رازموفقیت چیست؟ ژنتیک، عرق‌جبین یا هیچ‎کدام!(1)

منبع: تابناک تاریخ انتشار: 1392-12-18
نویسنده: مترجم:
چکیده:

اگر در مورد راز موفقیت از مردم بپرسید، هر کس برای خودش نظریه‌ای دارد؛ اما شواهد چه می‌گویند؟ و مهم‌تر این که ما چه کاری می‌توانیم برای خود و فرزندانمان انجام دهیم؟


رازموفقیت چیست؟ ژنتیک، عرق‌جبین یا هیچ‎کدام!


به گزارش خبرآنلاین به نقل از نیوساینتیست، باراک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده در یکی از سخنرانی‌های خود که در دسامبر/آذرماه گذشته ایراد کرد، گفت: «به رغم این که تضمینی برای یکسان بودن نتایج نمی‌دهیم، اما می‌کوشیم تا فرصت‌های برابر را در اختیار همه قرار دهیم؛ این‌که موفقیت ... وابسته به تلاش و شایستگی است». چیزی که اوباما نگفت، این بود که امروزه در ایالات متحده، موفقیت بیش از هر روز دیگری وابسته به زاده شدن در ثروت و قدرت است.

در انگلیس هم، بوریس جانسن، شهردار لندن (که برخی او را از هم‌اکنون نخست‌وزیر آینده انگلیس می‌دانند) به تازگی به مشکل رشد اختلاف طبقاتی پرداخته است، ولی از دیدگاهی متفاوت با اوباما. به ادعای جانسن، موفقیت کاملا وابسته به بهره هوشی است، در نتیجه تمام کاری که می‌توانیم انجام دهیم، این است که بهترین فرصت برای موفقیت را در اختیار باهوش‌ترین کودکان قرار دهیم.

هرچه این سخنرانی‌ها در مورد مسائل متعددی بود، اما در قلب آن‌ها دو دیدگاه متضاد پیرامون راه رسیدن به موفقیت قرار داشت. برای برخی، مسئله کاملا مربوط به طبیعت است و این که موفقیت را ژن‌ها تعیین می‌کنند. برای برخی دیگر، مسئله فقط پرورش است و این‌که باید فرصت موفقیت را در اختیار مردم قرار داد. سوال اینجا است که کدام یک از این دو دیدگاه به واقعیت نزدیک‌تر است؟

نیاز به ذکر نیست که واقعیت پیچیده‌تر از این است. ژن‌هایی که به ارث می‌بریم اهمیت دارند، ولی محیط هم بی‌تاثیر نیست. حتی آی‌کیو (شاخص هوش) که ادعا می‌شد معیار اندازه‌گیری هوش ذاتی است، می‌تواند در دوره تربیت کودک کم یا زیاد شود. این بدان معنی است که خیلی کارها می‌توان انجام داد تا فردی موفق‌تر شود؛ اما آیا دولت‌ها، مدارس و والدین کار درست را انجام می‌دهند؟

پژوهش جدیدی که به رهبری رابرت پلومین از کینگز کالج لندن انجام شده، به این نتیجه رسیده است که تفاوت در عملکرد تحصیلی کودکان در مدارس انگلیس بیشتر ناشی از عوامل ارثی است تا آموزش و دیگر عوامل محیطی و انتشار مقاله آن دوباره به این چالش دامن زده است. این نتایج نباید خیلی تعجب‌برانگیز باشند، چرا که کمتر کسی در این شک دارد که هوش تا حد زیادی وابسته به ژن‌های ما است و کودکان باهوش، در مدارس عملکرد بهتری دارند.

ولی نتایج به این معنی نیست که تدریس معلم نقشی در عملکرد کودکان ندارد. نفی نقش معلم مانند این است که بگوییم از آن‌جاکه بلندی قد عمدتا ناشی از ژن‌ها است، پس نوع تغذیه در کودکان دچار سوء تغذیه، اثری بر کوتاهی قد آنها ندارد. به گفته پلومین، در حقیقت نقش بزرگ ژن‌ها می‌تواند چیز خوبی باشد، چون در محیط یکسان، ژن‌ها نقش بیشتری پیدا می‌کنند (در مقابل ثروت والدین در شرایط محیطی تبعیض‌آمیز). اما از یافته‌های او نمی‌توان چنین نتیجه گرفت که باید منابع را در اختیار یک طبقه کوچک خواص قرار دهیم.

