مدیران تویوتا در سال 2002 تصمیم گرفتند 15 درصد صنعت خودروسازی جهان را به مالکیت خود درآورند تا از جنرال موتورز، بزرگ‌ترین خودروساز جهان، پیشی بگیرند. برای رسیدن به این نقطه تویوتا باید 50 درصد رشد کند. به این منظور تویوتا باید در ایالات متحده، چین و دیگر نقاط در آسیا کارخانه می‌ساخت و چندین مدل جدید را معرفی می‌کرد.

درسی که می‌توان از تویوتا گرفت

رشد سریع می‌تواند خطرناک باشد

مدیران تویوتا در سال 2002 تصمیم گرفتند 15 درصد صنعت خودروسازی جهان را به مالکیت خود درآورند تا از جنرال موتورز، بزرگ‌ترین خودروساز جهان، پیشی بگیرند. برای رسیدن به این نقطه تویوتا باید 50 درصد رشد کند. به این منظور تویوتا باید در ایالات متحده، چین و دیگر نقاط در آسیا کارخانه می‌ساخت و چندین مدل جدید را معرفی می‌کرد.

اما آکیو تویودا از هفت ماه پیش که به ریاست این شرکت رسید، دچار مشکلات فراوانی شده است. درست است که تویوتا توانست خود را به عنوان بزرگ‌ترین شرکت خودروسازی جهان تثبیت کند اما به نظر می‌رسد که تمرکز این کمپانی بر رشد سریع باعث شده کیفیت تولیداتش کاهش یابد و فرصتی برای رقبا ایجاد شود تا سهم خود را از تویوتا پس بگیرند. تویوتا مجبور شد اعلام کند که برخی از خودروهای این کمپانی دچار نقص فنی است و مالکان این خودروها می‌توانند به نمایندگی‌های تویوتا مراجعه کنند تا این مشکل رفع شود.

تویوتا تصریح کرده است که «تعداد دقیق و مدل‌های خودروهایی که احتمالا نواقصی دارند، هنوز مورد بررسی است. جزئیات رفع نواقص و دیگر موارد به زودی به صاحبان این خودروها اعلام می‌شود.» این کمپانی اعلام کرده که اصلاحات لازم را روی خودروهای خود اعمال کرده و بنابراین می‌تواند همچنان خودروهای خود را در اروپا توزیع کند. در چین نیز حدود 75000 خودرو مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

در واقع پس از آن که وزارت حمل و نقل وارد ماجرا شد، تویوتا خبر داد که موقتا تولید خود را متوقف کرده و پس از دو بار اعلام وجود نقص فنی از ماه نوامبر، فروش هشت مدلی را که بیش از نیمی از درآمد سالانه این شرکت در ایالات متحده را تشکیل می‌دهد، متوقف کرده است.

ووماک نویسنده و کارشناس متدهای تولید تویوتا گفته است «همیشه این سوال وجود داشته که با چه سرعتی باید رشد کرد. من مطمئنم که کمپانی تویوتا از روندی که در پیش گرفته است، پشیمان خواهد شد.» آقای وومک معتقد است که تویوتا به این اصل مهم بازاریابی که «زمانی که تمام فکر و ذکرتان کیفیت باشد هر اشتباهی زیادی بزرگ است» دوباره اعتقاد پیدا خواهد کرد.

مقامات وزارت حمل و نقل در ایالات متحده می‌گویند که به تویوتا هشدار داده‌اند که هر چه زودتر کاری کند. ریموند لاهود وزیر حمل و نقل می‌گوید: «دلیل آن که تویوتا تصمیم گرفت اعلام کند که خودروها نقص فنی دارد و تولید خود را متوقف کند این است که ما از آن‌ها خواستیم». آقای لاهود در مصاحبه با رادیوی WGN گفت: «ما با تویوتا برخورد کردیم. در واقع این ما بودیم که آن‌ها را مجبور به این کار کردیم».

رسانه‌های ژاپنی می‌ترسند که مشکل تویوتا به اعتبار دیگر کمپانی‌های ژاپنی آسیب بزند. روزنامه شیمبون هشدار داده است که «بی اعتبار شدن تویوتا می‌تواند اطمینان دنیا را به صنعت خودروسازی ژاپن سلب کند. خودروهای ژاپنی همیشه به باکیفیت بودن مشهور بوده‌اند».

