ایران

1388-03-24

 
ابعاد تحول نظام مالیاتی در دولت نهم توسط وزیر اقتصاد تشریح شد

ایجاد زیرساخت‌های نظام مالیاتی الکترونیک از موفقیت‌های بسیار چشمگیر دولت نهم در زمینه تحول نظام مالیاتی است. وزیر امور اقتصادی و دارایی در این زمینه معتقد است با ایجاد این تحول عظیم در حوزه مالیاتی می‌توان موفقیت‌های بسیار بزرگی را در حوزه مالیات تجربه کرد.
گفت‌وگوی ما با سیدشمس‌الدین حسینی را در این زمینه بخوانید.
 
آقای دکتر به نظر شما مهمترین تحول در نظام مالیاتی در سال‌های اخیر چه بوده است ؟
یکی از مهمترین پایه‌های قوام و پیشرفت نظام اقتصادی کشور ، نظام مالیاتی است. هیچ سیاست و نظامی در سیستم اقتصادی پایدارتر و قدیمی تر از نظام مالیاتی نیست.
اگرچه نظام مالیاتی باید متناسب با پیشرفت نظام حاکم اقتصادی پیشرفت کند و بتواند پیشرفت اقتصاد را هم تسهیل کند و هم با آن منطبق شود اما آنچه امروز نظام‌های مالیاتی پیشرفته جهان به آن نیازمند هستند یک مفهوم مهم به معنای تحقق دولت الکترونیک است؛ یعنی همان نظام مالیات الکترونیک. اگر بخواهیم دولت الکترونیک محقق شود باید سیستم‌های فرعی آن که یکی از مهمترین آنها نظام مالیات الکترونیک است محقق شود.
 
وزارت اقتصاد در چند سال گذشته برای اصلاح زیرساخت‌های این حوزه چه اقداماتی انجام داده است؟
در حال حاضر پس از چهارسال تلاش، زیرساخت‌های اصلی و اساسی تحقق نظام مالیات الکترونیک در کشور فراهم شده است. این که تاکنون 90 درصد اظهارنامه‌های مالیاتی نظام مالیات بر ارزش افزوده به‌صورت الکترونیکی دریافت شده و تمام مراحل از ثبت نام تا اظهار و حتی واریز مالیات به صورت الکترونیکی انجام گرفته، یک دستاورد بسیار مهم به شمار می رود .
اگر بخواهیم دو هدف مهم نظام مالیاتی یعنی کارآیی و عدالت و در کنار آن شفافیت مالیاتی را محقق کنیم باید برویم به سمتی از ابزارهای نوین مالیاتی استفاده کنیم که طی چند سال گذشته به نظر می‌رسد این اتفاق افتاده است.
اگر ما این توفیق را پیدا کنیم که هدف برنامه چهارم توسعه یعنی وصول 8 درصد GDP به عنوان مالیات را محقق کنیم، بی تردید این موفقیت حاصل زحمات و تلاش دوستان در همین راستا بوده است.
وقتی این بحث را مطرح می‌کنیم که فشار مالیاتی کم شود و یک نظام مالیاتی خوب، هوشمند و یک نظام منضبط و منعطف ایجاد شود. اگر می خواهیم چنین اتفاقی بیفتد لازم است پوشش و پایه مالیاتی گسترش پیدا کند.
اتفاقی که طی چند سال اخیر صورت گرفت و خوشبختانه همکاران ما موفق شدند نظام مالیات بر ارزش افزوده را اجرا کنند و خوشبختانه در این راستا، تمام فضا سازی و تفاهماتی که باید صورت می گرفت، انجام شد که از همین جا از صنعتگران و اصناف تشکر می کنم که مشارکت خوبی در این طرح داشتند.
ما امروز طی سه مرحله با تفاهم اصناف،
ثبت نام‌هایمان را انجام داده ایم و بالغ بر54 هزار مؤدی طی چندماه گذشته در کلاس‌های آموزشی شرکت کرده اند.
فکر می‌کنم نظام مالیاتی ما، خیز بسیار بلندی را برداشته و به این سمت می رود که خودش را به عنوان یکی از پایه های اساسی اقتصاد ایران مطرح کند و به اثبات برساند.
 
نقش پروژه‌های مالیاتی در ایجاد تحول در نظام مالیاتی کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید ؟
برای اینکه به پیشرفت در نظام مالیاتی دست پیدا می‌کردیم، اولین کاری که باید می‌کردیم این بود که اساساً سلامت و اهمیت نظام مالیاتی را در راستای اقتصاد ایران به جامعه معرفی کنیم؛ لذا فرهنگ‌سازی مالیاتی باید صورت می‌گرفت و یکی از پروژه‌های اصلی اقداماتی بود که در جهت اعتلای فرهنگ مالیاتی در جامعه صورت گرفته است.
یکی دیگر از کارهای مهمی که در این دوره صورت گرفت این بود که به ابتکار رئیس جمهور و براساس مطالعاتی که صورت گرفته بود، تحول در نظام مالیاتی به عنوان یکی از مبانی تحول در نظام اقتصادی کشور مطرح شد و طرح تحول اقتصادی یکی از پایه هایش طرح تحول نظام مالیاتی است.
 
