فارس

1389-06-02

  تصویب دستورالعمل انتشار اوراق اجاره

سنا- شورای عالی بورس و اوراق بهادار در جلسه اخیر خود دستورالعمل انتشار اوراق اجاره را تصویب کرد. 

دستورالعمل انتشار اوراق اجاره به عنوان اصلاحیه ضوابط ابزار مالی اوراق اجاره مصوب یکم بهمن ماه 86 شورای‌عالی بورس و اوراق بهادار در 25 ماده و 10 تبصره و در اجرای بند (4) ماده (4) قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذر ماه 1384 به تصویب این شورا رسید.
در این دستورالعمل آمده است: اوراق اجاره، اوراق بهادار با نام قابل نقل و انتقالی است که به موجب این دستورالعمل منتشر می‌شود. هر ورقه اجاره، نشان‌دهنده مالکیت مشاع دارنده آن در دارایی مبنای انتشار اوراق اجاره است.
شرکت مدیریت دارایی مرکزی نیز نهاد مالی است که به موجب دستورالعمل فعالیت نهادهای واسط مصوب 11مرداد ماه 89 شورای عالی بورس و اوراق بهادار تاسیس می‌شود.
همچنین «بانی»، شخص حقوقی است که نهاد واسط برای تامین مالی وی در قالب عقود اسلامی، اقدام به انتشار اوراق اجاره می‌کند. «دارایی» در این اوراق هر نوع مال منقول یا غیرمنقول با مشخصات تعیین‌شده در این دستورالعمل است که می‌تواند مبنای انتشار اوراق اجاره واقع شود.
«عمر اقتصادی»، مدت زمانی است که انتظار می‌رود یک دارایی از لحاظ اقتصادی توسط یک یا چند کاربر قابل استفاده باشد یا تعداد تولید یا واحدهای مشابهی که انتظار می‌رود در فرآیند استفاده از دارایی توسط یک یا چند استفاده‌کننده کسب شود.
«ضامن» توسط «بانی» معرفی و صرفا از میان بانک‌ها، موسسات مالی و اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بیمه‌ها و شرکت‌های تامین سرمایه، شرکت‌های سرمایه‌گذاری یا نهادهای عمومی مورد تایید سازمان تعیین می‌شود.
درعین حال، «ضامن» باید مستقل از «بانی» بوده و استقلال آن توسط «حسابرس بانی» تایید شود و در صورتی که اوراق اجاره دارای رتبه اعتباری باشند، وجود ضامن الزامی نخواهد بود.
«حسابرس بانی» در زمان ارائه طرح تامین مالی از طریق انتشار اوراق اجاره و آخرین سال مالی ماقبل آن باید از میان موسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب شده باشد.
«عامل» فروش اوراق اجاره نیز از بین بانک‌ها یا موسسات مالی و اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی و شرکت‌های تامین سرمایه، شرکت‌های کارگزاری بورس اوراق بهادار تهران یا فرابورس ایران از سوی «بانی» تعیین می‌‌شود.
همچنین شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، پس از دریافت مبالغ از ناشر، اجاره‌بها و حسب مورد سود ناشی از سرمایه‌گذاری مجدد بخشی از اجاره‌بها و وجوه ناشی از فروش دارایی را در سررسیدهای معین به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کند.
«بازارگردان» اوراق اجاره توسط «بانی» معرفی و در صورت کفایت سرمایه با تایید سازمان بورس انتخاب می‌‌شود.
همچنین متعهد پذیره‌نویسی توسط بانی معرفی و در صورت کفایت سرمایه با تایید سازمان بورس انتخاب می‌گردد.
شرایط دارایی
دارایی‌های مبنای انتشار اوراق اجاره باید دارای شرایط مشخصات عمومی و انواع دارایی قابل قبول باشد.
