مدیریت ارزی نباشد، محافظه‌کار و متعصب نیست.
در قرن هفدهم نرخی که دولت انگلستان برای سکه‌ها تعریف کرده بود از ارزش نقره آنها کمتر بود و در نتیجه سکه‌های نقره‌ای ناپدید گشتند. تنها آن سکه‌هایی در جریان استفاده باقی ماندند که معیوب شده یا در اثر ساییدگی وزنشان پایین آمده بود و به این ترتیب صرف نداشت که اینها را صادر کرد یا در بازار شمش فروختشان؛ بنابراین انگلستان خود‌به‌خود و برخلاف میل دولت، استاندارد طلا را اتخاذ کرد. تنها مدت‌ها پس از آن بود که قانون به استفاده مرسوم از استاندارد طلا جنبه حقوقی بخشید. دولت دست از تلاش‌های بیهوده برای وارد کردن سکه‌های نقره به بازار برداشت و نقره تنها به عنوان ارزی جانبی که جایگزین پول (ونه خود پول) بود ضرب می‌شد. این سکه‌ها بُرد قانونی اندکی هم داشتند. ارزش مبادله‌ای آنها نه به ارزش نقره‌شان که به این واقعیت بستگی داشت که تا چه اندازه سریع و بی‌واسطه می‌توانستند به پول طلا تبدیل شوند. در واقع سکه نقره حکم رسیدهایی را پیدا کرده بود که قابل‌مبادله با میزان مشخصی طلا بودند.
استاندارد طلا، استاندارد جهانی عصر سرمایه‌داری بود که رفاه و آزادی و دموکراسی را به لحاظ سیاسی و اقتصادی پیش می‌برد. از نظر تاجران اهمیت اصلی آن در این بود که به عنوان یک استاندارد جهانی شناخته شده و در مبادلات تجاری جهان در بازارهای پول و سرمایه به کار می‌رفت. از طریق این واسطه مبادله بود که صنعت و سرمایه غرب تمدن این ناحیه را به دوردست‌ترین نقاط جهان برده و همه جا آثار تعصبات و خرافات قدیمی را می‌زدود و بذر زندگی جدید می‌پاشید و ذهن و روان انسان‌ها را آزاد می‌ساخت که ثروت‌هایی خلق کنند که تا پیش از آن قابل‌تصور نبود. همین وسیله بود که به پیشرفت بی‌سابقه لیبرالیسم غربی کمک کرد تا تمام ملت‌ها در قالب یک جامعه آزاد بین‌الملل متحد شده و آزادانه با یکدیگر تجارت و همکاری کنند.
ملی‌گرایان مخالف استاندارد طلا هستند، چون می‌خواهند کشورشان را از بازار جهانی جدا کنند و تا آنجا که ممکن است استبداد داخلی را تقویت نمایند. دولت‌های مداخله‌گر و گروه‌های فشار با استاندارد طلا می‌جنگند، زیرا آن را عمده‌ترین مانع بر سر راه دستکاری قیمت‌ها و کنترل دستمزد کارگران می‌بینند. عمده‌ترین تهاجم‌ها بر علیه استاندارد طلا از جانب کسانی صورت می‌گیرد که به دنبال انبساط اعتباری هستند. از نظر آنها انبساط اعتباری نوشداروی تمام مشکلات اقتصادی است. می‌تواند نرخ بهره را پایین آورده یا حتی کاملا حذفش کند، دستمزد و قیمت را به نفع همه (به جز انگل‌های سرمایه‌دار و کارفرمایان بهره‌کش) بالا ببرد، دولت را از شر ضرورت حفظ توازن بودجه رها کند و در نتیجه همگان موفق و خوشحال باشند. می‌گویند تنها استاندارد طلا، این اختراع اقتصاددان‌های احمق و محافظه‌کار است که جلوی پیشرفت بی‌پایان بشریت را می‌گیرد.
اعتراض اصلی که علیه استاندارد طلا می‌شود این است که این استاندارد نقشی در تعیین قیمت ایفا می‌کند که هیچ دولتی قادر به کنترل آن نیست – منظور میزان اکتشاف و استخراج طلا است. به این ترتیب یک عامل «خارجی» یا «خودبه‌خودی» توان دولت ملی را برای افزایش رفاه و خوشبختی شهروندانش محدود می‌سازد. آنگاه سرمایه‌دارهای بین‌المللی مسلط شده و حاکمیت ملی زیر سوال می‌رود.
البته این واقعیت که افزایش عرضه طلا به سودآوری استخراج طلا بستگی دارد به این دلیل مهم است که دست دولت را برای استفاده از تورم می‌بندد. استاندارد طلا تعیین قدرت خرید پول را از نظریات و امیال اقتصادی احزاب و گروه‌های فشار مختلف مستقل می‌کند. این ضعف استاندارد طلا نیست بلکه به عکس قوت شگفت‌انگیز آن است. هرگونه روش دستکاری قدرت خرید ذاتا زودگذر است. تمام روش‌هایی که برای یافتن یک معیار به اصطلاح «علمی» و «عینی» اندازه‌گیری دستکاری پولی پیشنهاد می‌شوند، بر این توهم پایه دارند که تغییرات قدرت خرید حقیقتا قابل‌اندازه‌گیری است. استاندارد طلا اثر تغییرات القاشده توسط نقدینگی بر قدرت خرید را برای همیشه از ادبیات سیاسی کنار می‌زند. پذیرش این استاندارد تنها به این بستگی دارد که قبول کنیم نمی‌توان با چاپ پول همگان را ثروتمند کرد. نفرت از طلا از این خرافه عمومی نشات گرفته که اگر اجازه بدهیم دولت می‌تواند از یک تکه کاغذ ثروت خلق کند.
آنچه که هواخواهان انبساط مالی نقیصه استاندارد طلا می‌نامند، در واقع قوت و شایستگی آن است. این استاندارد از فریبکاری‌های تورمی دولت جلوگیری می‌کند. استاندارد طلا شکست نخورده است. دولت‌ها می‌خواستند نابودش کنند، زیرا به عقاید غلط خودشان چسبیده بودند که می‌گفت اگر انبساط اعتباری داشته باشیم نرخ بهره پایین می‌آید و تراز تجاری نیز بهبود پیدا می‌کند.
نزاع علیه طلا که یکی از دغدغه‌های تمامی دولت‌های معاصر است، نباید همچون پدیده‌ای مجزا نگریسته شود. حرکت به سمت انبساط اعتباری یکی از نشانه‌های زوال اقتصادی عصر ما است. کسانی که با استاندارد طلا می‌جنگند در واقع خواهان بسط استبداد داخلی به جای تجارت آزاد هستند، جنگ را به جای صلح می‌خواهند و دولت تمامیت خواه مستبد را به جای آزادی فردی.
شاید روزی برسد که مدد تکنولوژی استخراج طلا آن قدر آسان و کم هزینه شود که دیگر فوایدش به عنوان پول را از دست بدهد. آن وقت باید استاندارد طلا را با استاندارد دیگری جایگزین کرد. بیهوده است که امروز درباره مشکلی که ممکن است زمانی به این طریق ایجاد شود بحث کنیم، زیرا درحال حاضر هیچ چیز درباره شرایطی که تحت آن باید این تصمیم را اتخاذ کرد، نمی‌دانیم.
* برگرفته از کتاب «عمل انسانی: یک رساله درباره اقتصاد»