پایه‌ها و ابعاد طرح تحول اقتصادی در حوزه مالیاتی از کجا شکل گرفت؟
یکی از ابعاد این تحول این بود که اساساً حقوق و قوانین مالیاتی را بازبینی کنیم که این کار انجام گرفت و پیش‌نویس لایحه اصلاح نظام مالیاتی به عنوان یک پروژه به سرانجام رسید.
در جلسات کمیسیون ویژه رسیدگی به طرح تحول اقتصادی هم به صورت غیررسمی این لایحه را تقدیم رئیس کمیسیون کرده‌ایم و برای نظرخواهی به بخش‌های مختلف دانشگاهی و نیز برای پژوهشگران و خبرگان مالیاتی ارسال کرده‌ایم.
در کنار این مسئله، سازمان امورمالیاتی به عنوان مجری نظام مالیاتی باید روز به روز چابکتر شود و این اتفاق دارد می افتد.
 
از چه طریقی؟
در حال حاضر در نظام مالیاتی روی مقوله آموزش کارکنان بسیار تأکید می شود و این یکی ازپروژه هایی است که اتفاق افتاده و اگر قرار است مالیات الکترونیک را در جامعه جا بیندازیم حتماً همکاران ما باید با IT کار کنند و این دستمایه بسیار بزرگی است. اقدامات بزرگ دیگری که در زمینه الکترونیکی کردن فرایندهای کار در بخش مالیات بر درآمد و مالیات بر مشاغل صورت گرفته هم دستاوردهای دیگری هستند و حاصل این تلاش ها این بوده که ما سال گذشته موفق شدیم تمام درآمدهای مالیاتی که در بودجه پیش بینی شده بود را محقق کنیم و امسال هم علی‌رغم عدد قابل توجهی که به عنوان تکلیف مالیاتی برای ما تعیین کرده اند، تلاش خواهیم کرد که در یک فضای کاملاً مبتنی بر تفاهم، انعطاف و اعتماد ، آن را محقق کنیم.
آن چیزی که داریم دنبال می‌کنیم این است که حق با مؤدی است. مؤدی اطلاعات درست را در اختیار ما قرار می‌دهد و ما باید به اطلاعاتی که او اظهار می‌کند اعتماد داشته باشیم و هم در عین حال فضای دادرسی مناسبی را در نظام مالیاتی ایجاد کنیم.
من امیدوارم روز به روز نظام مالیاتی در اقتصاد ایران نقش خود را پیدا کند و همانگونه که بارها و بارها در قوانین مختلف برنامه ها مطرح شده، در سیاست‌های کلی برنامه پنجم نیز دوباره مطرح شده و نظام مالیاتی بتواند به عنوان یک نظام و یک پایه در اقتصاد ایران خدمت کند و من و همکارانم هم از هیچ تلاشی برای به ثمر رسیدن این احکام قانونی دریغ نمی کنیم.
 
پیش بینی شما از رشد درآمدهای مالیاتی در سال جاری چیست ؟
امسال چیزی بالغ بر 30 هزار میلیارد تومان مالیات در قانون بودجه پیش‌بینی شده است. البته ما گفتیم که با توجه به ابزارها و امکاناتی که در اختیار داریم تلاش خواهیم کرد که این رقم محقق شود.
سال گذشته چیزی حدود 24 هزار میلیارد تومان وصول کردیم که فراتر از پیش بینی بود.
امسال هم اگر عدد عملکرد را در نظر بگیریم، حدود 25 درصد باید رشد مالیاتی داشته باشیم که این میزان رشد امکانپذیر است. برای اینکه وقتی ما مالیات را در نظر می گیریم، عمدتاً رشد مالیات تحت تأثیر درآمدهای اسمی است. درآمدهای اسمی کشور 25 درصد رشد را خواهند داشت.
البته ما نیازمند به انعطاف هستیم. چون بخشی از صنایع ما در اثر بحران اقتصادی، دچار تأخیر در دریافتی‌ها و وصولی ها نسبت به سال گذشته شده اند، لذا اولاً ما با اصناف کاملاً تفاهم کرده‌ایم، در واقع امسال مالیات بر اصناف با همکاری و مشارکت نزدیک و نقش آفرینی اتحادیه ها وصول می‌گردد.
با شورای اصناف، تفاهمنامه امضا شده که این خودش خیلی حائز اهمیت است.
در خصوص صنایع هم مطرح کرده ام و با سازمان امور مالیاتی هم هماهنگ کرده‌ام. ما مورد به مورد صنایع را بررسی می کنیم، هر صنعتی که احساس کنیم در این فضا دچار مشکل است، حتماً به آن کمک خواهیم کرد و اساساً ما بنا را بر این خواهیم گذاشت که با تفاهم و همکاری و اعتلای فرهنگ مالیاتی،‌ تکالیف مالیاتی خود را انجام دهیم.سال گذشته موفق‌ترین سال در طول تاریخ نظام مالیاتی کشور بوده و توانستیم یک آرزو را بعد از 20 سال به واقعیت تبدیل کنیم و پایه مالیاتی جدیدی را ایجاد کردیم و تمام آنچه را که به ما تکلیف کرده بودند، تأمین کردیم.
امسال هم در پناه پروردگار بزرگ و در سایه تفاهم و تلاشی که دوستان خواهند کرد،
‌ان‌شاءالله اهداف مالیاتی را محقق خواهیم کرد.