ولی قهری اعم از پدر و جد پدری اختیار افتتاح سپرده بنام مولی علیه خود را در حدود موازین قانونی و نیز برداشت از آن شپرده را دارا می باشد.

«ولایت قهری و تجهیز منابع »

اقدام بانک به منظور تأمین منابع مالی که به آن تجهیز منابع گفته می­شود، مطابق قانون عملیات بانکی بدون ربا و آیین نامه­های اجرایی آن مصوب شورای پول و اعتبار و بخش­نامه­ها و   دستورالعمل­های بانک مرکزی به دو طریق «عقد سپرده قرض­الحسنه» و «عقد سپرده سرمایه گذاری» صورت می­گیرد.

همان­گونه که اشاره شد، افتتاح سپرده قرض الحسنه و سپرده سرمایه گذاری «عقد» است بنابراین وجود شرایط اساسی صحت معاملات که در ماده 190 قانون مدنی ذکر شده است نسبت بدان نیز ضرورت دارد. این شرایط عبارتند از:

1. قصد و رضای طرفین

2. اهلیت طرفین

3. موضوع معینی که مورد معامله باشد

4. مشروعیت جهت معامله

طبق شرط دوم ماده فوق­الذکر افراد «محجور» شامل صغیر، غیر رشید و مجنون، به جهت فقدان «اهلیت استیفاء» و نداشتن حق دخالت در امور مالی خود، حق افتتاح سپرده را ندارند. لیکن پدر و جد پدری به عنوان ولی قهری و نماینده محجور در اموال و حقوق مالی وی، می­توانند ولایتاً نسبت به افتتاح حساب (به استثنای حساب جاری) و برداشت از سپرده­های محجور و سایر امور بانکی مولی علیه اقدام نمایند.

لیکن در راستای تجهیز منابع بانک از طریق افتتاح سپرده توسط ولی قهری توجه به نکات ذیل ضروری است:

1. ولایت قهری تنها سمتی است که بدون انتصاب یا تنفیذ از طرف مقام رسمی، به موجب شرع و قانون مقرر شده است و برای اثبات آن نیاز به ارایه هیچ­گونه حکم یا نامه از مقامات رسمی نیست. بنابراین بانک می­تواند به صرف احراز هویت ولی قهری و مولی­علیه (محجور) و اطمینان از وجود ولایت برای نماینده شخص محجور(پدر و جد پدری)  نسبت به افتتاح سپرده و یا اجرای دستور برداشت و سایر امور بانکی اقدام نماید.

2. قانونگذار پدر و جد پدری را از لحاظ ولایت هم­تراز  و هم عرض یکدیگر قرار داده است و هیچ یک بر دیگری در انجام امور مولی علیه حق تقدمی ندارند  بنابراین چنانچه سپرده­ای توسط هریک  از پدر و جد پدری بنام محجور افتتاح گردد هریک از پدر و جد پدری اختیار برداشت از سپرده مفتوحه را دارند.

3. پدر و جد پدری علاوه بر اختیار افتتاح سپرده منفرد برای مولی علیه خود، حق افتتاح سپرده مشترک بین مولی علیه با خود و یا هر شخص دیگری ولو با محجور دیگر را دارد. در این صورت ولی قهری نسبت به سهم مولی علیه خود حق امضا و اقدام دارد.

4. سپرده­های مفتوحه بنام محجور متعلق به وی بوده و و کاملاً مجزی از سپرده­های متعلق به ولی قهری است لذا نمی­توان از سپرده­های متعلق به محجور به عللی از قبیل بدهکار بودن ولی قهری برداشت نمود مگر به دستور صریح مقام قضایی نسبت به حساب محجور.

5. ازدواج محجور منجر به خروج وی از تحت ولایت پدر و جد پدری نمی­گردد و تنها زمانی محجور از تحت ولایت خارج می­شود که علت حجر مرتفع گردد. بنابراین چنانچه خانمی قبل از رسیدن به سن 18 سال تمام شمسی ازدواج نماید، به جهت عدم رشد همچنان تحت ولایت پدر و جد پدری خود بوده و ایشان(پدر و جد پدری) تا رسیدن خانم به سن 18 سال تمام، حق برداشت از سپرده­های وی را دارند. مگر اینکه قبل از رسیدن به سن 18 سالگی تمام، حکم رشد از دادگاه گرفته باشد.