آیین نامه خرید خدمات مشاوره (آیین نامه بند هـ‍ ماده 29 قانون برگزاری مناقصات

آیین نامه خرید خدمات مشاوره (آیین نامه بند هـ‍ ماده 29 قانون برگزاری مناقصات) - بخشنامه 193542.ت42986ک دوشنبه, 14 دی 1388 ساعت 00:00 معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی فهرست بها و بخشنامه ها

این آیین نامه به نحوه ارجاع کار و قیمت گذاری خدمات مشاور در تمامی پروژه های مشمول قانون برگزاری مناقصات (قانون مناقصات) می پردازد. این مصوبه جایگزین (اصلاحیه) تصویب نامه شماره 84178/ت34162هـ مورخ 1385.7.16 هیئت وزیران می باشد.

وزیران عضو کمیسیون اقتصاد در جلسه مورخ 1388.7.18 بنا به پیشنهاد شماره 100.30576 مورخ 1388.3.31 معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور و به استناد بند « هـ» ماده (29) قانون برگزاری مناقصات ـ مصوب 1383 ـ و با رعایت جزء «ج» بند (1) تصویب نامه شماره 158783/ت38855ه‍ـ مورخ 1386.10.1 آیین نامه خرید خدمات مشاوره را به شرح زیر تصویب نمودند:

آیین نامه خرید خدمات مشاوره

فصل اول- کلیات

ماده1- هدف و کاربرد

الف- هدف: در اجرای بند (ه‍) ماده (29) قانون برگزاری مناقصات، ضوابط، موازین و معیارهای خرید خدمات مشاوره به منظور تحقق موارد زیر تعیین می شوند:

1- انتخاب مشاوران صلاحیتدار و توانمند؛

2- ایجاد محیط رقابت کیفی برای توسعه خدمات مشاوره؛

3- تضمین کیفیت خدمات مشاوره.

ب- کاربرد: تمام دستگاه های موضوع بند (ب) ماده (1)  قانون برگزاری مناقصات، باید مقررات این آیین نامه را برای خرید خدمات مشاوره در معاملات بزرگ رعایت کنند. خرید خدمات مشاوره در معاملات کوچک و متوسط بر اساس ماده (24) این آئین نامه خواهد بود.

ماده 2- تعاریف و عبارت های اختصاری

الف- اصطلاحاتی که در این آیین نامه به کار رفته است، به شرح زیر تعریف می شوند:

1- قانون: قانون برگزاری مناقصات ـ مصوب 1383؛

2- معاونت: معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور؛

3- کارفرما: دستگاه های موضوع بند (ب) ماده (1) قانون ؛

تبصره - به استناد ماده (53) قانون محاسبات عمومی ـ مصوب 1366 ـ و تبصره های آن، اعمال اختیارات و وظایفی که برای کارفرما در این آیین نامه منظور شده است توسط بالاترین مقام دستگاه اجرایی موضوع بند (ب) ماده (1) قانون صورت خواهد گرفت که به نماینده یا نمایندگان مجاز وی قابل تفویض می باشد.

4- هیئت انتخاب مشاور: هیئتی مرکب از کارفرما یا نماینده وی، ذیحساب یا بالاترین مقام مالی کارفرما و یک یا سه کارشناس متخصص در زمینه مرتبط با موضوع پروژه به انتخاب کارفرما؛

تبصره 1 - در معاملات بالای ده برابر سقف نصاب معاملات متوسط، از نهاد صنفی مربوط که توسط کارفرما مشخص می گردد، یک نفر نماینده بعنوان یکی از اعضای هیئت انتخاب مشاور حضور خواهد داشت. کارفرما از نهاد یاد شده به صورت کتبی برای معرفی نماینده و شرکت در جلسه دعوت بعمل می آورد. عدم حضور نماینده مانع از تشکیل جلسه و اتخاذ تصمیم نخواهدشد.

تبصره 2- در هر حالت تعداد اعضای هیئت باید فرد باشد.