جفری لایکر استاد مهندسی در دانشگاه میشیگان و نویسنده کتاب «راه تویوتا» می‌گوید: ترس از این که تویوتا در بلندمدت زیان ببیند بی‌مورد است، چون این کمپانی به سرعت نقص موجود را اعلام کرد. با این حال او معتقد است که این اتفاقات می‌تواند برای سلامت شرکت مضر باشد. به عقیده او، توقف فروش خودروهای این کمپانی می‌تواند بسیار گران تمام شود.

تویوتا در کانادا نیز فروش و تولید محصولات خود را متوقف کرده است. این کمپانی هنوز برنامه‌ای در اروپا ندارد اما احتمالا آنجا هم همین اتفاقات خواهد افتاد.

توقف تولید و فروش هشت مدل خودرو در آمریکای شمالی نشان می‌دهد که آکیو تویودا از اولین روزهای حضورش در این کمپانی با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم کرده است. وی بابت ضرر دیدن کمپانی، خودروهای بی‌کیفیت و اطمینان به نفس بیش از حد از همه عذرخواهی کرده است. این در حالی است که در پاییز گذشته آقای تویودا گفته بود که کمپانی آینده درخشانی دارد. در حال حاضر به نظر می‌رسد که این ادعای آقای تویودا مبالغه‌آمیز بوده است. تویوتا البته هنوز نقدینگی کافی دارد. این کمپانی در سال 2009 نیز سهم خوبی از بازار ایالات متحده را از آن خود کرد و در ایالات متحده بعد از جنرال موتورز بزرگ‌ترین بازیکن بازار خودرو است. پیش از آنکه تویوتا اعلام کند که تولید و فروش خودرو متوقف شده است انتظار داشت که فروش جهانی انتظاری در سال 2010 معادل 6 درصد رشد کند و به 27/8 خودرو برسد.

با افزایش فروش محصولات تویوتا بسیاری از سیاست‌هایی که در سال‌های رشد کند اما باثبات این خودروسازی اعمال می‌شد کنار گذاشته شده است.

اولریک شید استاد اقتصاد ژاپن در دانشگاه کالیفرنیا می‌گوید که با توجه به فشارهای هزینه برای گسترش دادن شبکه عرضه لازم بود که پول پس انداز شود. اما گسترش مقیاس فعالیت باعث شد که کنترل کیفیت مشکل‌تر شود. «در یک سطح افزایش فعالیت کار درستی است اما در یک نقطه می‌بینید که سود و زیان این کار سر به سر می‌شود». در ژاپن «بسیاری از ما از این نقایص تعجب نکردیم».

رشد سریع می‌تواند خطرناک باشد

ماساهیرو فوکودا رییس تحقیقات فورین که یک شرکت تحقیقاتی در ژاپن است می‌گوید «ما بیشتر از این امر تعجب کردیم که تویوتا خود را تا همین جا رسانده است.»

اما تویوتا شانس آورد که این اتفاق در این وقت سال رخ داد. در واقع توقف فروش و تولید محصولات زمانی اتفاق افتاد که اصولا فروش خودرو کاهش پیدا می‌کند. این امر به این کمپانی اجازه می‌دهد که تا قبل از بهار که فروش به حداکثر خود می‌رسد خود را ترمیم کرده باشد.

اما سوال این است که آیا مصرف‌کنندگان نسبت به این کمپانی صبر و حوصله دارند یا خیر، زیرا می‌توانند از کمپانی‌های دیگر هم خودرو خریداری کنند. آقای ووماک می‌گوید «تویوتا تلاش می‌کند که تصویری از کیفیت را ارائه دهد؛ اما باید به یاد داشته باشیم که همه خودروسازها تلاش می‌کنند کیفیت محصولات خود را افزایش دهند. اگر کیفیت همه کالاها بالا باشد تویوتا مجبور می‌شود محصولات کاملی را به بازار عرضه کند. من متاسفم که می‌بینم یک کمپانی که به خاطر کیفیت محصولاتش مشهور بوده اکنون چنین اشتباهاتی را مرتکب می‌شود.»