فارس

1389-06-07

 
شایان‌آرانی: مدیران سیاسی بانک‌های خصوصی را به انحراف کشانده‌اند

خبرگزاری فارس: مشاور بانک توسعه اسلامی با بیان اینکه ریشه مشکلات فعلی بانک‌ها در نظام اقتصادی دولت زده است، به انتقاد از عملکرد دولت در خصوص تأسیس بانک‌های جدید و ورود بانک‌های خارجی به کشور پرداخت و گفت: در حال حاضر مدیران سیاسی که با سابقه فعالیت دولتی در بانک‌های خصوصی فعالیت می‌کنند، این بانک‌ها را از مسیر اصلی خود خارج کرده‌اند.

به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبری فارس «توانا»، شاهین شایان آرانی در میزگرد خبرگزاری فارس با عنوان "بررسی دلایل گرایش بانک‌ها به عقود مشارکتی و کاهش سهم عقود مبادله‌ای در بانک‌ها " مواردی چون نظام اقتصادی دولت زده، وجود مدیران دولتی در بخش‌های خصوصی، تصویب سیاست‌های نادرست پولی و بانکی،‌ عدم اجازه به ورود سرمایه‌های خارجی در کشور، بی‌توجهی به بانکداری اسلامی و نکات تازه دیگری را از جمله ریشه‌های مشکلات فعلی شبکه بانکی کشور عنوان کرد.
وی در ابتدای اظهارات خود در مورد هدف از بانکداری اسلامی در ایران، اظهار کرد: ایران اولین کشوری است که در دنیا قصد اجرا و پیاده کردن بانکداری اسلامی را داشت و قانون عملیات بانکداری را که در زمان خود کاملا به روز و خوب بوده است، در دستور کار خود قرار داد.
این کارشناس بانکی ضمن تاکید بر اینکه با توجه به گذشت زمان و تغییر و تحول در دنیا، ضرورت اصلاحات قانون عملیات بانکداری بدون ربا افزایش می‌یابد، افزود: مشکل اصلی طی سال‌های گذشته و فعلی در اجرای قانون عملیات بانکداری بدون ربا بوده است.
اجازه ورود بانک‌های جدید، حداقل‌سازی سرمایه مورد نیاز بانک‌های خصوصی، افزایش پلکانی سرمایه از طریق کفایت سرمایه از جمله دیگر راه‌کارهایی بود که شایان‌آرانی برای حل مشکلات نظام بانکی برشمرد.

* ریشه مشکلات فعلی بانک‌ها در نظام اقتصادی دولت زده

وی وجود نظام دولت زده در تمام بخش‌های اقتصادی کشور را یکی دیگر از ریشه‌های مشکلات فعلی شبکه بانکی دانست و تصریح کرد: با توجه به خصوصی‌سازی باز هم گرد و غبار دولت در بانک‌های خصوصی وجود دارد، هنوز هیچ یک از بانک‌های خصوصی نتوانسته‌اند با تفکر غیردولتی مدیریت شوند.
شایان آرانی ضمن اشاره به وجود هیات مدیره‌های دولتی در بانک‌های خصوصی، اضافه کرد: باید دید این مدیران چه فعالیت مفیدی در بانک‌های دولتی انجام داده بودند که قصد دارند در بانک‌های خصوصی نیز آن اقدامات را تکرار کنند.
این کارشناس بانکی به لزوم تغییر و به روزرسانی در پیکره مدیریت شبکه بانکی اشاره و تاکید کرد: باید مدیران جدید با تفکرات روز دنیا وارد شبکه بانکی شوند نه مدیرانی که در شبکه سنتی، کهنه و دولت زده تمرین پیدا کرده و آموزش دیده‌اند.

* تعیین نرخ سود در بانک‌ها معنایی ندارد؛ تعدد بانک‌های خصوصی رقابت را بالا می‌برد

به اعتقاد وی تعیین نرخ سود در شبکه بانکی بی‌معناست ضمن اینکه بانکداری رقابتی در کشور وجود ندارد در حالی که طبق حجم و اندازه ایران و اهداف چشم‌اندازهای اقتصادی باید عکس حالت مذکور وجود داشته باشد.
این فعال بانکی، وجود بانک‌های متعدد خصوصی در سایر کشورهای دنیا را یکی از نشانه‌های وجود بانکداری رقابتی عنوان و اضافه کرد: در کشورهای به مراتب کوچک‌تر از ایران، بخش خصوصی در بانکداری آنها حاکم است و به دلیل تعداد بالای بانک‌های خصوصی و رقابت بالای بین این بانک‌ها نرخ‌های سود تغییر می‌کند.
شایان آرانی، وجود 20 بانک در کشور 72 میلیونی با حجم عظیم منابع و چرخه مالی را برای مدیریت کل منابع را باعث به وجود آمدن انحصار دانست و گفت: متاسفانه با این وجود بانک مرکزی محدودیت‌های زیادی برای ورود بانک‌های خصوصی در نظر گرفته است.

