اکچوئری چیست و اکچوئر کیست؟

ماهیت و اساس بیمه را ریسک تشکیل می‌دهد. برای مدیریت بهتر ریسک، بیمه تدبیری جهت انتقال آن از یک طرف به طرف دیگر است. شرکت‌های بیمه قادرند طبق قوانین احتمالات، ریسک‌ها را به گونه‌ای پخش نمایند که زیانهای ناشی از وقوع غیرمنتظره حوادث، دارای تاثیرات نسبتاً کمتری باشد.

اکچوئری آمیخته‌ای از تکنیک‌های ریاضی، تئوری احتمال، و روش‌های آماری در مسائل مالی است که به طور مشخص در بیمه عمر و طر‌ح‌های مستمری کاربرد دارند. اکچوئرها ریسک‌هائی را که احتمالاً در آینده به وقوع می‌پیوندند، قیمت‌گذاری می‌کنند. به همین خاطر به اکچوئرها معمارهای مالی و ریاضی‌دانهای اجتماعی نیز اطلاق می‌شود، زیرا مهارتهای شغلی منحصر به فرد در حل مسائل مختلف مالی و اجتماعی به آنها کمک می‌کند. مهارت اکچوئرها در حل مسائل گوناگون موجب اشتغال آنها در مشاغل مختلف شده است.

محاسبات و پیش‌بینی‌های اکچوئرها به منزله ستون فقرات فعالیت‌های شرکت‌های بیمه و امور مالی موسسات مختلف بیمه‌ای است. فعالیت‌های اکچوئری به میزان زیاد مستلزم انجام امور ریاضی است، اما اکچوئرها باید در زمینه مسائل اقتصادی، قوانین و مقررات، علوم اجتماعی و امور تجاری و بازرگانی نیز اطلاعات بهنگامی داشته باشند. همچنین اکچوئرها باید جهت تشریح مسائل برای افرادی که با اکچوئری آشنایی ندارند، از مهارت ارتباطی قوی برخوردار باشند.

اکچوئر مستقیماً مسئول ارزیابی کیفیت و کمیت ریسک‌هایی خواهد بود که قرار است توسط بیمه‌گر تحت پوشش قرار گیرند. در مورد هر نوع ریسکی، او باید برای شناخت میزان فراوانی اینگونه وقایع غیرمنتظره و همچنین تاثیرات مالی وقوع آنها بر افراد تلاش کند. از نقطه نظر بیمه‌گر، وقایع غیرمنتظره تحت پوشش خساراتی هستند که توسط بیمه‌شدگانی که خسارت دیده‌اند، مطالبه خواهند شد. ماهیت تاثیر مالی ریسک‌های تحت پوشش، میزان خسارتی است که به شرکت بیمه وارد می‌شود. در نتیجه اکچوئر، علاقه‌مند به یافتن فراوانی و شدت خسارت ریسک‌های مورد بیمه است. وقتی تعداد و میزان خسارت خطرات برای یک دوره مالی، مثلاً یکسال، تعیین شد، خسارت ناشی از ریسک معینی که به آن جمع مطالبات نیز اطلاق می‌شود قابل حصول است. علاوه بر آن اکچوئر بیمه‌گر علاقه‌مند به ارزیابی کلی خسارات، نه تنها برای بیمه‌گذاران، بلکه برای تمام ریسک‌های تحت پوشش توسط بیمه‌گر است تا بتواند دربارة نحوه فعالیت بیمه‌گر، در مورد قبول یا عدم قبول یا شرایط بیمه کردن ریسک‌ها به تصمیم‌گیری مناسبی نائل آید. خطرهای بیمه شده ممکن است ناشی از ریسک‌های انفرادی باشد. مانند فوت فرد، آتش‌سوزی ساختمان، و حادثه اتومبیل یا آنکه ناشی از مجموعه‌ای از ریسک‌های انفرادی باشد که توسط یک بیمه‌‌گذار بیمه شده است. مانند مجموعه حادثه اتومبیل یا فوت کارکنان یک شرکت که در یک گروه بیمه شده‌اند. اکچوئرها بسیار علاقه‌مندند که در مورد ریسک‌ها اظهار نظر کنند. اینگونه اظهار‌نظرها تعیین نرخ حق بیمه و قضاوت در مورد ذخائر مورد نیاز بیمه‌گر را شامل می‌شوند. احتمالات و آمار، ابزارهای اساسی مورد استفاده اکچوئر جهت تعیین مدل‌هایی برای تشریح ماهیت خسارات، چه از نظر تعداد و چه از نظر شدت آنهاست. اکچوئر با ایجاد مدل ریاضی پدیده‌های طبیعی، که موجب ایجاد خسارت‌های بیمه‌ای می‌شوند، قادر به مطالعه مدل و تاثیرات متفاوت تصمیمات گوناگون خواهد شد.

