الف

1389-09-10

ضرر و زیان هر روز تعطیلی در تهران     

رییس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی، در موضوع آلودگی هوا اقدامات پیشگیرانه را مقدم بر تعطیلی دانست و گفت: تعطیلات پیش‌بینی نشده ضررهای جبران‌ناپذیری به اقتصاد کشور وارد می‌کند، لذا بهتر است پیش از اتخاذ هر گونه تصمیمی در خصوص تعطیلات، اقدامات پیشگیرانه بر اساس سلسله مراتب تعیین شده به اجرا درآید.

محمدرضا تابش در گفت‌وگو با ایسنا، آلودگی هوای تهران را یک پدیده طبیعی دانست و تاکید کرد: اما با وجود این همه آلودگی ایجاد شده توسط بشر نمی‌توانیم طبیعت را مقصر صرف بدانیم، بلکه می‌توانیم با اقداماتی این پدیده را کاهش دهیم و یا از شدت آن جلوگیری کنیم؛ نه این‌که تعطیل کردن شهر یعنی آسان‌ترین راه را برگزیده و بر تکالیف و مسوولیت‌های انجام نشده توسط مسئولان ذیربط سرپوش بگذاریم.

نماینده اردکان در خانه ملت ادامه داد: مسلما تعطیلات در کاهش آلودگی هوا تاثیر دارد اما باید قائل به یک کار علمی و تخصصی و رعایت مراحل تصمیم‌گیری باشیم، با این تعطیلات نابهنگام که چرخه اقتصاد کشور را دچار آسیب جدی و جبران‌ناپذیر می‌سازد و برنامه‌ریزی مردم را مختل می‌کند مخالفم، حتی اگر قرار است تعطیل کنیم باید سلسله مراتب رعایت شود نه این‌که یکباره کل ادارات، مدارس و دانشگاه‌ها را تعطیل کنیم، هیچ منطقی بر این تصمیم حاکم نیست.

وی با بیان این‌که شدت افزایش آلودگی هوا به هفته‌های گذشته برمی‌گردد، خاطرنشان کرد: چرا از همان زمان محدودیت‌های ترافیکی را شدیدتر نکردیم، اگر محدودیت‌هایی که از روز گذشته به شدت اعمال می‌شود را از ابتدای تشدید آلودگی هوا پیگیری می‌کردیم امروز با وضعیتی مواجه نمی‌شدیم که بخواهیم پایتخت را چند روز تعطیل کنیم.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه افزود: اگر به سابقه ضرورت مبارزه هدفمند و با برنامه با پدیده آلودگی هوا خصوصا در کلان شهرها نگاه کنیم به سال 1379 می‌رسیم که برنامه کاهش آلودگی هوا به تصویب دولت رسید و در قانون بودجه برای آن ردیف و اعتباری مشخص و بر اساس آن اقدامات خوبی نظیر حذف سرب از بنزین، حذف پیکان، کنترل دقیق تولید خودروهای داخلی با رعایت استانداردهای تردد، سخت گیری در خصوص خودروهای دیزلی و  این‌که تعداد تردد آنها خصوصا در تهران اضافه نشود اعمال شد، اما متاسفانه این سخت گیری‌ها بعدا تقلیل یافت.

رییس فراکسیون محیط زیست ادامه داد: نزدیک به 75 درصد آلودگی تهران مربوط به وسائط نقلیه موجود است که تاثیر خودروهای دیزلی بعضا در ایجاد بعضی از آلاینده‌ها کمتر از خودروهای بنزینی نیست، هم‌چنین آلودگی اتوبوس‌های گازسوز تقریبا با اتوبوس‌های دیزلی یکسان است.

تابش درباره راهکارهای کاهش آلودگی هوای تهران اظهار کرد: راه مقابله با آلودگی هوا در تهران توسعه مترو، استفاده از اتوبوس‌های برقی و ایجاد ترامواست که دولت و شهرداری باید نسبت به این مهم توجه داشته باشند، گلایه‌ای که اینجا بر دولت وارد است این‌که چرا با وجود تصویب تخصیص ارز مورد نیاز برای متروی تهران به این قانون عمل نکرده است.