* افزایش سرمایه بانک‌های خصوصی، سیاست کاملاً غلطی است

این کارشناس بانکی ادامه داد: افزایش سرمایه بانک‌های خصوصی به 400 میلیارد تومان سیاست کاملا غلطی است در هیچ جای دنیا حداقل سرمایه برای تاسیس یک بانک 400 میلیون دلار نیست.
به گفته وی، برای بانکداری ملاک "آدم‌ها " هستند در حالی که بانک مرکزی ایران اصلا به این مساله اهمیت نمی‌دهد و میزان سرمایه را ملاک می‌گیرد.
این فعال بانکی، تاکید کرد: ایران نیز باید مشابه کشور سوئیس که تنها 20 میلیون دلار برای تاسیس بانک در نظر می‌گیرد قید کند که سرمایه بانک باید با خود موسس بانک باشد.

* بانک مرکزی از طریق اعضاء هیات مدیره کنترل را بالا ببرد نه افزایش سرمایه

شایان آرانی با اشاره به وضعیت تاسیس بانک در کشورهای خارجی از جمله سوئیس، بیان کرد: سه عضو از پنج عضو هیات مدیره بانک‌های سوئیس توسط نظارت بر بانک‌های این کشور انتخاب می‌شوند، کنترل توسط بانک مرکزی باید از صنعت هیات مدیره انجام شود.
این کارشناس بانکی، گفت: باید در محور کیفیت بانکداران که قصد مدیریت منابع مردم به عنوان یک امانت‌دار را دارند، سخت‌گیری شود نه اینکه میزان سرمایه اولیه را ارتقاء دهند.

* پولداران بی‌سواد هم با این شرایط می‌توانند بانکدار شوند

وی با تاکید بر اینکه در صورتی که فقط سرمایه بانک‌های کشور را افزایش دهند، افراد بی‌سواد ولی پولدار که سررشته‌ای از بانکداری ندارند وارد شبکه بانکی خواهند شد، افزود: متاسفانه هم‌اکنون بانکداری کشور در اختیار افراد مذکور قرار دارد. بانکداری به "نان دانی " برخی از پولداران تبدیل شده است.
شایان آرانی ادامه داد: به هیچ عنوان در کشور ایران برای تاسیس بانک هیچ سخت‌گیری و فشاری در مورد کیفیت و تجربیات آدم‌ها نمی‌شود.
رقابتی نبودن نظام بانکداری ایران، تعریف و تعیین ضوابط بانک مرکزی که موجب محدودیت و ایجاد "دیوار چین " در اطراف بانک‌ها شده و ورود بانک‌های جدید و کیفیت مدیران را محدود کرده است،‌ اجازه ندادن به فعالیت بانک‌های خارجی در ایران و ایجاد رقابت از این طریق از جمله مشکلاتی است که به اعتقاد شایان آرانی در عملکرد نامطلوب شبکه بانکی موثر تلقی می‌شود.

* مسئولان بانکی دیوار چین را از دور بانک‌های ایرانی بردارند

وی ضمن تاکید بر ورود بانک‌های بین‌المللی به کشور،‌ گفت: شاید از این طریق بانک‌های داخلی فعالیت‌ها و خدمات جدیدی را الگوی خود قرار دهند؛ تحریم برای چند سال اخیر است در حالی که ایران می‌توانست پیش از این زمینه را برای ورود بانک‌های خارجی مهیا کند.
این فعال در شبکه بانکی اضافه کرد: سال گذشته یک فرد ثروتمند کویتی که یک بانک مهم در قطر تاسیس کرده بود قصد داشت که مثلثی با این بانک در سه قطب مشهد، سوریه و نجف را درست کند و خدمات بانکی را به فعالان این فضا ارائه دهد و به هیچ‌وجه از نظر پولی مشکل نداشت و زمانی که با سخت‌‌گیری‌های بانک مرکزی مواجه شد، گفت من می‌توانم بانکداری ایران را به بین‌الملل وصل کنم ولی اجازه نمی‌دهید.
وی تاکید کرد: هم‌اکنون فضای بانکداری ایران به‌گونه‌ای شده که انحصار افراد محدودی می‌شود و این افراد فقط می‌توانند به تجهیز و تخصیص منابع بپردازند.
شایان آرانی، مردم را متضرران اصلی اعمال محدودیت‌‌های فوق عنون و تصریح کرد: بانکداری اسلامی رویکرد اعتقادی و مالی دارد در دنیا کشورهایی که به خوبی بانکداری اسلامی را اجرا می‌کنند به خاطر اینکه بعد اقتصادی این قانون را اعمال کنند به افزایش رقابت می‌پردازند.

