دنیای اقتصاد

1389-08-18

ارزهای در خانه به چرخه پولی برمی‌گردد؟

دنیای اقتصاد – به دنبال فروکش کردن کامل التهاب بازار دلار، بانک مرکزی با اتخاذ یک سیاست هوشمندانه در نظر دارد دلارهای خریداری شده از سوی مردم را به چرخه پولی کشور بازگرداند؛ محمود بهمنی، رییس‌کل بانک مرکزی با اعلام اینکه بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز در روزهای التهاب، بیش از مقدار معمول دلار به بازار تزریق کرده، به مردم توصیه کرده است که به جای نگهداری دلارهای خود در خانه، با افتتاح حساب ارزی هم اصل آن را برای خود تضمین کنند و هم سود دریافت کنند.وی به سپرده‌گذاران ارزی اطمینان داد که اصل و فرع پول خود را می‌توانند در هر زمانی به صورت ارزی دریافت کنند و در پاسخ به پرسشی درخصوص اقدام برخی بانک‌ها در زمینه ارائه سود یا اصل سپرده ارزی به صورت ریالی گفت که بانک مرکزی این موضوع را اصلاح کرده است. به نظر می‌رسد این سیاست هوشمندانه می‌تواند در صورت جلب اعتماد مردم، دلارهای خریداری‌شده به قصد سفته‌بازی را به چرخه پولی بازگرداند.
 