تجربه عجیب دست‏‏چین کردن نخبگان

به یک دلیل، کودکان دارای بالاترین بهره هوشی، الزاما موفق‌ترین آدم‌ها در زندگی نیستند. در دهه 1920/1300، روان‌شناسی از دانشگاه استنفورد به نام لویس ترمان، 1528 کودک در ایالت کالیفرنیا را که در آزمون بهره هوشی استنفورد- بینت بالاترین نمره‌ها را کسب کرده بودند، سر کار فرستاد. ترمان هم مانند جانسن متقاعد شده بود که بهره هوشی کلید موفقیت در زندگی است و بر حسب درآمد و دستاوردها سنجیده می‌شود (بله، موفقیت را می‌توان بر حسب عوامل دیگری مانند شادی هم سنجید، اما این مقاله روی تعریف‌هایی محدودتر و مادی‌تر تمرکز کرده است). از یک منظر او درست حساب کرده بود: «مورچه‌های کارگر» او تا میانه زندگی خود، تقریبا 2000 مقاله پژوهشی منتشر کردند، دست کم 230 حق امتیاز ثبت کردند و 33 رمان و 375 داستان کوتاه و نمایشنامه منتشر کردند. متوسط درآمد آن‌ها تقریبا 3 برابر متوسط درآمد امریکایی‌ها بود.

ولی این داستان جنبه دیگری نیز داشت که آن‌قدرها خوشایند نبود. به رغم این که متوسط بهره هوشی این کودکان 147 بود، در نهایت تقریبا یک چهارم آنها تنها به شغل‌های سطح پایینی مانند کارمند دفتری، پلیس، فروشنده یا تعمیرکار رسیدند. هیچ یک از اعضای گروه نتوانستند به دستاورد آکادمیک چشمگیری در حد جایزه نوبل برسند یا عضوی از طبقه خواص روشنفکر جامعه شوند. در واقع، با تمرکز روی بهره هوشی، ترمان کودکانی مانند لوئیز الوارز یا ویلیام شاکلی را از گروه منتخب خود بیرون گذاشت که هر دو آنها برنده جایزه نوبل فیزیک شدند.

علاوه بر آن، هیچ یک از آنها تجارت موفقی را پایه‌گذاری نکردند و در نتیجه هیچ کدام به «ثروت‌آفرین» بزرگی تبدیل نشدند. یکی از استدلال‌ها برای حمایت‌های ویژه از طبقه خواص این است که آنها برای کشور، ثروت می‌آفرینند. در عوض، پس از 25 سال، ترمان دریافت که «هوش و دستاورد، ارتباط خاصی با هم ندارند».

ژن در مقابل محیط

درست است که هوش عامل مهمی است، اما به خودی خود تضمینی برای موفقیت نیست. مدارک غیر قابل انکاری هم از اهمیت عوامل محیطی در دست هستند، به خصوص عواملی که مرتبط با وضعیت اقتصادی- اجتماعی هستند. کودکانی که در مناطق فقیر با دسترسی محدود به کامپیوتر و کتاب رشد می‌کنند، و کسانی که احتمالا بهره چندانی از نظم و توجه والدین نبرده‌اند، نه تنها وضع سلامت ضعیف‌تری دارند، بلکه احتمالا ضعف آنها در مدرسه هم بیشتر است. این مسائل، موفقیت آنها را در بزرگسالی خیلی سخت‌تر می‌کند. در مقابل، خیلی از کارآفرین‌های موفق، رهبران و بزرگان هنری در خانه‌هایی سرشار از تحریک و تهییج و درمحاصره کتاب‌های متعدد بزرگ می‌شوند و همواره این شانس را دارند که سر میز شام، از بحث‌های الهام‌بخش بزرگ‌ترها بهره ببرند.

کودکانی که والدینشان جدا شده‌اند یا کسانی که در خانه‌هایی با شرایط احساسی نامتعادل بزرگ‌می‌شوند هم فارغ از پس‌زمینه اجتماعی خود مستعد شکست هستند. آنها عمدتا در مدرسه هم رفتار خوبی ندارند.

