شرکت انرون (Enron Corp) یکی از بزرگترین شرکتهای جهان است که در زمینه انرژی، کالا و خدمات فعالیت دارد. انرون قبل از اعلان ورشکستگی، به‌تجارت برق، گاز طبیعی و توزیع انرژی و دیگر کالاها و ارائه خدمات مالی و مدیریت‌خطر در سراسر جهان می‌پرداخت.

سقوط امپراطوری انرون

شرکت انرون (Enron Corp) یکی از بزرگترین شرکتهای جهان است که در زمینه انرژی، کالا و خدمات فعالیت دارد. انرون قبل از اعلان ورشکستگی، به‌تجارت برق، گاز طبیعی و توزیع انرژی و دیگر کالاها و ارائه خدمات مالی و مدیریت‌خطر در سراسر جهان می‌پرداخت.
شرکت انرون در ژوئیه سال 1985 از طریق ادغام شرکت هوستون ناچرال گس (Houston Natural Gas) و اینترنورت (InterNorth) در هوستون (Houston) آمریکا شکل گرفت. انرون که ابتدا در زمینه خط لوله گاز طبیعی فعالیت داشت با مقررات‌زدایی بازار انرژی به‌سرعت تحول پیدا کرد و از توزیع‌کننده انرژی به معامله‌گر انرژی تبدیل شد. شرکت انرون از سال 1994 به‌تجارت انرژی برق پرداخت و از سال 1995 وارد بازار انرژی اروپا شد. فروش انرون در سال 2000 معادل 101 میلیارد دلار بود. سقوط انرون که بزرگترین ورشکستگی در تاریخ آمریکا به‌شمار می‌رود، موجب از دست‌رفتن سرمایه هزاران نفر در قالب پس‌انداز بازنشستگی و بی‌اعتباری موسسه اندرسن (Andersen) حسابرس انرون شد. هر سهم انرون که در اوایل سال 2000 حدود 90 دلار ارزش داشت در پایان همین سال به زیر یک دلار رسید.
داستان از آنجا آغاز شد که در 28 نوامبر 2001 ادغام دو شرکت انرون و دی‌نه‌ژی (Dynegy) به‌دلیل بدتر شدن وضعیت نقدینگی انرون زیر سئوال رفت. این دو شرکت در 9 نوامبر توافق خود برای ادغام را اعلام کرده بودند. سروصدای قضیه زمانی بالا گرفت که شرکت دی‌نه‌ژی برای توقف ادغام ادعا کرد که اقلام صورتهای مالی انرون به‌صورتی نادرست ارائه شده است.
موسسات رتبه‌بندی، در همین زمان ارزش اعتباری انرون را کاهش دادند و سهام انرون قبل از توقف معاملات آن توسط بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) ، به یک دلار و 19 سنت سقوط کرد.
انرون که در سه دوره متوالی سه‌ماهه سال 2001 زیان نشان داده بود مبلغ 01/1 میلیارد دلار به‌عنوان هزینه غیر‌مترقبه در حسابهای سه‌ماهه سوم منظور کرده بود. پس از آن انرون اعلام کرد که بخش عمده‌ای از این هزینه صرف آزاد کردن سرمایه‌گذاری در مشارکتهای خاصی می‌شود که زیرنظر مدیرمالی شرکت انجام گرفته بود.
این موضوع بلافاصله توجه کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا (US SEC) را به‌خود جلب کرد و تحقیقات آغاز شد. واقعه این بود که مدیران انرون، از جمله مدیرمالی آن آندره فاستو (Andrew Fastow)، مشارکتهایی را درخارج از انرون تشکیل داده بودند که با انرون معامله داشتند. مدیران انرون برای تشکیل مشارکتها کمیسیون گرفته بودند. مشارکتها پس از تشکیل، صدها میلیون دلار وام از بانکها گرفته و از محل آن برای انرون سرمایه‌گذاری کرده بودند؛ که البته این سرمایه‌گذاریها وضعیت روشن و مشخص ندارند. استفاده از مشارکتها برای استقراض، به 9/3 میلیارد دلار بدهی خارج از دفاتر انرون منجر شد. شرکت انرون ابتدا کوشید مدیرمالی را مقصر جلوه دهد ولی چیزی نگذشته معلوم شد که پای اکثر مدیران در میان است.
افکار عمومی در آمریکا و اروپا، موسسه آندرسن (حسابرس انرون) را به‌شدت تحت فشار قرار داده است. شواهدی وجود دارد که حسابرسان شرکت از فعالیتهای جنبی مدیران و معاملات صوری و انعکاس آنها در صورتهای مالی اطلاع داشتند اما موضوع را ندیده گرفته‌اند. موسسه اندرسن در اقدامی شتابزده مدیران حسابرسی مربوط را از کار برکنار کرد.
اکنون بیش از دو ماه است که واقعه انرون در صدر اخبار اقتصادی جهان قرار دارد و تاکنون ورشکستگی شرکت و خودکشی یکی از مدیران را به‌دنبال داشته و ادامه کار موسسه اندرسن را با ابهام روبرو کرده است. اهمیت این واقعه و تاثیر آن به حرفه حسابرسی چنان بوده است که مدیران عامل پنج موسسه بزرگ حسابرسی دنیا برای روشنگری و توضیح مسئله اقدام به‌انتشار بیانیه مشترک کرده‌اند.
آینده حرفه حسابرسی در بوته آزمایشی سنگین قرار گرفته است!