مروری کوتاه بر چند مورد از تفاوت های استانداردهای حسابداری ایران و استانداردهای FASB

 1 – هزینه های تاسیس و...

بر اساس استانداردهای FASB :

هزینه هایی مثل تهیه و تنظیم اساسنامه ، وکیل و مشاوران حقوقی ، برگزاری مجمع ، ثبت شرکت ، درج آگهی و.. بعلت داشتن منافع آتی بعنوان هزینه طبقه بندی نمی شوند و بعنوان دارایی نا مشهود تحت عنوان هزینه های تاسیس و تحت سرفصل مخارج انتقالی طبقه بندی شده و در پایان هر سال قسمتی از آن بعنوان هزینه دوره جاری می آید.

بر اساس استانداردهای ایران :

انجام این مخارج (هزینه) با هدف کسب منافع آتی در طول عمر واحد تجاری صورت می گیرد ولیکن به خودی خود منافع اقتصادی آتی ندارند بنابراین در تعریف دارایی قرار نمی گیرند ، به همین دلیل در زمان تحمل به عنوان هزینه دوره منظور میشوند (استاندارد شماره 17)

هزینه هایی از قبیل : هزینه تاسیس ، مخارج قبل از تاسیس ، مخارج آموزش ، تبلیغات ، سازماندهی مجدد و ...

2 – روش LiFo

بر اساس استاندارد حسابداری شماره 8 ایران بهای تمام شده موجودی مواد و کالا باید با استفاده از یکی از روشهای شناسایی ویژه ، FiFo  یا میانگین محاسبه شود ( LiFo مجاز نیست)

استفاده از روش خرده فروشی برای ارزشیابی موجودی کالا زمانی مجاز است که نتایج آن تقریبا نزدیک به نتایج یکی از سه روش فوق الذکر باشد.

3 – قاعده LCM

تفاوت قاعده اقل بهای تمام شده و قیمت بازار (LCM) با اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش

آنچه در بسیاری از کتاب ها آمده است و بر اساس FASB است بکارگیری قاعده LCM در ارزشیابی موجودی کالا می باشد.

در این روش، ارزش میانی 3 ارزش حداکثر قیمت (ارزش خالص بازیافتنی) و ارزش جایگزینی و حداقل قیمت با بهای تمام شده مقایسه شده و مبلغ کمتر بعنوان ارزش موجودی کالا در نظر گرفته میشود.

استانداردهای ایران کار را بسیار ساده کرده است :

بر اساس استاندارد حسابداری شماره 8 ایران ،موجودی کالا باید بر مبنای اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش اندازه گیری شود و در صورتهای مالی منعکس گردد.

منظور از قاعده اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش:

بهای تمام شده : ارزش محاسبه شده موجودی کالا بر مبنای یکی از روشهای شناسایی ویژه ، میانگین و فایفو

خالص ارزش فروش : عبارتست از قیمت فروش پس از کسر a) مخارج برآوردی تکمیل و  b)مخارج برآوردی بازاریابی و فروش

با مقایسه بهای تمام شده با خالص ارزش فروش ، مبلغ کمتر بعنوان ارزش موجودی کالا در نظر گرفته میشود.

جهت بکارگیری قواعد فوق به 3 روش میتوان عمل نمود :

a . روش تک تک موجودیها

b . روش گروهی موجودی ها

 c. روش کلی موجودیها

که طبق استاندارد ایران 2 روش اول مجاز میباشد.

4 – معاوضه های غیر پولی

بر اساس آنچه در گذشته آموزش داده می شد ، حسابداری دارایی های معاوضه شده مشابه با معاوضه داراییهای غیرمشابه تفاوت داشت و اگر معاوضه منجر به سود می شد بسته به مشابه یا غیرمشابه بودن داراییهای معاوضه شده نحوه حسابداری آنها هم متفاوت بود.

اما بر اساس استانداردهای حسابداری ایران :

نحوه حسابداری معاوضه های غیرپولی تحت تاثیر مشابه یا غیر مشابه بودن داراییهای مورد معاوضه قرار نمی گیرد.

رهنمود عمومی  :   داراییهای تحصیل شده به ارزش منصفانه ثبت می شوند.

چنانچه واحد تجاری بتواند ارزش منصفانه دارایی واگذار شده یا تحصیل شده را به گونه ای اتکا پذیر تعیین کند ، ارزش منصفانه دارایی واگذار شده برای اندازه گیری بهای تمام شده دارایی تحصیل شده به کا میرود مگر اینکه ارزش منصفانه دارایی تحصیل شده معتبر تر باشد.

(در هر صورت سود و زیان ناشی از معاوضه بطور کامل شناسایی خواهد شد)

رهنمود فوق در 2 حالت زیر کاربرد ندارد :

a ) نه ارزش منصفانه دارایی واگذلر شده و نه ارزش منصفانه تحصیل شده هیچیک به گونه ای اتکاپذیر قابل برآورد نباشد.

b ) معاوضه فاقد محتوای تجاری باشد : مثلا مبادله شیر توسط 2شرکت تولیدکننده محصولات لبنی جهت تامین بموقع تقاضای مشتریان

در هر 2 حالت فوق بهای تمام شده دارایی تحصیل شده همان مبلغ دفتری دارایی واگذار شده  است و طبیعتا سود و زیانی شناسایی نخواهد شد.

نکته :

سرک پرداختی بعنوان افزاینده ارزش منصفانه دارایی واگذارشده و سرک دریافتی بعنوان کاهنده ارزش منصفانه دارایی واگذار شده محسوب میشود