ادوارد ملهویش از دانشگاه لندن که در مورد رشد کودکی تحقیق می‌کند، هشدار می‌دهد آن ‌دسته از کودکان زیر 5 سال که محبت پایدار و ارتباط کافی را از والدین یا سرپرستان خود دریافت نمی‌کنند، رشد اجتماعی و احساسی کاملی نخواهند داشت. این امر بر مهارت‌های زبانی آنها هم تاثیر می‌گذارد و به همین دلیل، کودکان خانواده‌های مشکل‌دار، عمدتا در مدرسه هم ناموفق هستند. ملهویش می‌گوید: «رشد کامل زبانی به تقویت رشد شناختی، سواد خواندن و نوشتن و دستاوردهای آموزشی و همچنین مهارت‌های اجتماعی کمک می‌کند».

به عبارت دیگر، اثر محیط بسیار ژرف است. بزرگ شدن در فقر می‌تواند بر مهارت‌های شناختی کودک تاثیر منفی گذاشته و تا 9 امتیاز از بهره هوشی او بکاهد. در مقابل، پس‌زمینه برتر می‌تواند بهره هوشی را بیشتر کند. کودکانی که در فقر به دنیا آمده‌اند، ولی به فرزندی قبول شده و در خانواده‌های ثروتمند بزرگ شده‌اند، در مقایسه با برادران و خواهران دیگر خود که در همان محیط فقیر باقی مانده‌اند بهره هوشی بالاتری کسب می‌کنند.

دوره‌های پراهمیت پیش‌دبستانی

یافته‌های این پژوهش‌ها معنای روشنی دارند. برای این‌که کودکان بتوانند ظرفیت‌های خود را آزاد کنند، نباید تا زمان آغاز سن مدرسه صبر کرد؛ شاید تا آن وقت خیلی دیر شده باشد. به گفته ملهویش چیزی که لازم است، «مراکز آموزش اولیه» باکیفیت است که مهدکودک، بهزیستی، خدمات درمانی و آموزش را یک جا جمع کند؛ مداخله‌ای که سودمند بودن آن برای کودکان با هر پس‌زمینه‌ای و بخصوص برای کودکان دارای خانواده‌های ندار اثبات شده است.

اهمیت مداخله از سنین خردسالی اکنون تقریبا برای همه روشن شده و منجر به مشوق‌های رشدی کودکان در ایالات متحده و انگلیس شده است. اوباما اکنون به دنبال حمایت هر دو حزب از برنامه‌هایش برای گسترش دسترسی به آموزش‌های پیش‌دبستانی است. وی در ماه ژانویه/دی گفت: «پژوهش‌ها نشان می‌دهند یکی از بهترین سرمایه‌گذاری‌هایی که می‌توانیم در زندگی یک کودک انجام دهیم، آموزش‌های باکیفیت در سنین خردسالی است». ولی در انگلیس، بودجه این مشوق‌ها در دو سال گذشته به یک سوم کاهش یافته است.

ولی برای موفقیت، به چیزی بیشتر از استعداد ذاتی و رشد در محیطی که به شما برای کشف آن استعداد کمک کند، نیاز است. روان‌شناسی به نام کی. آندرس اریکسون از دانشگاه ایالتی فلوریدا می‌گوید: «به نظر نمی‌رسد که هوش و توانایی شناختی تفاوت‌های شخصی در عملکرد افراد متخصص را پیش‌بینی کنند». او و همکارانش چنین استدلال می‌کند که موفقیت در عملکرد نخبگان در بسیاری از حوزه‌ها مانند موسیقی، ورزش، شطرنج و کارهایی که نیاز به حافظه دارند، بیشتر از این که ناشی از استعداد ذاتی باشد، متاثر از تمرکز و تمرین است.

تمرین، پشتکار، ثابت‌قدم بودن و ...

چرا برخی از مردم بیش‌تر از بقیه تمرین می‌کنند؟ در سنین خردسالی، پاسخ این سوال می‌تواند والدین سخت‌گیر باشد. ولی برای هر کس که بخواهد خود را در اوج ببیند، وجود یک سری عامل‌های بخصوص ضروری است. برای مثال، بدون داشتن پشتکار و متعهد ماندن به دستیابی به اهداف دوردست یا به عبارتی «ثبات قدم» نمی‌توانید به اهداف خود برسید. آنجلا داکورث از دانشگاه پنسیلوانیا می‌گوید: «افراد ثابت‌قدم موفق‌تر از دیگران هستند، بخصوص در موقعیت‌های شدیدا چالش‌برانگیز».