5- مشاوره: هر نوع خدمات مدیریتی، کارشناسی، مشاوره ای یا خدمات مهندسی مشاور، از جمله:

الف- طراحی مفهومی، پایه، تفصیلی و اجرایی؛

ب- مطالعات پیدایش، مطالعات توجیهی و تهیه طرح؛

پ- مطالعات پژوهشی، تحقیقاتی، بنیادی، کاربردی، راهبردی و توسعه ای؛

ت- مطالعات موضوعی، بخشی، جامع و میان بخشی؛

ث- مطالعات منطقه ای و آمایش سرزمین؛

ج- تهیه و تنظیم استانداردها، ضوابط و معیارهای فنی و اجرایی؛

چ- برنامه ریزی و کنترل پروژه؛

ح- مهندسی ارزش؛

خ- برنامه ریزی آموزشی و توسعه منابع انسانی؛

د- پایش و ارزشیابی طرح ها؛

ذ- خدمات مدیریتی؛

ر- مدیریت طرح؛

ز- کنترل مهندسی؛

ژ- مطالعات اقتصادی؛

س- امکان سنجی، طراحی و مدیریت سیستمها؛

ش- مطالعات ارزیابی زیست محیطی؛

ص- نظارت بر اجرا، نصب و بهره برداری؛

ض- مطالعات آماری؛

ط- نقشه برداری و ایجاد سیستمهای اطلاعات جغرافیایی؛

ظ- ویژه سازی، نصب، راه اندازی، نگهداری و پشتیبانی بسته های نرم افزاری؛

ع- برنامه ریزی، امکان سنجی، مدیریت طرح، استانداردسازی، مطالعه، طراحی، ساخت، پیاده سازی، ارزیابی و ممیزی نظامهای فناوری اطلاعات؛

غ- معماری اطلاعات، برنامه نویسی، پیاده سازی، انتقال، پشتیبانی و نگهداری نرم افزارهای سفارشی؛

ف- طراحی شبکه های رایانه ای؛

ق- خدمات برنامه ریزی فناوری اطلاعات و ارتباطات، شامل تهیه طرح های جامع فناوری اطلاعات و ارتباطات، برنامه ریزی راهبردی فناوری اطلاعات و ارتباطات و تدوین معماری سازمانی

ک- خدمات جنبی و مکمل خدمات مشاوره.

گ- خدمات کارشناسی در یک یا چند مورد از زمینه های اداری، مالی، آموزشی، حقوقی، پژوهشی، فنی یا بازرگانی

تبصره - چنانچه به سبب توسعه فناوری و زمینه های تخصصی، نیازی به افزودن یا تغییر موارد یادشده باشد، کارفرما پیشنهاد خود را به معاونت ارائه می کند و معاونت در صورت تایید، موضوع را ابلاغ می نماید.

6- مشاور: شخصی حقیقی یا حقوقی که دارای گواهی نامه صلاحیت برای انجام کار مشاوره است. در کارهایی که معاونت گواهی نامه ارائه نمی دهد، طبق دستورالعملی که توسط معاونت تهیه می شود، شخص صلاحیتدار به طور مشخص بیان می گردد؛

7- خدمات کارشناسی: آن بخش از خدمات مشاوره (به استثنای موارد جزء (5) بند (الف) ماده (2)) که توسط مشاوران حقیقی یا حقوقی صلاحیتدار انجام می شود؛

8- کار پژوهشی: فعالیت های نظام یافته با هدف ایجاد و ارتقای دانش و شناخت پدیده های طبیعی، انسانی، اجتماعی و فرهنگی که در قالب تحقیقات بنیادی، توسعه ای یا کاربردی انجام شود؛

9- طرح/ پروژه: تبیین یک سلسله فعالیت های سامانه وار و دارای هدف، منابع، مهلت و برنامه زمانی معین که معمولاً از طریق تحصیل خدمات مدیریت، مشاوره، پیمانکاری، تامین کالا و خدمات اجرا می شود.

