مثل همه اقتصاددان‌های خوب من درباره ظاهر شخصی‌ام هم صرفه هستم و هم نسبتا بی تفاوت، عینک پوسیده‌ای که به چشم می‌زنم الان بیش از یک دهه عمر دارد.

کیفیت زندگی در جزئیات کوچک نهفته است

مثل همه اقتصاددان‌های خوب من درباره ظاهر شخصی‌ام هم صرفه هستم و هم نسبتا بی تفاوت، عینک پوسیده‌ای که به چشم می‌زنم الان بیش از یک دهه عمر دارد. بدون آن می‌شود گفت کارم ساخته است. با چشم غیرمسلح نمی‌توانم کتابی را از فاصله بیش از چهار اینچ بخوانم. گاهی اوقات این ناتوانی خودش به قابلیتی تبدیل می‌شود – وقت‌هایی که در جلسه خسته‌کننده‌ای باشم عینکم را در می‌آورم و در خیالم گشت و گذار می‌کنم؛ در این مواقع کوری برایم خوشایند است. 

با این حال، اغلب ترجیح می‌دهم چشم‌هایم سرجایش باشد و به همین خاطر حتی با عینک حمام می‌روم. چند موقعیت دیگر هم از این نوع هست که ترجیح می‌دهم حرفی درباره آن نزنم. به خاطر تمام اینها است که به ندرت عینکم را جایی می‌گذارم، چون آنقدر ظریف است که برای آدمی مثل من پیدا کردن آن از فاصله سه فوتی هم خودش مصبیتی است.
گاهی که پیش می‌آید عینکم را گم کنم فورا فکری به خاطرم می‌آید: خدا را شکر که من بعد از اختراع عینک به دنیا آمده‌ام. بدون آن تقریبا معلول محسوب می‌شوم؛ اما وقتی عینک روی چشمم بگذارم کیست که بتواند چنین نامی رویم بگذارد.
جهان معاصر بی‌شک پر از ابزارهای سودمند است، از عینک بگیرید تا پنیسیلین و ایمیل – پدیده‌هایی که ما وجودشان را بدیهی می‌پنداریم، اما نباید این طور باشد. اقتصاددانی به نام تیموتی تایلور، سردبیر ژورنال اکونومیک پرسپکتیوز، هربار که اقتصاد درس می‌دهد مقدمه‌اش را برای دانشجویان با یک پرسش آغاز می‌کند: آنها ترجیح می‌دهند 70 هزار دلار در سال جاری درآمد داشتند، یا 70 هزار دلار در سال 1900؟
برای آنکه معلوم شود 70 هزار دلار در سال 1900 چقدر ارزش داشته است احتمالا باید این رقم را ده برابر، یا بیشتر کنید. تایلر می‌گوید: «بنابراین داشتن این مقدار درآمد در آن سال تنها به معنای ثروتمند بودن نیست، به معنای قارون بودن است – داشتن عمارت و خدمتکار و همه این امکانات.»
ده برابر کردن تازه برآورد دست پایین است، طبق ارقام پایگاه داده‌های ساموئل ویلیامسون 70 هزار دلار در سال 1900 اگر با شاخص قیمت مصرف‌کننده تعدیل شود حدود 2 میلیون دلار کنونی می‌شود. (اگر برمبنای نرخ متوسط دستمزد کارگران ساده آن را محاسبه کنیم چیزی در حدود 5/8 میلیون دلار می‌شود.)
با این حال، تقریبا دو سوم دانشجویان تایلور ترجیح می‌دهند که 70 هزار دلار امروز درآمد می‌داشتند تا آنکه در سال 1900 از زندگی میلیونری برخوردار بودند. چه کسی می‌تواند بگوید که در اشتباه‌اند؟ خیلی از پدیده‌های عادی زندگی امروز مثل تهویه مطبوع، خودرو، دوش، و غذای رستوران امروز برای هرفرد با درآمد متوسط حداقل به همان اندازه فراهم هستند که در سال 1900 برای یک فرد از طبقه مرفه در دسترس بود. حتی عینک‌های آن زمان هم بدقیافه و دست و پاگیر بودند. بسیاری از امکانان امروزی را در آن زمان به هیچ قیمتی نمی‌شد تهیه کرد.
این مشاهده را می‌توان درست نقطه مقابل باوری دانست که اغلب هم مطرح می‌شود و می‌گوید باوجودی که ما خیلی از نسل‌های پیشینمان ثروتمندتریم، اما الزاما شادتر از آنها نیستیم. دانشجویان تایلور به نظر به طور ضمنی دارند می‌گویند که آن‌ها از اجدادشان خوشحال‌تر هستند، حتی اگر به طور نسبی به اندازه آنها ثروتمند و اشرافی هم نباشند.
این بررسی همچنین تلاش‌های ما برای اصلاح قیمت‌های اسمی جوری که منعکس‌کننده هزینه زندگی باشند را نیز وارد مرحله تازه‌ای می‌کند. باهر معیاری که بخواهیم نگاه کنیم، طی 110 سال گذشته تورم چشمگیری وجود داشته است.
پیشنهاد یک مستمری هفتگی 7 دلاری در سال 1900 معادل 184 دلار در هفته امروز ارزش دارد، اگر که ارقام را بر اساس شاخص قیمت مصرف‌کننده تعدیل کنیم. بیشتر مردم عقیده دارند که این‌گونه ارتباط دادن ارقام کمی تنگ‌نظرانه است و بهتر است که ارتباط دستمزدها را در نظر بگیریم. اگر این طور باشد هم باید گفت که وقتی دستمزد کارگران کارخانه‌ای را در نظر می‌گیریم می‌بینیم که نرخ دستمزد هفتگی آنها از سال 1900 تا‌کنون، از 7 دلار به 340/1 دلار افزایش یافته است. بعضی‌ها معتقدند که چنین مقایسه‌ای یعنی آنکه 7 دلار در آن زمان خیلی ارزش داشته است، درحالی که امروز قدرت خرید بسیار ناچیزی دارد.
اما دانشجویان تایلور معتقدند که در برخی موارد، 7 دلار امروز ارزش اش حتی از 7 دلار سال 1900 نیز بیشتر است. مثلا اگر اشتراک تلفن همراه بخواهید- یا اینکه برای درمان ناخوشی‌تان دنبال آنتی‌بیوتیک باشید – احتمالا حق با این دانشجویان است. گاهی خوب است که بتوان جهان معاصر را این‌طور خوش و خرم دید.