حال نوبت این سوال می‌رسد که چه چیزی فرد را ثابت‌قدم می‌سازد؟ بخشی از پاسخ در انگیزه نهفته است. داکورث نشان داده که وقتی پای انگیزه و تشویق (مثلا یک پاداش مالی کوچک) در میان باشد، در آزمون بهره هوشی هم شاهد نمرات بالاتری خواهیم بود. این یافته‌ها کاربرد مهمی در مطالعه موفقیت دارند. روان‌شناسان، اقتصاددان‌ها و دانشمندان علوم اجتماعی عموما ارتباط بین بهره هوشی و دستاوردهای زندگی را مدرکی می‌دانند دال بر این که موفقیت تا حد عمده‌ای به هوش وابسته است. ولی از کار داکورث چنین می‌توان نتیجه گرفت که آزمون‌های بهره هوشی، چیزی بیشتر از هوش را می‌سنجند (و این که انگیزه، دارایی بسیار باارزشی است).

پشتکار نیاز به چیز دیگری هم دارد: عزم راسخ برای دیدن چیزی فراتر از افق. این دربردارنده سخت‌کوشی است و مقاومت در برابر هوا و هوس‌هایی که فرد را از نیل به هدف باز می‌دارند. عزم راسخ تا حدی زیادی در مورد کنترل نفس یا خودداری است که تعقیب هدف را به دو شیوه بسیار مهم‌ امکان‌پذیر می‌سازد.

اول، از فواید کنترل نفس (مانند هوش) می‌توان تا پایان عمر بهره برد. در میان افراد بالغ، این عامل بیشتر در نتایج امتحان تاثیر می‌گذارد تا بهره هوشی. دانشجویانی که کنترل نفس بهتری دارند، با احتمال بالاتری به‌موقع در مدرسه یا دانشگاه حاضر شوند، تمرین‌هایشان را انجام می‌دهند و کمتر تلویزیون می‌بینند که طبق یافته‌های داکورث، منجر به بالاتر رفتن نمراتشان می‌شود. نتایج پژوهش جدیدتری که هزار دانش‌آموز نیوزیلندی را از بدو تولد تا 32 سالگی دنبال می‌کرد، نشان داد آنهایی که در دوران کودکی کنترل نفس بالاتری داشتند، در بزرگسالی سالم‌تر و به لحاظ عاطفی پایدارتر بودند.



 



ارسال محتوا به دوستان نظرات خود را در رازنامه ثبت کنید                به اشتراک گذاری محتوا در فیسبوک به اشتراک گذاری محتوا در گوگل پلاس به اشتراک گذاری محتوا در لینکدین به اشتراک گذاری محتوا در توی تر

مشخصات ثبت اطلاعات

مدیریت رازنامه

مدیریت رازنامه

تاریخ ثبت:
1392/12/18
بروزرسانی:
1392/12/18
آخرین مشاهده:
1403/07/15

نظرات و پیشنهادات


دریافت آخرین اطلاعات رازنامه
با ثبت پست الکترونیکی خود و یا دوستان خود همیشه از آخرین اطلاعات سایت آگاه شوید.

دریافت آخرین اطلاعات رازنامه

پرسش ها و پاسخ ها

    با عرض سلام و خسته نباشید در صورتی شرکتی به عنوان اسپانسر با ما مشغول فعالیت باشد از نظر اداره مالیاتی پول های واریزی از طرف اسپانسر به چه صورت شناسایی میشود ؟ آیا معاف از مالیات است؟

    علیرضا سربی Alirezasorbi
    علیرضا سربی Alirezasorbi  ( حسابداری ، حسابرسی ، قوانین پایانه ها و سامانه مودیان ، کار ، تامین اجتماعی ، مالیات ها ، تجارت و حسابداری بهای تمام شده )

    باسلام من کاردان دامپزشکم باشراکت مرغداری خریدیم مرغدار نمونه کشور شدم سرم کلاه گذاشتن مرغداری رو فروختن .میخوام کار شروع کنم نمیدونم چیکار باید بکنم.از مردم فراری شدم میترسم با هر کس کار کنم سرم کلاه