10- دعوتنامه: فراخوانی که از طریق پست سفارشی، تلگرام، تلکس، دورنگار، پست الکترونیک یا نظایر آن، با رعایت ماده (22) قانون ، به نشانی مشاوران ارسال می شود؛

11- فراخوان مشاوره: سندی که در ابتدای فرآیند خرید خدمات مشاوره، برای دعوت به همکاری از مشاوران ارائه می شود؛

12- استعلام ارزیابی کیفی (RFQ): کاربرگهایی که به منظور ارزیابی کیفی، بین مشاوران فهرست بلند (موضوع ماده (7))، توزیع و اطلاعات مورد نیاز از آنها دریافت می شود؛

13- درخواست پیشنهاد (RFP): کاربرگهایی که به منظور ارزیابی فنی و مالی پیشنهادها، به طور یکسان بین مشاوران برگزیده (فهرست کوتاه)، توزیع و اطلاعات مورد نیاز از آنها دریافت می شود؛

14- فهرست بلند: فهرست اسامی و مشخصات مشاورانی که از طریق یکی از دو روش بیان شده در بند (الف) ماده (7) بدست می آید؛

15- فهرست کوتاه: فهرست اسامی و مشخصات مشاورانی که در ارزیابی کیفی مشاوران فهرست بلند، حایز حداقل امتیاز قابل قبول شده و توان انجام خدمات مشاوره را در زمینه مورد نظر داشته باشند؛

16- مدت اعتبار پیشنهادها: مدتی که پیشنهادهای فنی و مالی مشاوران معتبر است و پس از آن، در صورتی که قرارداد منعقد نشده باشد، پیشنهادهای مشاوران فاقد اعتبار می باشد و فرایند خرید خدمات مشاوره باید تجدیدشود؛

17- برنامه زمانی انتخاب مشاور: سندی که در آن، زمان و مهلت برگزاری مراحل مختلف خرید خدمات مشاوره، مدت اعتبار پیشنهادها و زمان انعقاد قرارداد مشخص می شود؛

18- مطالعات توجیهی: پس از انجام مطالعات پیدایش (برای تعیین طرح یا پروژه)، مطالعات توجیه فنی، اقتصادی، مالی، اجتماعی، فرهنگی-تاریخی ، زیست محیطی و پدافند غیرعامل، با گردآوری اطلاعات و آمار، بررسی و تحلیل نیازها، بررسی های فنی و ارائه راه حل های مختلف برای تامین نیاز و ضرورت یا عدم ضرورت تبدیل آن به طرح یا پروژه، منجر به تعیین گزینه های مطلوب طرح یا پروژه (در صورت موجه بودن) و در نهایت تعیین گزینه برتر با توجه به مبانی فنی، سودآوری مالی، اقتصادی و ملاحظات اجتماعی، زیست محیطی و ایمنی می شود. توسط این مطالعات، تایید یا رد طرح یا پروژه ویا تعیین حدود و زمان اجرای گزینه برتر مشخص می شود؛

19- طراحی تفصیلی: خدماتی که در صورت اعلام موجه بودن طرح یا پروژه توسط مطالعات توجیهی، با انجام محاسبات فنی- مهندسی به مدارک لازم برای عملیات اجرایی، نصب و راه اندازی (شامل تعیین مشخصات و جزئیات فنی، اجرایی، روش ساخت و تدارک) یک طرح یا پروژه منجر شود؛

20- ارزشیابی عملکرد: فرایندی که در آن سطح کیفی کارهای در دست انجام یا انجام شده مشاور، در مقاطع یا دوره های زمانی خاص تعیین می شود؛

21- گروه مشارکت: مشاورانی که در قالب مشارکت مدنی یا ثبت شده (براساس قانون تجارت)، شامل دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی، متقاضی انجام خدمات مشاوره شوند؛

22- کارهای مشروط: آن بخش از کارهای مشاوره که به لحاظ حوزه کار، مقدار، مدت و چگونگی انجام کار، قابل پیش بینی نبوده و تغییرات قرارداد در این گونه کارها وابسته به شرایط کار باشد؛

