فارس

1389-07-19

اراده پنهان برای شکست بانک مرکزی؛ دلارها به کجا می‌رود؟

خبرگزاری فارس: طی ده روز گذشته بانک مرکزی با اتکاء به نظام مدیریت شناور ارزی و تزریق دلار به بازار درصدد کنترل قیمتها برآمده است، اما این سیستم برخلاف تجربیات گذشته سبب فروکش کردن عطش خرید دلار نشده است، آنهم در حالی که خریداران این بار متقاضیان واقعی ارز نیستند و صفهای هر روزه شان مقابل صرافیها ابهامات زیادی را به وجود آورده است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی فارس، بانک مرکزی در روزهای گذشته اعلام کرد هر فرد با ارایه کارت ملی تنها می‌تواند یک بار آنهم فقط مبلغ 2هزار دلار از صرافی بانکها خریداری کند، اما با گذشت 10 روز هنوز نظام مدیریت شناور ارزی بانک مرکزی نتوانسته است تعادلی را میان بازارهای رسمی و غیررسمی ارز ایجاد کند و اختلاف قیمت دلار در صرافی بانکها و بازار، بازار سیاهی با حاشیه سود 10 تا 30 تومان را رونق داده و به وجود آورده است.
دختر جوانی که در انتهای یک صف مقابل صرافی ملی ایستاده در پاسخ به این سوال که دلار را برای چه می‌خواهی،پاسخ می‌دهد: اینجا دلار را 1060 تومان می‌خریم و 1080 تومان می‌فروشیم.
او در پاسخ به این سوال که دلارهای خریداری شده را به چه کسی می فروشد، می‌گوید: دلالها
در عین حال صرافیها برای دلار قیمت 1070 تا 1075 را به مشتریان اعلام می‌کنند، یکی از دلار فروشان کنار خیابان در پاسخ به اینکه دلار را چند می‌فروشد، می‌گوید: 1070 تومان. اختلافش با صرافی بانکها 10 تومان است.
صرافی بانکها کمافی‌السابق پاتوق افراد مختلفی اعم از زن و مرد و پیر و جوان شده که با حوصله در صفها برای خرید دلار انتظار می کشند.
این در حالی است که در سایر صرافی ها هیچ مشتری و مراجعه کننده ای مشاهده نمی شود و صرافان دیگر اغلب همچون گذشته یا مشغول معاملات تلفنی هستند و یا بیکار نشسته اند.

* تکرار تجربه دهه 60

مسئول صرافی یکی از بانکها مرد میان سالی است با موهای کم پشت اما بلند و ریش انبوه سفید، او در پاسخ به این پرسش که بانک مرکزی همیشه با ریختن دلار در بازار قیمت این ارز را کنترل می‌کرده و سابقه نداشته است صفی مقابل صرافیها تشکیل شود، پاسخ می‌دهد چرا در یکی از سالهای دهه 60 هم این اتفاق افتاد.

-یعنی مقابل صرافیها صف بسته شد؟
بله

-چرا؟
به خاطر اختلاف قیمت ارز بانک مرکزی با بازار.

زمان ارز 7 تومانی؟
پاسخ می‌دهد: خیر. قیمت ارز آن موقع 290 تومان بود.

او در پاسخ به این سوال که ممکن است افرادی بخواهند ارز را از بازار جمع کنند، می گوید: مگر دیوانه‌اند، قیمت دلار بدون تردید ارزان می‌شود.
تمایلی برای ادامه سوال و جواب بیشتر نشان نمی دهد، اما در پاسخ به این سوال که افرادی که مقابل صرافی شما صف بسته‌اند آیا مصرف کننده واقعی دلار هستند، پاسخ می‌دهد؟ خیر، اینها خریداران واقعی دلار نیستتند.

*دلارها به کجا می‌روند؟

اغلب صرافان میدان فردوسی به این سوال که آیا جذب اینهمه دلار نیاز واقعی بازار است پاسخ مثبت می‌دهند. دلیلشان هم این است که واردکنندگان کالا امکان حواله کرد ارز به دوبی را ندارند، بنابراین ارزهای توزیع شده توسط بانک مرکزی را از مردم خریداری کرده و به عنوان ارز همراه مسافر برای واردات کالای خود به دوبی می‌برند.
این در حالی است که مدیر صرافی یکی از بانکها خصوصی در پاسخ به یکی از مشتریان خود برای حواله کرد 12000 کرون سوئد به دوبی، برای هر کرون 175 تومان قیمت می دهد.
او به این پرسش که آیا امکان حواله کرد ارز به دوبی وجود دارد، پاسخ مثبت می دهد و می‌گوید: امکان ارسال حوالجات طی دو هفته وجود نداشت و قطع بود، اما از این هفته ارتباط با دوبی برقرار شده است، البته گاهی قطع می‌شود اما امکان حواله ارز وجود دارد.
او همچنین در پاسخ به اینکه آیا سایر صرافیها هم این امکان را دارند، می‌گوید: بله. همه صرافی هایی که مجوز داشته باشند، می توانند.
کارمند جوان یکی از صرافیها می گوید: ارز توزیعی بانک مرکزی به خارج کشور قاچاق می‌شود. این واژه‌ای است که همکاران او هم به کار می‌برند، هر چند در توضیح منظور خود همان وضعیت یعنی حمل پول نقد برای ترخیص کالا از دوبی را مطرح می‌کنند.
او درباره اینکه چرا اگر مشکل برای حواله کرد ارز وجود دارد، خود بانک مرکزی به میزان مورد نیاز ارز در اختیار فعالان اقتصادی قرار نمی دهد و از این روش به عنوان ابزاری برای مقابله استفاده نمی‌کند، می‌گوید: ما این پیشنهاد را به بانک داده‌ایم. خودشان هم از این وضعیت خبر دارند، اما اقدامی نمی کنند.
آشفتگی بازار ارز بازار سوداگریی کاذب را برای سود بردن عده ای فراهم کرده است. کسانی که مشخص نیست با چه هدفی در ازای در اختیار قرار دادن کارت ملی افراد و ایستادنشان در صف، حاضرند مابه التفاوت نرخ بازار رسمی و غیر رسمی را به آنان بپردازند و ارز توزیعی بانک مرکزی را جمع آوری کنند.

*ابهامات بازار ارز

قیمت ارز این روزها در حالی در بازار به 1070 تومان رسیده که حتی اختلاف ده تومانی دو بازار رسمی و غیر رسمی به صفها تداوم بخشیده است، تفاوتی که گاهی تا 30 تومان هم نوسان دارد، در عین حال مشخص نیست چرا نظام مدیریت شناور بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز این بار جواب نداده و این بانک در تعادل بخشیدن به دو بازار ارز موفق نبوده است.
ادامه این وضعیت پرسشهای زیادی را به وجود آورده است، اگر امکان حواله کرد ارز در هفته جای ایجاد شده دلیل ادامه صف‌ها چیست؟ آیا آنگونه که برخی کارشناسان می گویند این تعلل تدبیری برای جمع آوری نقدینگی از جامعه قبل از هدفمندی یارانه‌هاست؟
به نظر می‌رسد وضعیت کنونی بازار ارز این روزها نیارمند تحلیلی دقیق تر و ارایه راهکاری مناسب است.شاید نظام شناور مدیریت ارز نیازمند بازوها و مکانیزمهای تازه‌ای برای اثربخشی است و سوالات و ابهامات بسیاری که بانک مرکزی به عنوان متولی بازار ارز باید برای آنها پاسخی ارایه کند.