وی ادامه داد: یادم می‌آید در زمان شهرداری ریاست جمهوری فعلی، دولت هشتم با اصرار شهردار وقت تنها با ورود 500 اتوبوس دیزلی به ناوگان حمل و نقل شهری در تهران موافقت کرد و قرار شد باب این امر بسته شود و اتوبوس‌های دیزلی تبدیل به اتوبوس‌های ترجیحا برقی شوند اما از آن سال به بعد مرتب به تعداد اتوبوس‌های دیزلی اضافه شده و کسی هم به این موضوع رسیدگی نمی‌کند.

تابش خاطرنشان کرد: جالب اینجاست حتی اتوبوس‌های BRT هم که مسیر مستقیمی را طی می‌کنند و می‌توانند و باید برقی باشند اغلب دیزلی هستند، از سال 79 تا به حال 10 سال است از اجرای برنامه جامع کاهش آلودگی هوا می‌گذرد و ضرورت داشت تحلیل جامعی در خصوص چگونگی عملکرد این برنامه انجام گرفته و نقاط ضعف و قوت آن شناسایی و در آن بازنگری صورت می‌گرفت اما ظاهرا عزمی برای انجام این کار وجود ندارد.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه در ادامه گفت‌وگو با ایسنا تاکید کرد: ضمن این‌که قرار بود از سال 83 گازوئیل کم گوگرد تولید شود، استاندارد معمول گوگرد گازوئیل 50PPM و در کشورهای پیشرفته 5PPM است در حالی که گازوئیل تولید شده در ایران در بهترین حالت 500PPM گوگرد دارد که آلودگی زیادی را در جو منتشر می‌کند، اما به نظر می‌رسد این موضوع در نزد برخی مسئولان از اهمیت آن‌چنانی برخوردار نیست چراکه شماره‌گذاری خودروهای دیزلی که به دلیل ایجاد آلودگی زیست محیطی در تهران متوقف شده بود متاسفانه از یک ماه پیش مجددا آزاد شده است.

نایب رییس کمیسیون هدفمندکردن یارانه‌ها با اشاره به قانون ممنوعیت احداث صنایع در شعاع 120 کیلومتری تهران گفت: ایجاد صنایع در شعاع 120 کیلومتری تهران سبب ایجاد رفت و آمدهایی می‌شود که تاثیر غیرمستقیم در آلودگی محیط زیست دارد، به همین منظور ممنوع شده بود اما این شعاع اخیرا به 70 کیلومتر کاهش یافته است.

رییس فراکسیون محیط زیست با بیان این‌که قرار بود تا پایان برنامه چهارم توسعه دو میلیون خودروی فرسوده از رده خارج و تبدیل به احسن شوند، اظهار کرد: اما تا به حال حدود نصف این عدد محقق شده است.

وی ادامه داد: از سال‌های گذشته تعداد زیادی از خودروها برای کاهش آلایندگی کاتالیست نصب کردند که مدت زمان زیادی از این امر سپری می‌شود و باید کاتالیست‌ها تعویض شوند اما کسی پیگیر این امر نیست و با توجه به هزینه حدود 80 هزار تومانی آن باید به مردم برای انجام این امر کمک شود.

به گفته تابش، امسال استاندارد آلودگی خودروها یورو 2 بود در حالی که باید استاندارد یورو 3 به مرحله اجرا درآید اما هیچ عزم جدی‌ای برای این کار وجود ندارد.