به‌کارگیری آن در فعالیت «بانی»، منجر به ایجاد جریانات نقدی شده یا از خروج وجوه نقد جلوگیری کند، هیچ‌گونه محدودیت یا منع قانونی، قراردادی یا قضایی برای انتقال دارایی، منافع و حقوق ناشی از آن وجود نداشته باشد، تصرف و اعمال حقوق مالکیت در آن برای نهاد واسط دارای هیچگونه محدودیتی نباشد، مالکیت آن به صورت مشاع نباشد، امکان واگذاری به غیر را داشته باشد و تا زمان انتقال مالکیت دارایی به ناشر، دارایی از پوشش بیمه‌ای مناسب و کافی برخوردار باشد از مشخصات عمومی شرایط دارایی به شمار می‌رود. دارایی‌های قابل قبول جهت انتشار اوراق اجاره نیز زمین، ساختمان و تاسیسات، ماشین‌آلات و تجهیزات و سایل حمل و نقل خواهد بود.
شرایط اوراق اجاره
انواع قراردادهای اجاره مورد قبول در انتشار اوراق اجاره به دو صورت اجاره به شرط تملیک و اجاره با اختیار فروش دارایی در سررسید اجاره با قیمت معین خواهد بود.
بر اساس این دستورالعمل، با انتشار اوراق اجاره، رابطه وکیل و موکل میان ناشر و خریداران اوراق اجاره برقرار می‌‌شود.
ناشر به وکالت از طرف خریداران ملزم به مصرف وجوه حاصل از فروش اوراق اجاره جهت خرید دارایی موضوع انتشار و اجاره آن به بانی است. تملیک اوراق اجاره به منزله قبول وکالت ناشر بوده و وکالت ناشر تا سررسید و تسویه نهایی اوراق اجاره غیرقابل عزل، نافذ و معتبر است.
همچنین دارندگان اوراق اجاره نمی‌توانند تقاضای تقسیم دارایی مبنای انتشار اوراق اجاره را کنند و سررسید اوراق اجاره نمی‌تواند بیش از مدت زمان باقی‌مانده از عمر اقتصادی دارایی باشد.
در عین حال، «بانی» به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم مجاز به خرید اوراق اجاره منتشره به منظور تامین مالی خود نخواهد بود و مواعد پرداخت منافع مرتبط با اوراق اجاره با تقاضای بانی باید در اعلامیه پذیره‌نویسی ذکر شود.
در این دستورالعمل آمده است: پرداخت‌های مرتبط با اوراق اجاره به دو صورت پرداخت کامل مبلغ اجاره‌بها در مواعد پرداخت تا سررسید نهایی و پرداخت بخشی از اجاره‌بها در مواعد پرداخت تا سررسید نهایی و تسویه مابقی منافع اوراق اجاره در سررسید نهایی خواهد بود.
شرایط صدور مجوز
بیانیه ثبت اوراق اجاره علاوه بر مفاد ماده 6 دستورالعمل ثبت و عرضه عمومی اوراق بهادار، مصوب یکم دی ماه 85 شورای عالی بورس، حسب مورد شامل مشخصات بانی، صورت‌های مالی حسابرسی شده دو سال مالی اخیر بانی، گزارش هیات مدیره بانی برای دوره مالی اخیر جهت ارائه به مجمع عمومی، گزارش تحلیل ریسک‌های مرتبط با موضوع فعالیت بانی، اعلام رتبه اعتباری در صورت وجود و مدت و نوع اجاره، میزان اجاره بها، نحوه پرداخت آن به سرمایه‌گذاران، گزارش‌ کارشناس یا کارشناسان منتخب کانون کارشناسان رسمی دادگستری در خصوص دارایی و ارزش آن و گزارش ویژه حسابرس در خصوص رعایت شرایط مشخصات عمومی دارایی (موضوع بند الف ماده 11) است.
همچنین صدور مجوز انتشار اوراق اجاره، منوط به انعقاد قراردادهای لازم میان ارکان در چارچوب تعیین شده از سوی سازمان بورس است. در صورتی که دارایی در نظر گرفته شده جهت انتشار اوراق اجاره قابل تفکیک به واحدهای معین نباشد، استفاده از متعهد یا متعهدان پذیره‌نویسی در عرضه اوراق اجاره الزامی است. استفاده از تعهد پذیره‌نویسی در انتشار اوراق اجاره برای دارایی‌های قابل تفکیک به واحدهای معین به درخواست «بانی» و تایید سازمان الزامی نیست.
اوراق اجاره باید قبل از دریافت مجوز انتشار در صورت فعالیت موسسات رتبه‌بندی مجاز و در صورت عدم وجود «ضامن»، از موسسات یاد شده رتبه اعتباری دریافت کند.