تابناک

1392-03-22

فرمول تازه اجاره‌‌‌نشین‌ها را مبهوت کرد

اقتصاد ایران آنلاین نوشت: فقط یک هفته تا شروع فصل جابه‌جایی‌ در بازار اجاره‌نشین‌ها زمان مانده است، اما با بروز شوک تازه در این بازار طی دست‌کم یک ماه گذشته، زمانی به مراتب بیشتر از ۷ روز نیاز است تا دولت بتواند شرایط «بیرحمانه» ناشی از این شوک را در بازار خنثی کند.

مالکان آپارتمان‌های اجاره‌ای به کمک دلالان بازار اجاره، فرمول خیره‌کننده‌ای را برای نحوه محاسبه اجاره‌بها اختراع کرده‌اند که اگر چه محاسبه آن برای هر مستاجری با کمترین سواد ریاضی، ممکن است، اما پرداخت مبلغ اجاره با این فرمول برای دهک‌های میان‌درآمدی و کمتر از آن در تهران کاملا غیرممکن خواهد بود.

این فرمول خطرناک که معیار مشخصی هم برای طراحی آن اعلام نشده است، به این صورت است که مبلغ رهن‌کامل واحد‌های مسکونی را به صورت متری یک میلیون تومان تعیین می‌کند طوری که متناسب با متراژ واحد اجاره‌ای، ارزش رهنی آن واحد براساس مضربی از یک میلیون تومان محاسبه می‌شود و سپس، تبدیل رهن به اجاره برمبنای عدد حاصل از این فرمول، به دست می‌آید.

فرمول «رهن متری یک میلیون» در مقایسه با فرمول رایج و قدیمی «رهن‌کامل آپارتمان برابر است با یک‌چهارم قیمت آن آپارتمان»، هزینه اجاره‌نشینی در تهران را برای واحدهای کمتر از ۱۰۰ مترمربع تا ۳۴درصد و برای کمتر از ۷۰ مترمربع تا ۵۰ درصد افزایش می‌دهد و به همین اندازه در اجاره‌بها حباب می‌دمد، اما در عین حال، محاسن فرمول تازه،‌علاوه بر موجران، نصیب مستاجران پردرآمد نیز می‌شود!

به بیان ساده‌تر، در نیمه شمالی تهران به دلیل بزرگی قیمت مسکن، مبلغ رهن به شیوه فرمول قدیمی -۲۵ درصد ارزش یک ملک اجاره‌ای- عدد قابل‌توجهی است طوری که محاسبه رهن املاک شمالی شهر براساس متری یک میلیون تومان، از مبلغ رهن ناشی از فرمول قدیمی، کوچک‌تر خواهد شد. بنابراین فرمول جدید به نفع مستاجران مرفه است حال اینکه در مرکز و نیمه‌جنوبی شهر چون نسبت قیمت‌ها برعکس می‌شود، تبعات هزینه‌ای ناشی از این فرمول «بیرحمانه» بیشتر از همه، جیب کم‌درآمدهای بازار اجاره‌‌‌نشینی را تخلیه می‌کند.

به عنوان مثال، مبلغ رهن کامل یک واحدمسکونی ۷۰ متری در تهران با احتساب میانگین قیمت مسکن متری ۳ میلیون تومان و قیمت کل ۲۱۰ میلیونی این واحد، چنانچه با فرمول رایج «۲۵درصدی» محاسبه شود، ۵۲ میلیون تومان خواهد اما با فرمول تازه اختراع شده، مبلغ رهن ۷۰ میلیون تعیین خواهد شد.

این در حالی است که برای یک آپارتمان ۱۰۰ متری در شمال شهر که متری ۷ میلیون قیمت دارد، مبلغ رهن براساس فرمول رایج، ۱۷۵ میلیون تومان خواهد شد و براساس فرمول جدید، ۱۰۰ میلیون.

کارشناسان بازار اجاره برای جلوگیری از شیوع فرمول تازه‌شکل گرفته، پیشنهاد اجرای طرح تعزیرات به شکلی جدی‌تر از دو سال قبل را پیشنهاد می‌کنند و معتقدند: برای تابستان۹۲، بهترین مکانیزم کنترل اجاره‌بها، اعمال محدودیت تعزیراتی سقف اجاره‌بها تا حداکثر ۲۵درصد افزایش است.

ملاک تعیین نرخ ۲۵درصد برای سقف اجاره‌بها در تابستان۹۲ برمبنای حداقل افزایش میزان دستمزد و حقوق سال جاری، تعریف شده است.