منبع: | http://www.iraninsurance.ir | تاریخ انتشار: | 1388-08-04 |
نویسنده: | آقای ضمیری(رئیس هیات مدیره و مدیرعامل بیمه آسیا) | مترجم: | |
چکیده: | |||
گرچه بیمه در ایران دارای قدمتی بیش از هفتاد سال است لاکن علیرغم تلاشهای صورت گرفته و توفیقات نسبیحاصله، آنگونه که شایسته این صنعت میباشد امر توسعه و گسترش آن محقق نگردیده است و این به دلیل وجود پارهای مشکلات و چالشهائی است که از سالیان گذشته در این صنعت وجود داشته است. |
|||
گرچه بیمه در ایران دارای قدمتی بیش از هفتاد سال است لاکن علیرغم تلاشهای صورت گرفته و توفیقات نسبیحاصله، آنگونه که شایسته این صنعت میباشد امر توسعه و گسترش آن محقق نگردیده است و این به دلیل وجود پارهای مشکلات و چالشهائی است که از سالیان گذشته در این صنعت وجود داشته است. در بررسیهای صورت گرفته از سوی کارشناسان و مسئولین ذیربط درخصوص چالشهای صنعت بیمه، پنج گروه اصلی به ترتیب زیر مورد شناسائی واقع گردیده که در این نوشتار به صورت اجمالی چالشهای یکی از حوزههای حائز اهمیت در صنعت بیمه مورد مداقه واقع میشود: الف ـ حوزه نظارتی همانگونه که ملاحظه میگردد، یکی از چالشهای اصلی و اساسی شرکتهای بیمه، چالشهای حوزه مالی است. حوزهای که بخش تفکیک ناپذیری از گستره فعالیتهای بیمهای بوده و بر مبنای مجموعهای از مقررات، استانداردها، قواعد و روشها، اطلاعات مالی و اقتصادی یک مؤسسه را گردآوری، ثبت، طبقهبندی، تلخیص و در قالب گزارشهائی تحت عنوان صورتهای مالی برای تجزیه و تحلیل و تصمیمگیری در اختیار مدیریت شرکت و سایر افراد ذیصلاح درون یا برون سازمان قرار میدهد. در تعریف چالشها نیز باید گفت: چالشها مجموعهای است از مشکلات، تنگناها، محدودیتها، روشها، قوانین، آئیننامهها و ...... که به صورت مستقیم و غیرمستقیم عملکرد حوزه مالی از آنها متأثر میباشد. به منظور بررسی چالشهای حوزه مالی، این چالشها به دو گروه اصلی زیر تقسیم میگردند: 1ـ چالشهای مستقیم 1 ـ چالشهای مستقیم: مشکلاتی که به صورت مستقیم در حوزه مالی وجود داشته و ناشی از مواردی از قبیل: فقدان نظام نظارتی اثربخش، وضعیت سیستمهای کنترل داخلی، مکانیزه نبودن عملیات حسابداری بصورت کامل و استفاده کارآمد از رایانه، عدم تقویت نظام و انضباط مالی، تغییر دیدگاه مدیران به حوزه مالی و امثال آن میباشد و به ترتیب ذیل طبقهبندی میشوند: 1/1 ـ عدم شفافیت کامل صورتهای مالی 1/1ـ عدم شفافیت کامل صورتهای مالی: صورتهای مالی شامل صورت حساب سود و زیان، ترازنامه، گردش وجوه نقد، صورت سود و زیان جامع و سود (زیان) انباشته و یادداشتهای مرتبط با آن میباشد که شفاف بودن اطلاعات مندرج در آنها به عواملی از قبیل: مستند بودن، قابل رسیدگی و اثبات بودن، قابل اعتماد بودن، مربوط بودن، به موقع بودن، صحیح و قابل مقایسه بودن، بستگی دارد. بطور کلی عوامل شناسائی شده برای عدم وجود شفافیت کامل در صورتهای مالی عبارتند از: ـ نبود استاندارد حسابداری مناسب برای فعالیت شرکتهای بیمه بطور جامع شامل: فعالیتهای آنها در بیمههای زندگی، غیرزندگی و اتکائی 2/1 ـ عدم کفایت کنترلهای داخلی: هدف از ایجاد کنترلهای داخلی فراهم آوردن اطمینان منطقی و معقول برای مدیریت و صاحبان سهام درخصوص محافظت از دارائیهای شرکت و جمعآوری مدارک مالی و فنی لازم برای تهیه صورتهای مالی قابل اتکا میباشد. ـ عدم وجود سیستم کنترلهای داخلی شامل: چک لیست، ثبت سیستم و فرآیندهای موجود، استخراج نقاط ضعف، ارائه راهحل بهبود سیستمها، حذف فرآیندهای اضافی و ایجاد فرآیندهای ضروری، برقراری سیستمهای خود کنترل و ضمانت اجرائی لازم برای اجرا و رعایت سیستم کنترلهای داخلی. 