باسلام

دوست عزیز لطفاً ایمیل خودتون رو واسم بفرستین تا بتونم یک فایل PDF حاوی متن قرارداد مساقات(شراکت در باغ) رو واستون بفرستم.

منتظر ایمیلتون هستم.ضمناً جهت آشنایی هر چه بیشتر شما احکام مساقات رو در ذیل می نویسم:

مسأله 2541: عقد «مُساقات» یعنى انسان با کسى معامله کند که درختهاى میوه اى را که میوه آن مال خود اوست یا اختیار میوه هاى آن با اوست، تا مدّت معیّنى به آن شخص واگذار کند تا آن را تربیت نموده، آب دهد و به مقدارى که قرار مى گذارند از میوه آن بردارد.

مسأله 2542: معامله مساقات در درختهایى که مانند بید و چنار، میوه نمى دهد بنابراحتیاط صحیح نیست و در مانند درخت حنا که از برگ آن استفاده مى کنند، اشکال ندارد، امّا در جاهایى که مزارعه و مساقات صحیح نیست، مى توان مصالحه نمود.

مسأله 2543: در معامله مساقات، لازم نیست صیغه بخوانند، بلکه اگر صاحب درخت به قصد مساقات، آن را واگذار کند و کسى که کار مى کند، به همین قصد مشغول کار شود، معامله صحیح است.

مسأله 2544: مالک و کسى که تربیت درختها را بر عهده مى گیرد، باید بالغ و عاقل باشند، کسى آنها را مجبور نکرده و سفیه نباشند، یعنى مال خود را در کارهاى بیهوده، مصرف نکنند.

مسأله 2545: مدّت مساقات، باید معلوم باشد و اگر اول آن را معیّن کنند و آخر آن را موقعى قرار دهند که میوه آن سال بدست مى آید، صحیح است.

مسأله 2546: در مساقات باید سهم هرکدام، نصف یا ثلث حاصل و مانند آن باشد، امّا اگر قرار بگذارند مثلا صد من از میوه ها، مال مالک و بقیّه مال کسى باشد که کار مى کند، مساقات باطل است و مى توان به عنوان صلح معامله کرد.

مسأله 2547: باید قرار معامله مساقات، پیش از ظاهر شدن میوه، باشد و اگر بعد از ظاهر شدن میوه و پیش از رسیدن آن قرار بگذارند، اگر کارى مانند آبیارى که براى تربیت درخت لازم است، باقى مانده باشد، معامله صحیح است. وگرنه اشکال دارد، گرچه احتیاج به کارى مانند چیدن میوه و نگهدارى آن داشته باشد امّا مى توان به عنوان صلح معامله کرد.

مسأله 2548: معامله مساقات، در بوته خربزه، خیار و مانند آن صحیح است.

مسأله 2549: درختى که از آب باران یا رطوبت زمین استفاده مى کند و آبیارى احتیاج ندارد، اگر به کارهاى دیگرى، مانند بیل زدن و کود دادن محتاج باشد، مساقات نبوده و مى توان به عنوان صلح معامله کرد.

مسأله 2550: دو نفرى که مساقات کرده اند با رضایت یکدیگر مى توانند معامله را برهم بزنند و نیز اگر در ضمن خواندن صیغه مساقات، شرط کنند هر دو، یا یکى از آنان، حق برهم زدن معامله را داشته باشد، در این صورت طبق قرارداد، برهم زدن معامله اشکال ندارد، بلکه اگر در معامله شرطى کنند و عملى نشود، کسى که براى نفع او شرط کرده اند، مى تواند معامله را برهم بزند.

مسأله 2551: اگر مالک بمیرد، معامله مساقات برهم نمى خورد، و ورثه اش به جاى او هستند.

مسأله 2552: اگر کسى که تربیت درختها به او واگذار شده بمیرد، چنانچه در عقد شرط نکرده باشند خودش آنها را تربیت کند، ورثه اش به جاى او هستند و چنانچه خودشان انجام ندهند و اجیر نیز نگیرند، حاکم شرع از مال میّت، اجیر مى گیرد و حاصل را بین ورثه میّت و مالک، قسمت مى کند و اگر شرط کرده باشند خود او درختها را تربیت نماید، پس اگر قرار گذاشته اند به دیگرى واگذار نکند، با مردن او معامله به هم مى خورد، امّا اگر قرار نگذاشته اند، مالک مى تواند عقد را برهم بزند یا راضى شود ورثه او یا کسى که آنها اجیرش مى کنند، درختها را تربیت نماید.

مسأله 2553: اگر شرط کند تمام حاصل براى مالک باشد، مساقات باطل است و میوه مال مالک مى باشد و کسى که کار مى کند، نمى تواند مطالبه اُجرت نماید، زیرا در حکم کسى است که کارى را مجانى انجام دهد، ولى اگر باطل بودن مساقات به جهت دیگرى باشد، مالک باید مزد آبیارى و کارهاى دیگر را به مقدار معمول، به کسى که درختها را تربیت کرده بدهد.

مسأله 2554: اگر زمینى را به دیگرى واگذار کند که در آن درخت بکارد و آنچه عمل مى آید مال هر دو باشد، معامله صحیح است. و در صورت باطل بودن معامله، اگر درختها مال صاحب زمین بود، بعد از تربیت نیز مال اوست و باید مزد کسى که آنها را تربیت کرده بدهد. و اگر مال کسى بوده که آنها را تربیت کرده، بعد از تربیت نیز مال اوست و مى تواند آنها را بکند، ولى گودالهایى که بر اثر کندن درختها پیدا شده باید پر کند و اجاره زمین را، از روزى که درختها را کاشته، به صاحب زمین بدهد و مالک نیز مى تواند او را مجبور نماید که درختها را بکند و اگر بر اثر کندن درخت، عیبى در درخت پیدا شود، لازم نیست عوض آن را بدهد، امّا اگر خود مالک زمین، درختها را بکند، باید تفاوت قیمت آن را به صاحب درخت بدهد و صاحب درخت نمى تواند او را مجبور کند با اجاره یا بدون اجاره، درخت را در زمین باقى بگذارد.

با تشکر