* بانکداری قرض‌الحسنه جوابگو نیست

این کارشناس اقتصادی، ایجاد شورای فقهی را نیز به عنوان یکی از ضرورت‌های اجرای بعد فقهی قانون بانکداری اسلامی بیان کرد و ادامه داد: باید به صورت جدی موضوع رقابت در شبکه بانکی دنبال شود در غیراینصورت مشکلات جدی رخ خواهد داد.
شایان آرانی در ادامه اظهارات خود در خصوص تامین نیازهای مالی مردم از طریق پویایی نظام بانکی ابتدا به سیاست تاسیس بانک جداگانه قرض‌الحسنه را نادرست دانست و افزود: "قرض‌الحسنه " بانکداری نیست بلکه یک محصول است و باید در قالب‌های تعریف شده مدیریت شود.
این کارشناس بانکی، با تاکید بر اینکه بانکداری قرض‌الحسنه جوابگو نیست، اضافه کرد: به نظر بنده باید بانک قرض‌الحسنه به صندوق قرض‌الحسنه تبدیل شود.
به اعتقاد وی، آزادسازی و ایجاد رقابت تدریجی بین بانک‌های کشور می‌تواند در بهبود شرایط فعلی بانکداری نقش بسزایی داشته باشد.

* مشارکت یعنی طرفین در "سود و زیان " شریک باشند

شایان آرانی ، اظهار کرد: در این بنیاد دستور داریم که با مشارکت حقوقی و مدنی طبق موازین اسلامی هم‌جهت با کارآفرینان حرکت کنیم و منابع این امر از ستاد رهبری تامین می‌شود؛ مسئولان ستاد خطاب به متقاضیان اعلام می‌کند که هیچ تسهیلاتی نمی‌پردازند بلکه با طرح‌های شما مشارکت خواهند کرد.
وی افزود: مشارکت به این معنی که در سود و زیان طرح‌های متقاضیان دریافت وام شریک خواهیم بود؛ در این نوع تامین مالی هیچ نرخی از ابتدا تامین نمی‌شود.
به گفته این فعال اقتصادی، مسئولان بنیاد برکت با بررسی کامل طرح‌ها و احتمال‌های گوناگون برای سود و زیان به تامین مالی طرح‌ها می‌پردازند و در صورت هرگونه زیان با این حالت با کارآفرینان شریک می‌شوند.
شایان آرانی تأکید کرد: در صورت زیان به کارفرمایان فرصت می‌دهیم تا پروژه‌ای که زیان کرده را درست کند.

* تاسیس شعب هزینه‌های عملیاتی بانک‌ها را بالا می‌برد

وی با اشاره به بالا بودن هزینه‌های عملیاتی در بانک‌ها، اظهار کرد: این امر در بانک‌های دولتی نیز صدق می‌کند و تاسیس شعب برای بانک هزینه دارد ولی باز هم بانک‌ها دست از این امر برنمی‌دارند.
این کارشناس بانکی گفت: بهترین بانک‌های آمریکایی قیمت تمام شده پول که ماهیت ربوی دارد را منهای درآمدها می‌کنند و این نرخ در این بانک‌ها بالای سه الی 5 درصد است.
وی ادامه داد: هزینه‌های عمومی اداری را نیز کم می‌کنند و خالص به دست می‌آید و روی دارایی محاسبه می‌شود به این ترتیب که هر 100 تومان دارایی 5 تومان نرخ نهایی و 2 تومان درآمد خالص دارد در حالی که بانک‌های ایرانی 12 الی 14 درصد و بالای 6 الی 7 درصد است.
به گفته شایان آرانی، رقابت در کشورهای خارجی و کاهش هزینه عملیاتی دلیل موفقیت‌ آنها است.
مشاور بانک توسعه اسلامی ضمن اشاره به توجه مسئولان برای اجرای بانکداری اسلامی، افزود: باید فضای دولت زده فعالیت‌های اقتصادی تا حد ممکن کاهش یابد.
وی با تاکید بر ضرورت افزایش رقابت و کیفیت مدیریت در شبکه بانکی، اظهار کرد: کیفیت مدیران بانک‌های خصوصی و دولتی باید به نحوی ارتقاء یابد که توان رقابت با بانک‌های خارجی را مانند سال‌های گذشته پیدا کنند.
شایان آرانی با بیان اینکه اکثر مدیران اجرایی در شبکه بانکی آدم‌های سیاسی هستند، تصریح کرد: باید دید که چه راه‌هایی برای کاهش سیاست‌زدگی در شبکه بانکی وجود دارد.