23- مدیرطرح: شخص حقوقی که طی قرارداد مشخص، وظایف مدیریت بر انجام طرح را از طرف کارفرما بعهده می گیرد؛

24- اشخاص حقیقی یا حقوقی مستقل: اشخاصی که کارفرما در انجام فرآیند خرید خدمات مشاوره از کمک آنها استفاده می نماید و با سایر عوامل ذی نفع پروژه منافع مشترک ندارند؛

25- پیشنهادهای مالی نامتناسب: پیشنهادهای مالی خارج از اعتدال (بسیار گران یا بسیار ارزان) که شاخص آنها در "درخواست پیشنهاد" توسط کارفرما تعیین می شود؛

26- شرح خدمات همسان: شرح خدماتی که توسط معاونت ابلاغ شده تا به عنوان راهنمای تهیه شرح تفصیلی خدمات پروژه در انجام خدمات مشاوره استفاده شود؛

27- شرح تفصیلی خدمات: مجموعه ریز خدمات، فعالیت ها و تکالیفی که برای انجام دادن خدمات مشاوره در یک پروژه، مورد استفاده قرار می گیرد؛

28- طراحی پایه: خدماتی که بر مبنای سیمای کلی طرح یا پروژه و با بررسی کامل و میدانی و انتخاب دانش فنی مناسب و انجام محاسبات مهندسی، مشخصات اصلی و معماری کلی طرح یا پروژه را تعیین می نماید؛

29- حوزه کار: دامنه، شرایط و وضعیت فنی کار، که ممکن است بسته به عوامل اثرگذار ناشی از طبیعت و یا جامعه انسانی تغییر یافته و به طور دقیق از ابتدا قابل پیش بینی نباشد؛

30- شرح کلی خدمات: شرح نیاز و خدمات کلی مورد نیاز کارفرما که مبنای تهیه شرح تفصیلی خدمات قرار می گیرد؛

31- حوادث قهری: به موارد جنگ اعم از اعلام شده یا نشده، انقلاب ها و اعتصاب های عمومی، شیوع بیماری های واگیردار، زلزله، سیل و طغیان های غیرعادی، آتش سوزی های دامنه دار و مهار نشدنی، طوفان و حوادث مشابه خارج از کنترل، حوادث قهری گفته می شود؛

32- مسابقه: مسابقه طراحی معماری و شهرسازی که طبق اهداف، ضوابط و معیارهای نشریه شماره (240) معاونت با عنوان "راهنمای برگزاری مسابقات معماری و شهر سازی در ایران" انجام می شود.

33- متن قرارداد همسان: موافقتنامه و شرایط عمومی قرارداد که به صورت همسان از طرف معاونت ابلاغ شده است؛

34- دستگاه مرکزی: واحد مرکزی دستگاه های موضوع بند (ب) ماده (1) قانون که طبق مقررات وظیفه راهبری واحدهای تابعه را بر عهده دارند (فهرست دستگاه های مرکزی مورد تایید معاونت، از طریق بانک اطلاعات و پایگاه ملی اطلاع رسانی مناقصات قابل دستیابی است)؛

35- کارهای حوزه فناوری اطلاعات: خدمات مشاوره مشمول ضوابط شورای عالی انفورماتیک کشور؛

ب- معادل ها و عبارت های اختصاری در این آیین نامه به شرح زیر می باشد:

1- طرح/ پروژه: Project

2- گزارش شناخت: ITC = Information to Consultants

3- فراخوان/ دعوتنامه: LOI = Letter Of Invitation

4- ارزیابی کیفی: PQ = Pre-qualification

5- استعلام ارزیابی کیفی: RFQ = Request For Qualification

6- درخواست پیشنهاد: RFP = Request For Proposal

7- پیشنهاد فنی: TP = Technical Proposal

8- پیشنهاد مالی: FP = Financial Proposal

9- انتخاب براساس کیفیت: QBS = Quality Based Selection

10- انتخاب براساس کیفیت و قیمت: QCBS = Quality and Cost Based Selection

11- انتخاب براساس بودجه ثابت: SFB = Selection under a Fixed Budget

12- انتخاب بر اساس روش تک گزینه ای: SSS = Single Source Selection

13- هیئت انتخاب مشاور: Evaluation Committee

14- پیمانکار عمومی: GC = General Contractor

15- شرایط عمومی قرارداد: GCC = General Condition of Contract

16- طراحی و ساخت توأم: DB = Design and Build

17- خدمات مهندسی- تامین کالا- ساخت: EPC = Engineering and Procurement and Construction