رییس کل بانک مرکزی خواستار سپرده‌گذاری ارزی از سوی مردم شد
طرح بازگرداندن دلارها
 بهمنی: سود سپرده‌های ارزی به 4‌درصد و سود اوراق مشارکت ارزی هم به 6‌درصد افزایش پیدا کرده است، مردم با خیال راحت سپرده‌گذاری کنند
مسعودرضا طاهری - بانک مرکزی در تازه‌ترین طرح خود برای جمع‌آوری دلارهای فروخته شده در بازار، از مردم خواست که دارایی‌های ارزی خود را در بانک‌ها سپرده‌گذاری کنند.
رییس کل بانک مرکزی با اعلام اینکه بانک مرکزی هر هفته بیش از یک میلیارد دلار به بازار ارز تزریق می‌کند، از مردم خواست که دلارهای خود را به جای نگهداری در خانه در بانک‌ها سپرده‌گذاری کنند.
سخنان بهمنی یک ماه پس از فروکش کردن نوسان در بازار ارز و تاکید رییس‌جمهور در جلب اعتماد مردم بیان شده است. رییس‌جمهور چندی پیش در همایش نظام بانکی در مسیر توسعه از مسوولان نظام بانکی خواست تا پشتیبان و امین مردم در توزیع صحیح سپرده‌های بانکی که در واقع خود مردم مالک 90درصد آن هستند، باشند.»
متعاقب تحولات یاد شده مسوولان بانک مرکزی طرح جدید خود را که در قالب توصیه به مردم طراحی شده است، اعلام کردند. این گونه بود که محمود بهمنی ضمن توصیه‌های ارزی به مردم برای سپرده‌گذاری ارزی، در عین حال به بخشنامه بانک مرکزی مبنی بر پرداخت سودهای جذاب به سپرده‌های ارزی اشاره کرده و از افزایش نرخ سود حساب‌های ارزی به 4 درصد خبر داد. رییس کل بانک مرکزی همچنین از اصلاح مقررات سپرده‌های ارزی در بانک‌های کشور خبر داده و گفته است که هر کس که سپرده ارزی دارد در صورت درخواست می‌تواند اصل و سود سپرده ارزی خود را به همان صورت از بانک پس بگیرد.
بهمنی همچنین با این استدلال که در 52 هفته سال اگر بخواهیم 52 میلیارد دلار به بازار تزریق کنیم تقریبا رقمی نزدیک به درآمدهای نفتی را باید به صورت ریال به بازار تزریق کنیم که البته این کار قابل کنترل نیز خواهد بود.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، رییس‌کل بانک مرکزی از تزریق هفته‌ای بیش از یک میلیارد دلار ارز در بازار خبر داد و تاکید کرد: اگر در مقاطعی که نرخ بالا می‌رود، ارز به مقدار اضافه‌تری به بازار تزریق شود در مقطع زمانی بعدی کنترل خواهد شد. وی همچنین از مردم خواست ارزی را که در خانه نگهداری می‌کنند، در حساب‌های ارزی به‌کار گیرند و خیال‌شان راحت باشد که اصل و سود پول‌شان را به صورت ارزی دریافت خواهند کرد.
محمود بهمنی با اشاره به بخشنامه بانک مرکزی مبنی بر ارائه سودهای جذاب به حساب‌های ارزی اظهار کرد: بسیاری از مردم ممکن است در طول این مدت ارز تهیه کرده باشند و در حال حاضر در خانه نگهداری می‌کنند. اگر این ارز را به سپرده‌های ارزی منتقل کنند بانک به آنها سود مناسبی می‌دهد.
به گفته او در حالی که پیش از این سود حساب ارزی نیم تا دو درصد بود، حالا به چهار درصد رسیده و اوراق مشارکت ارزی هم شش درصد سود دارد.
رییس‌کل بانک مرکزی درباره اقدام برخی بانک‌ها در زمینه ارائه سود یا اصل سپرده ارزی به صورت ریال به سپرده‌گذاران ارزی گفت: بانک مرکزی این امر را اصلاح کرده است و هر کس که سپرده ارزی دارد، موقع دریافت اصل و سود سپرده اگر آن را به صورت ارزی درخواست کند باید به همان صورت در اختیارش قرار بگیرد.
وی در پاسخ به این سوال که بانک‌ها اعلام می‌کنند ارز ندارند، گفت: بانک مرکزی به میزان کافی بانک‌ها را شارژ می‌کند و اگر آنها ارز ندارند ما حتما در اختیارشان قرار خواهیم داد.
بهمنی درباره اینکه با چه میزان تزریق ارز در هفته‌های گذشته نرخ ارز کنترل شد، گفت: ما هفته‌ای بیش از یک میلیارد دلار در بازار تزریق می‌کنیم. شما در نظر بگیرید که سال گذشته 57 میلیارد دلار درآمد نفتی وجود داشت و با توجه به اینکه هر سال 52 هفته است باید هفته‌ای بیش از یک میلیارد دلار در بازار بفروشیم تا پولش را به صورت ریال به حساب خزانه دولت واریز کنیم.
وی ادامه داد: ‌در واقع اگر هفته‌ای یک میلیارد دلار در بازار بریزیم تازه بودجه‌ای که باید به دولت بدهیم را تامین کرده‌ایم و اگر در یک مقطع زمانی مثل چند هفته پیش ارز به مقدار اضافه‌تری به بازار تزریق شود، در مقطع زمانی بعدی کنترل خواهد شد. وی این امر را نشان‌دهنده قدرت دولت در کنترل بازار دانست و گفت: بانک مرکزی می‌تواند 57 میلیارد دلار را در طول یک سال تبدیل به ریال کند و به همین دلیل خیال ما به هنگام بالا رفتن نرخ ارز راحت است، چون به راحتی می‌توانیم بازار را کنترل کنیم.
داستان یک‌ماهه ارز چه بود؟
البته داستان ارز و توجه ویژه مردم برای خرید دلار پس از آن آغاز شد که از روز سوم مهرماه در بازار ارز اتفاق غیرمنتظره‌ای رخ داد. در این روز با مسدود شدن امکان حواله دلار از طریق دبی که با کارشکنی بانک مرکزی امارات انجام شد، قیمت دلار در بازار داخلی از روز سوم مهر ماه به دنبال گم شدن قیمت طی چند روز از 1060 تومان تا 1250 تومان بالا رفت؛ اگرچه مداخله بانک مرکزی با اندکی تاخیر آغاز شد، اما بالاخره پس از 3 هفته با انجام آزمون و خطاهای مختلف مقرر شد که ارز دولتی تا سقف 2000 دلار تنها به مسافران دارای بلیت و گذرنامه تایید شده برسد. در پی این قدام دلار در بازار آزاد کنترل شد آنچنان‌که تا روز گذشته در حد 1065 تومان بین دلال‌ها دست به دست می‌شد.خروج دلار از بانک مرکزی که با هدف آرام کردن بازار و کاستن از اشتهای دلاری مردم آغاز شده بود مقامات بانک مرکزی را به فکر تسهیل شرایط سپرده‌گذاری ارزی انداخته است. ظاهرا به نظر می‌رسد که مسوولان بانک مرکزی به این نتیجه رسیده‌اند که مقدار زیادی از دلارهایی که در روزهای تلاطم بازار به فروش رسیده است، اکنون نزد مردم و در خانه‌ها و داخل گاوصندوق‌ها نگهداری می‌شود که می‌توان با ابزارهای تشویقی از جمله سودآور کردن سپرده‌گذاری ارزی در بانک‌ها، دلارها را از گاو صندوق های شخصی به چرخه پولی کشور باز گرداند، اگر چه نفس این اقدام مثبت ارزیابی می‌شود اما با این وجود جلب اعتماد مردم مهم‌ترین شرط اجرای موفق تصمیم جدید بانک مرکزی است.
اگر چه رییس‌کل بانک مرکزی به مردم اطمینان داده است که اصل و سود سپرده‌های ارزی مردم را به همان نحوی که بانک تحویل دهند، عودت داده خواهد شد، اما با این وجود به نظر می‌رسد که علاوه بر تضمین‌های شفاهی، به تضمین‌های عملی نیز برای جلب اعتماد مردم نیاز است تا آنان دلارها را از گاوصندوق‌های شخصی به بانک‌ها منتقل کنند.