3/1 ـ عدم کفایت منابع مالی: اهم منابع مالی شرکتهای بیمه عبارتند از: سرمایه، ذخائر فنی، اندوختههای قانونی و سرمایهای که کفایت این منابع ارتباط مستقیم با بازدهی و اداره بهینه آنها دارد و منظور از کفایت منابع، ارتباط منطقی بین منابع مالی و تعهدات پذیرفته شده شرکتهای بیمه و سود مورد انتظار برای صاحبان سهام است. عوامل اساسی عدم کفایت منابع مالی در شرکتهای بیمه عبارتند از : 4/1ـ بالا بودن قیمت تمام شده (هزینه) خدمات: منظور از بهای تمام شده (هزینه) خدمات، محاسبه صحیح و دقیق بهای خدمات با استفاده از روشها و استانداردهای متداول شامل: دستمزد، سربار و دیگر عوامل هزینهای مستقیم و غیرمستقیم میباشد. در بررسیهای صورت پذیرفته عوامل اصلی بالا بودن هزینه خدمات به شرح زیر طبقهبندی میگردند : ـ بالا بودن هزینههای مستقیم بیمهگری در بخش صدور بیمهنامهها و پرداخت خسارات با توجه به سیستمهای اجرائی سنتی 5/1ـ عدم هماهنگی در تهیه و تنظیم بودجه: بودجه فرآیند و برنامههای مالی است که مبنای نظارت درخصوص انجام صحیح، به موقع و اقتصادی اهداف سازمان میباشد. تهیه و تنظیم بودجه مناسب و بررسی انحرافات مساعد و نامساعد عملکرد با آن، امکان دستیابی به اهداف را میسر میسازد. لزوم هماهنگی در تهیه و تنظیم بودجه به عواملی از قبیل: فرم هماهنگ گزارش بودجه، طبقهبندی اطلاعات بصورتی هماهنگ با اطلاعات صورتهای مالی و رعایت روشها و فرمولهای یکنواخت در محاسبات و برآوردهای بودجه بستگی دارد. 6/1ـ شمول قوانین و مقررات مالی متعدد: منظور از شمول قوانین و مقررات مالی متعدد به عنوان یکی از چالشهای بخش مالی، تسری بخشی از قوانین، مقررات، مصوبات، بخشنامهها و .......... به شرکتهای بیمه دولتی است که با توجه به ماهیت فعالیت این شرکتها، موجب محدودیتهای تصمیمگیری و به تبع آن کاهش بازدهی و کارآئی این شرکتها گردیده و رقابت با بخش خصوصی را هم به لحاظ عملیاتی و هم از جهت تأمین نیروی انسانی کارآمد غیرممکن میسازد. اهم قوانینی که در شرکتهای بیمه جاری و لازمالاجرا میباشند عبارتند از : ـ قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمهگری که در تاریخ 30/3/1350 به تصویب رسیده و به موجب آن شورایعالی بیمه به عنوان بالاترین مرجع سیاستگذاری صنعت بیمه، آئیننامههای لازم را در بخشهای مختلف جهت تنظیم و تعمیم و هدایت امر بیمه تصویب مینماید. 2 ـ چالشهای غیرمستقیم: علاوه بر چالشهای مستقیم که مورد اشاره واقع شد چالشهای دیگری نیز وجود دارد که به صورت غیرمستقیم حوزه مالی را تحت تأثیر قرارداده و موجبات وقفه در توسعه امور را فراهم میسازد. ـ ساختار نامناسب صنعت بیمه 3ـ راهکارها و پیشنهادها: به منظور مرتفع نمودن مشکلات مورد اشاره و برون رفت از آنها، راهکارها و پیشنهادات ذیل ارائه و انتظار میرود با توجه کافی و شایسته به آنها موجبات ارتقاء وضعیت موجود شرکتهای بیمه دولتی در زمینههای گوناگون از جمله گسترش و توسعه خدمات بیمهای فراهم آید. 1/3ـ راهکارها و پیشنهادهای مربوط به اصلاح قوانین و مقررات ـ معافیت شرکتهای بیمه از شمول قوانین مالی و نظارتی متعدد و اداره آنها براساس قانون تجارت و اساسنامه مصوب 2/3ـ راهکارها و پیشنهادهای مربوط به شورایعالی بیمه ـ تشکیل کمیته مالی صنعت بیمه به عنوان کمیتة فرعی شورایعالی بیمه 3/3ـ راهکارها و پیشنهادهای مربوط به مجمع عمومی ـ افزایش سرمایه شرکتهای بیمه دولتی از طریق: •پرداخت توسط دولت ـ بازنگری و تعریف مجدد وظایف مدیران (مشارکت آنان در تصمیمگیریهای کلیدی به جای تصمیمگیریهای تکراری) 4/3ـ راهکارها و پیشنهادهای مربوط به هیئت مدیره ـ تدوین سیستم مناسب برای وصول به موقع مطالبات ـ تشریح اهمیت کنترلهای داخلی برای همکاران بخش فنی و نمایندگان در جهت جلب همکاری آنان درثبت و نگهداری صحیح عملیات فنی •افزایش بهرهوری از طریق استقرار سیستم و چرخه بهرهوری ـ تفویض اختیار بیشتر به مدیران سطوح میانی و تغییر نحوه سازماندهی شرکت هرچند بررسی چالشها و ارائه راهکارهای لازم در حوزه مالی به اختصار ارائه گردیده، لکن امیدوار است با توجه و تأمل خاص در موارد ارائه شده و پرداختن به جزئیات لازم در فرصتهای آتی نسبت به تکمیل و اصلاح آن اقدام گردد. |