    علیرضا سربی Alirezasorbi
    علیرضا سربی Alirezasorbi  ( حسابداری ، حسابرسی ، قوانین پایانه ها و سامانه مودیان ، کار ، تامین اجتماعی ، مالیات ها ، تجارت و حسابداری بهای تمام شده )

    سلام،وقت بخیر زمانی که لیست تعدیل حقوق تهیه می گردد و حقوق و عیدی از مالیات معاف می گردند در سیستم حسابداری چطور باید مالیات حقوق را کسر کرد متشکرم

    احمد نورمحمدی
    احمد نورمحمدی  ( راهبری سیستم های حسابداری - مالیاتی مشاور مالی مالیاتی شرکت های دانش بنیان )

    سلام وقت بخیر من دوتا حساب دارم به نام پیش دریافت عوارض و ارزش فزوده و پیش پرداخت عوارض و ارزش افزود موقع پرداخت ارزش افزوده و عوارض چطوری سند بزنم و این که چرا تفاوت ارزش افزوده خرید من و ارزش ا

    مانوئیل یوحنائی
    مانوئیل یوحنائی ( حسابداری مالی و مالیاتی -حسابداری صنعتی - حسابرسی - حسابرسی داخلی  )

    سلام ، وقت بخیر نحوه سند زدن پرداختی بیمه تامین اجتماعی به چه صورته ؟ بدون این که تو لیست حقوق و دستمزد بیام ه صورت جداگانه چطوری ثبت بزنم؟

    احمد نورمحمدی
    احمد نورمحمدی  ( راهبری سیستم های حسابداری - مالیاتی مشاور مالی مالیاتی شرکت های دانش بنیان )

    سلام به مشاور محترم من تازه دیپلم در رشته حسابداری گرفته ام نمی دانم به تحصیل در دانشگاه ادامه دهم یا خیر ؟ با توجه به اینکه بیکاری در مقطع دانش آموختگان عال زیاد است چه کنم ؟ لطفا" رهنمایی بفرمائید

    عیسی ذوقی
    عیسی ذوقی ( مشاور بازرگانی، مالی ومالیاتی  )

    سلام و وقت بخیر برای استارت آپ ها و کسب و کارهای الکترونیک آیا معافیت مالیاتی وجود دارد؟ در صورت تایید، نحوه استفاده از معافیت چگونه است؟

    علیرضا سربی Alirezasorbi
    علیرضا سربی Alirezasorbi  ( حسابداری ، حسابرسی ، قوانین پایانه ها و سامانه مودیان ، کار ، تامین اجتماعی ، مالیات ها ، تجارت و حسابداری بهای تمام شده )

    با سلام خدمت جنابعالی چنانچه پروانه بهره برداری کارگاه یا کارخانه ای که در شهرک صنعتی به نام فرد باشد ولی همین شخص مدیرعامل شرکتی باشد که در همان کارگاه مشغول تولید است و برای آن شرکت دفاتر قانونی تهی

    علیرضا سربی Alirezasorbi
    علیرضا سربی Alirezasorbi  ( حسابداری ، حسابرسی ، قوانین پایانه ها و سامانه مودیان ، کار ، تامین اجتماعی ، مالیات ها ، تجارت و حسابداری بهای تمام شده )

    سلام و وقت بخیر برای استارت آپ ها و کسب و کارهای الکترونیک آیا معافیت مالیاتی وجود دارد؟ در صورت تایید، نحوه استفاده از معافیت چگونه است؟

    علیرضا سربی Alirezasorbi
    علیرضا سربی Alirezasorbi  ( حسابداری ، حسابرسی ، قوانین پایانه ها و سامانه مودیان ، کار ، تامین اجتماعی ، مالیات ها ، تجارت و حسابداری بهای تمام شده )

    با سلام خدمت استاد محترم برای آموزش کارکنان در دوره آموزشی اکسل در حسابداری میخواستم ببینم چطوری باید با شما هماهنگی کنیم. با تشکر

    مهدی مقدسی
    مهدی مقدسی ( مشاوره مالی ،حسابداری و حسابرسی مالی و مالیاتی ،قانون مالیات های مستقیم. اکسل .قوانین بازار سرمایه، )