18- خدمات مهندسی- ساخت: EC = Engineering and Construction

19- مبلغ مشروط: Provisional Sum

سایر اصطلاحاتی که در این آیین نامه به کار رفته است به ترتیب بر اساس قانون برگزاری مناقصات و آیین نامه های آن، قانون محاسبات عمومی کشور، آیین نامه تشخیص صلاحیت مشاوران، نظام فنی و اجرایی کشور و ضوابط آن و سایر قوانین، تعریف و تفسیر می شود.

فصل دوم- اصول و ضوابط خرید خدمات مشاوره

ماده3- مسئولیت ها و نقش ها

الف- به طور کلی، وظایف و مسئولیت های کارفرما در خرید خدمات مشاوره شامل موارد زیر و ارزیابی شکلی مربوط است:

1- اجرای تمهیدات خرید خدمات مشاوره (موضوع ماده (4))؛

2- تصمیم گیری درباره تجدید یا لغو فرآیند خرید خدمات مشاوره؛

3- مستندسازی خرید خدمات مشاوره؛

4- انجام تمام مراحل خرید خدمات مشاوره به روش تک گزینه ای؛

5- انعقاد قرارداد مشاوره؛

6- بررسی کفایت و تایید گزارش شناخت؛

7- امتیازدهی و ارزیابی کیفی مشاوران؛

8- تهیه فهرست کوتاه و گزارش ارزیابی کیفی؛

9- تایید مفاد "درخواست پیشنهاد" (RFP)؛

10- گشایش پاکت های ارزیابی فنی؛

11- امتیازدهی و ارزیابی فنی پیشنهادها؛

12- تعیین مشاور منتخب؛

13- اطلاع رسانی خرید خدمات مشاوره.

تبصره - چنانچه کارفرما احساس نیاز نماید، برای انجام وظایف می تواند به تشخیص خود از کمیته ای مرکب از اشخاص حقیقی یا حقوقی مستقل با پرداخت حق الزحمه، استعلام نماید. نظر کمیته یادشده پس از تایید وی اجرایی خواهد بود.

ب- در صورتی که از خدمات مدیر طرح استفاده شود، کارفرما می تواند مسئولیت های اجزای (3) ، (7) و (8) بند (الف) این ماده و اجزای (1) تا (6) بند (الف) ماده (4) را به مدیر طرح واگذار کند.

پ- مسئولیت های هیئت انتخاب مشاور در فرایند خرید خدمات مشاوره بجز روش های تک گزینه ای و مسابقه، شامل موارد زیر و ارزیابی شکلی مربوط است:

1- گشایش پاکت های قیمت؛

2- ارزیابی مالی پیشنهادها برای تعیین مشاور منتخب؛

تبصره - در روش های انتخاب بر مبنای تعرفه و بودجه ثابت، ارزیابی مالی پیشنهادها فقط شامل کنترل امضا و مهر مشاور در تمامی اسناد "درخواست پیشنهاد" می باشد و قرارداد با مشاوری که بالاترین امتیاز فنی را کسب کرده باشد، بر طبق بخش مالی اسناد "درخواست پیشنهاد" که کارفرما ارائه کرده است، منعقد می شود.

3- تایید وجود فقط یک متقاضی خدمات مشاوره، (پس از انجام هر یک از فرآیندهای اجزای (4) یا (5) بند (ت) ماده (7) توسط کارفرما و وجود فقط یک متقاضی خدمات مشاوره)؛

4- رد پیشنهادهای مالی نامتناسب بر اساس روش اعلام شده کارفرما در "درخواست پیشنهاد".