وی درباره تاثیر آلودگی هوا برای شهروندان تهرانی گفت: بالا رفتن شدت آلودگی هوا سبب افزایش غلظت خون و در نهایت باعث بروز سکته‌های قلبی و مغزی می‌شود، ضمن این‌که بالا بودن منواکسیدکربن، افزایش استرس و سردردها را در پی دارد و در درازمدت تاثیرات سوء قابل توجهی بر جسم و روان انسان‌ها خواهد داشت. بر اساس برآورد مشترک سازمان محیط زیست و بانک جهانی در چند سال قبل، آثار سوء آلودگی هوا بر سلامت انسان‌ها در بخش بهداشت و درمان سالیانه حدود 9 میلیارد دلار است که عدد بسیار بزرگی است.

  رییس کمیته اقتصادی کمیسیون بودجه درباره برآورد مالی تعطیلات و ضررهایی که به اقتصاد کشور وارد می‌شود، گفت: بر اساس برآورد سال 2005 بانک جهانی خسارت سالیانه آلودگی هوا در ایران حدود پانزده میلیارد دلار معادل یک و شش دهم (6/1) درصد تولید ناخالص داخلی است، اگر از منظر اقتصادی بخواهیم تعطیلی هر روز را با یک حساب سرانگشتی و ساده در کشور و در تهران محاسبه کنیم می‌توانیم دو شاخص را مورد توجه قرار دهیم؛ اما از اقتصاددانان درخواست می‌کنم که هزینه و آثار سوئی که یک روز تعطیلی بر اقتصاد کشور دارد را محاسبه و به اطلاع مردم برسانند تا تصمیم‌گیران تصمیمات بهتری در ارتباط با تعطیلات اتخاذ کنند.

تابش درباره شاخص‌های مدنظر در محاسبه ضررهای یک روز تعطیلی بر اقتصاد کشور گفت: روزهای کاری کشور در سال حدود 288 روز است که می‌توانیم با تقسیم تولید ناخالص داخلی بر تعداد روزهای کاری در سال، اثری که هر روز تعطیلی در کل اقتصاد کشور دارد را هم برای تهران و هم برای کل کشور محاسبه کنیم، شاخص دیگر ضرر دولت از قبل مالیاتی که در هر روز تعطیل از دست می‌دهد، است. در این صورت وصولی مالیات سالیانه را بر تعداد روزهای کاری تقسیم می‌کنیم.

نماینده مردم اردکان در خانه ملت با اعلام این خبر که ضرر دولت از مالیات از دست رفته را محاسبه کرده‌ام، افزود: پیش‌بینی وصول مالیات برای سال 89 حدود 350 هزار میلیارد ریال است، تعداد روزهای کاری در سال هم 288 روز است، اگر این 350 هزار میلیارد ریال را تقسیم بر 288 روز کاری کنیم دولت حدودا هزار و دویست میلیارد ریال به ازای هر روز تعطیلی در کشور مالیات از دست می‌دهد، از آنجاکه سهم استان تهران از وصول مالیات‌ها قریب 25 درصد یا یک چهارم کشور است، هر روز تعطیلی در تهران حدود 30 میلیارد تومان ضرر مالیاتی به دولت وارد می‌کند.

رییس فراکسیون محیط زیست ادامه داد: برآورد تولید ناخالص داخلی (G.D.P) به قیمت جاری در سال 89 حدود چهار میلیون، میلیارد ریال است اگر این عدد را تقسیم بر 288 روز کاری کنیم حدود 14 هزار میلیارد ریال یا هزار و چهارصد میلیارد تومان ضرر به ازای هر روز تعطیلی متوجه کشور می‌شود، که باز سهم تهران از این ضرر 25 درصد است یعنی حدود 350 میلیارد تومان ضرر و زیان هر روز تعطیلی در تهران است، البته این فقط پیامدهای اقتصادی تعطیلات است که تاکید می‌کنم اقتصاددانان این خسارات را در کشور و تهران به صورت دقیق محاسبه کنند.