نحوه افتتاح حساب‌های ارزی
بانک مرکزی چندی پیش در بخشنامه‌ای با رد هر گونه ممانعت از باز پرداخت سپرده‌های ارزی به دارندگان این نوع سپرده‌ها مقررات جدید برای افتتاح حساب ارزی را منتشر و اعلام کرد.
بر اساس این بخشنامه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مقررات ارزی ناظر بر نحوه افتتاح حساب‌های ارزی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی را به این شرح اعلام کرد؛
1- نرخ سود سپرده‌های ارزی به نحوی تعیین شود که مطلوبیت لازم برای جذب منابع ارزی از بازار داخل کشور را فراهم آورده و موجب تشویق مشتریان به افتتاح این‌گونه حساب‌ها و انجام سپرده‌گذاری ارزی شود.
2- چنانچه متقاضیان با پرداخت نقود بیگانه (به‌صورت نقدی) نسبت به گشایش حساب یا واریز وجه به حساب‌های مفتوحه قبلی اقدام کنند، در صورت تقاضای برداشت از حساب، بانک‌ها موظفند وجه مورد بحث را عینا به ارز وصول شده به حساب یا سایر ارزهای جهانروا پرداخت نمایند. در این رابطه تاکید می‌نماید اخذ هرگونه تعهد از مشتریان مبتنی بر پرداخت ارز در حد مقدورات یا معادل آن به ریال به نرخ روز درخصوص اینگونه حساب‌ها فاقد موضوعیت است.
3- صدور حواله از محل موجودی حساب‌های مفتوحه موضوع بند (2) به حساب‌های داخلی و خارج از کشور با حداقل کارمزد مندرج در بخشنامه ذی‌ربط صادره از سوی بخش نظارتی این بانک انجام پذیرد.
4- لازم است شعب ارزی آن بانک تمهیدات به‌عمل آمده در این خصوص را به نحو شایسته‌ای به اجرا گذاشته و دیگر ادارات ذی‌ربط آن بانک نیز مراتب را به ویژه از طریق پایگاه اطلاع‌رسانی به اطلاع عموم برسانند.
5ـ پرداخت اسکناس از محل حواله‌های ارزی وارده به ذی‌نفع یا غیر آن صرفا در حد مقررات آن بانک بلامانع است.
6ـ این بانک آمادگی دارد مازاد اسکناس مصرف نشده از محل حساب‌های مورد بحث را با نرخ مناسب خریداری نماید. در این رابطه لازم است ادارات مربوطه با اداره بین‌الملل این بانک هماهنگی لازم را به عمل آورند.