دنیای اقتصاد

1392-08-11

ابطال یک بخشنامه مالیاتی دیگر با رای دیوان عدالت اداری

 نکته مهم آن است که تاریخ اجرای آرای دیوان طبق قوانین حاکمه از تاریخ صدور رای دیوان است نه از تاریخ صدور بخشنامه غیرقانونی باطله. به عبارتی مالیات غیرقانونی از تعدادی مودی براساس یک بخشنامه غیرقانونی وصول شده است، ولی مالیات دریافت شده غیرقانونی به مودی مسترد نمی‌شود.

اما داستان چیست ؟ در قسمت اخیر ماده 147 قانون مالیات‌های مستقیم آمده است: «هر هزینه‌ای که در قانون مالیات‌های مستقیم پیش‌بینی نشده ولی به موجب قانون یا مصوبه هیات وزیران پرداخت شود، هزینه قابل قبول است» (بدون هیچ شرط و شروطی). اما بر اساس بند 9 بخشنامه 28341/2410/233 مورخ 18/07/1385 یک شرط به این قسمت اضافه شده با این عنوان که «این هزینه باید به عنوان  هزینه قابل قبول اعلام شود». بر‌اساس شکایت یک مودی بزرگ مالیاتی به دیوان عدالت اداری (در تاریخ 25/06/1392) بند 9 بخشنامه فوق به علت اینکه محدود‌کننده حکم مقرر در انتهای ماده 147 بوده است باطل اعلام شد.

 بنابراین هزینه‌هایی که تا پیش از این به عنوان هزینه برگشتی تلقی می‌شد از جمله یک در هزار عوارض فروش موضوع ماده 77 قانون برنامه پنجم توسعه، یک درصد عوارض آلایندگی ماده 38 قانون مالیات بر ارزش افزوده، پرداخت‌ها به وزارت بهداشت بابت عوارض بازآموزی، سایر عوارض و پرداخت‌های انجام شده مصوب هیات وزیران و ... هزینه قابل قبول تلقی می‌شود. یادآور می‌شود در همین بخشنامه بندهای یک، هشت، یازده و پانزده خلاف قانون است.  بر‌اساس بند یک آمده است استهلاک زیان تایید شده  تا سقف درآمد مشمول مالیات ابرازی قابل استهلاک است که این بر خلاف بند 11 ماده 148 قانون مالیات‌ها است (بند یازده سقف نگذاشته است). بر‌اساس بند هشت، پاداش اعضای موظف هیات مدیره هزینه غیرقابل قبول تلقی شده است که این نیز بر خلاف تبصره 2 ماده 148 است. بر اساس بند 11، نحوه اعمال معافیت ماده 138 بر اساس سودهای  معاف و غیرمعاف است که این نیز در ماده 138 پیش بینی نشده و ماده 138 محدودیتی برای نحوه اعمال معافیت نگذاشته است. بر اساس بند 15 بخشنامه جمله خارج از اختیار مودی، اضافه شده که این جمله در متن بند 27 ماده 148 عنوان نشده است. جمله بالا باعث برداشت شخصی ادارات مالیاتی روی اقلام بدهکار تعدیلات سنواتی (موثر- کاهنده درآمد مشمول مالیات) شده و بیشتر اقلام قابل قبول مزبور مورد پذیرش قرار نگرفته است. به امید آنکه این 4 بند نیز توسط سازمان امور مالیاتی بازنگری و اصلاح شود.


*مصطفی باتقوا