به گفته وی، این تعطیلات علاوه بر تاثیرات سوء اقتصادی پیامدهای منفی روحی و روانی دیگری هم به دنبال دارد، نظم کشور را دچار اختلال می‌کند، برنامه‌های مردم و مسئولان را بهم می‌زند، بخش خصوصی خسارات هنگفتی متحمل می‌شود، قشرهای مختلف اجتماعی نظیر پزشکان، اصناف، دانشجویان و...هم با مشکل مواجه می‌شوند و  از نظر حقوقی هم دریافت‌ها، پرداخت‌ها و مراجعات بانکی و حضور در محاکم قضایی از رهگذر این تعطیلات دچار وقفه و معضل می‌شوند.

  رییس فراکسیون محیط زیست در ادامه گفت‌وگو با ایسنا تاکید کرد: برای کاهش آلودگی هوا مسوولان باید قبل از هر تصمیمی در خصوص تعطیلی اقدامات پیشگیرانه‌ را اعمال کنند، مثل محدودیت تردد یا بزرگ‌تر کردن محدوده طرح ترافیک؛ اقدامی که از روز گذشته انجام شد. در صورتی که از هفته‌های گذشته وضعیت اضطراری هوای تهران را داشتیم، چه بسا اگر این محدودیت‌ها زودتر اعمال می‌شد مجبور نمی‌شدیم یکباره چند روز همه شهر را تعطیل کنیم.

تابش هم‌چنین خاطرنشان کرد: بنابراین در چنین تصمیماتی رعایت سلسه مراتب علمی و تخصصی بسیار حائز اهمیت است، شاید در اولویت قرار دادن تعطیلی مدارس که تاثیر بسزایی در کاهش بار ترافیک دارد می‌توانست در کاهش آلودگی هوای تهران موثر باشد، بنابراین برای کاهش آلودگی هوا باید تصمیمات سنجیده و تخصصی با تاکید بر اقدامات پیشگیرانه و به صورت مرحله‌ای اتخاذ شود؛ به نحوی که نخست مدارس، بعد دانشگاه‌ها، پس از آن ادارات و در نهایت بنگاه‌های اقتصادی تعطیل شوند، از آنجاکه این‌گونه تصمیمات پیامدهای بسیار منفی اقتصادی و اجتماعی به دنبال دارد بهتر است با دقت بیشتر و بهتر اتخاذ شود.

وی با بیان این‌که بر اساس قانون، مرجع تصمیم‌گیری در رابطه با تعطیلی کمیته اضطرار است، خاطرنشان کرد: نمی‌دانم کمیته اضطرار تشکیل شده یا نه؟ چون یک روز گفتند استاندار در رابطه با تعطیلات تصمیم گرفته و روز دیگر اعلام شد رییس سازمان محیط زیست تصمیم برای اعمال تعطیلات را اتخاذ کرده است. اگرچه این افراد عضو کمیته اضطرار هستند اما تنها آن مرجع می‌تواند در ارتباط با تعطیلات تصمیم‌گیری کند، البته اولویت این است که نخست اقدامات پیشگیرانه بر اساس مراحلی که گفته شد انجام گیرد و در نهایت با ادامه آلودگی هوا و عدم کاهش آلودگی تصمیم به تعطیلی کل شهر بگیرند.

رییس فراکسیون محیط زیست در خاتمه تاکید کرد: موارد مذکور انتقاداتی است که به دولت (سازمان محیط زیست و وزارتخانه‌های صنایع، معادن و نفت) و شهرداری و دستگاه‌های مربوطه در خصوص آلودگی هوای تهران وارد است، اگر هر دستگاه مسوولیت‌ها و رسالت‌های خود را به نحو مطلوب انجام می‌داد و دستگاه‌های نظارتی نظیر سازمان بازرسی کل کشور و مجلس نیز بر انجام صحیح تکالیف قانونی توسط دستگاه‌های ذیربط نظارت می‌نمودند، شدت آلودگی هوا را در تهران و کلان‌شهرها شاهد نبودیم، مردم نبایستی تاوان این سوء مدیریت‌ها را بپردازند.