اکچوئرها ریسک‌های گوناگون را ارزیابی مالی می‌کنند تا به عنوان تصمیمات استراتژیک مدیریت شرکت مورد استفاده قرار گیرد. به دلیل اتکای زیاد به قضاوت‌های اکچوئر، اینگونه افراد در سیر مراحل شغلی به مدیریت عالی و پست‌های اجرایی بالا ارتقا می‌یابند. اگر موسساتی که فاقد کارشناس اکچوئری هستند به مشاوره مالی معینی نیاز پیدا کنند. از خدمات اکچوئرهای مشاور استفاده می‌کنند. اکچوئر مشاور می‌تواند خود به تنهایی به عنوان خویش‌فرما به این کار بپردازد و هم ینکه در یک شرکت مشاوره در سطح ملی فعالیت داشته باشد. اکچوئرهای مشاور به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا طرح‌های مستمری و مزایای کارکنان را طراحی کنند، یا میزان دارایی‌ها و تعهدات شرکت، صندوقها و سازمانهای بیمه‌ای را برآورد نمایند. اکچوئرها پس از کاوش عمیق در پیچیدگی‌های امور مالی شرکتها، صندوق‌ها و سازمانهای بیمه‌ای آنان را در محاسبه هزینه ریسک‌های گوناگون مربوط به فعالیت‌ شرکت، یاری می‌کنند. اکچوئرهای مشاور با مدیران عالی‌رتبه امور مالی، عملیات و نیروی انسانی و مدیران اجرایی موسسات همکاری و به آنها در حل مسائل کمک می‌کنند.

ضرورت انجام محاسبات اکچوئری در طرح های بازنشستگی

یک سیستم بازنشستگی، علاوه بر این که  باید مزایای کافی و قابل دستیابی در دسترس افراد تحت پوشش خود قرار دهد، باید  مستحکم و باثبات باشد.

یک سیستم با مزایای”کافی” سیستمی است که اولاً مزایایی برای کل مشترکین فراهم کند که جهت جلوگیری از فقر دوران پیری و اجتناب از قرار گرفتن در زیر خط فقر مطلق خاص هر کشور کفایت نماید و علاوه بر این روشی برای هموارسازی مصرف دوران زندگی برای اکثر جمعیت فراهم نماید.

یک سیستم”قابل دستیابی” سیستمی است که در حیطۀ توان مالی افراد جامعه قرار دارد و جامعه برای جبران تعهدات آن سایر منابع اقتصادی و سیاسی را بیش از حد جایگزین نمی­کند و یا پیامدهای مالی غیرمعقول ندارد.

یک سیستم”مستحکم"، سیستمی است که قابلیت مقابله با ضربه های قوی، مانند ضربه های ناشی از تغییرات سیاسی، اقتصادی و جمعیتی را داشته باشد.

یک سیستم”باثبات”، سیستمی است که از لحاظ مالی در وضعیت مناسبی باشد و بتواند در افق زمانی قابل پیش بینی و تحت مجموعه مفروضات معقولی پایدار بماند. برنامۀ بازنشستگی باید به گونه ای ساختار یابد که وضعیت مالی آینده موجب افزایش غیرمنتظرۀ حق بیمه ها، کاهش غیرمنتظرۀ مزایا و یا انتقالات عمده و پیش بینی نشده از بودجه نگردد.

برای دستیابی به این اهداف، باید به سوالات زیر پاسخ دهیم:

وضعیت سیستم های بازنشستگی در آینده به چه صورت خواهد بود؟ آیا سیستم از ثبات مالی کافی برخوردار خواهد بود و قادر به ادامۀ حیات خود می باشد؟

مشترکین سیستم، در آینده چه میزان درآمد بازنشستگی خواهند داشت؟

آیا سیستم بازنشستگی قادر به پرداخت عادلانۀ مزایا به گروه های مختلف خواهد بود؟

بدهی ضمنی سیستم بازنشستگی چه میزان است؟

گسترش دادن سطح پوشش بازنشستگی، تغییر مزایا یا تعدیل نرخ های حق بیمه چگونه بر سیستم اثرگذار خواهند بود؟

با انجام محاسبات اکچوئری در هر سیستم بازنشستگی می توان به سؤالات فوق پاسخ داد. انجام پیش بینی­ها و برآوردهای مالی معتبر، ایجاد چشم­اندازی از جریانات کوتاه­مدت و بلندمدت و ارزیابی شوک­ها و جریانات محتمل آینده از ضروریات هر سیستم بازنشستگی– اعم از دولتی و خصوصی، اندوخته گذاری و فاقداندوخته- در هر جامعه ای است. در مورد طرح های اندوخته­گذاری علاوه بر موارد فوق، همچنین نیاز به ارزیابی نرخ بازده های بدست آمده در سرمایه گذاری ها نیز می باشد.

برآوردهای معتبر اکچوئری بر مبنای مدلسازی های مفصل سیستم های بازنشستگی، ساختارهای اقتصادی، بازارکار و مفروضات جمعیت شناختی و بر اساس مفروضات محافظه کارانه در مورد پارامترهایی چون نرخ رشد آیندۀ دستمزدها، نرخ تورم، نرخ بیکاری، مشارکت بازارکار و بازده های سرمایه گذاری انجام می گیرند. طرحهای بازنشستگی می توانند مدلسازی های خاص خود را با توجه به شرایط منحصر به سیستم خود طراحی نمایند و یا ابزارهای استاندارد موجود را بر اساس نیازها و شرایط خاص خود اصلاح نموده و به کار گیرند. 

ارزیابی از ثبات مالی طرح های بازنشستگی باید توسط عناصر مستقل از طرح بازنشستگی و به صورت دوره­ای صورت گیرد (کارشناسان معتقدند که بهتر است این کار سالانه انجام شود، اما انجام چنین ارزیابی هایی باید هر سه سال یک بار انجام گیرد). بر اساس نتایج تحصیل شده در این ارزیابی ها، انواع تعدیلات و اصلاحات متناسب باید در روش ها، فرایندها، قوانین و مقررات جاری سیستم صورت گیرد. علاوه بر این، نتایج این ارزیابی ها باید در مجامع عمومی منتشر و مورد بحث واقع گردد.