اثرات انتقاد بر روی افراد و ذهن آن ها دیل کارنگی نویسنده سرشناس کتاب ” آیین دوست یابی” که من اغلب از آن با نام معجزه ارتباط گیری نام میبرم، کتاب خود را با نقل داستانی از زندگی یک جنایت کار و آدم کش حرفه ای اینگونه آغاز میکند: به گفته او زمانی که این جنایتکار در خانه خود به دام افتاد و توسط افسران پلیس دستگیر شد، نامه ای روی میز اون با این مضمون یافت شد: “خطاب به هر کسی که این نامه را میخواند،در سینه ام قلبی خسته است اما مهربان و دلسوز که به هیچ کس آزاری نمیرساند.” تصور کنید: شخصی که به سادگی افراد بی گناه را به قتل میرسانده و یکی از بزرگترین جنایتکاران تاریخ نیویورک به حساب می آید، معتقد است که فردی دلسوز و مهربان بوده که به هیچ کس آزار نرسانده است. با این حساب آیا هنوز هم توقع دارید وقتی از دوست، پدر، مادر یا همسرتان انتقاد میکنید و نحوه عملکرد او را مورد سرزنش قرار میدهید، با آغوش باز از انتقاد شما استقبال کند و آن را سرلوحه اعمال خود قرار دهد؟

زمانی که انتقاد میکنید چه اتفاقی در ذهن شخص رخ میدهد؟

نکته قابل توجه این است، هنگامی که شما از شخصی انتقاد میکنید در واقع او را در حالت تدافعی نسبت به خود قرار میدهید. زمانی که او از جانب شما مورد سرزنش قرار میگیرد به صورت خودکار در ذهن خود شروع به جبهه گیری در مورد کاری که انجام داده است، میکند . سعی میکند به گونه ای کار خود را، هرچند اشتباه توجیه کند. فراموش نکنید شما با انتقاد کردن، فرد مقابل را وادار به دفاع از کار خود میکنید.

به طور حتم وقتی عملی از فردی رخ میدهد، دلایل موجّهی دارد که از نظر او بسیار منطقی میباشند و زمانی که برای عمل خود مورد سرزنش قرار میگیرد، شروع به بیان دلایل خود می نماید و کار خود را کاملاً منطقی میداند.

انتقاد

انتقاد، غرور فرد را نشانه میگیرد

نکته قابل تأمل درباره انسان ها این است که باید بدانید:”همه انسان ها به همان اندازه که تشنه تعریف و تحسین هستند، از مورد سرزنش قرار گرفتن هراس دارند.”

انتقاد همانند سم کشنده ای است که شخص را مورد هجوم قرار میدهد و تلخی آن تا اعماق جان او نفوذ میکند. فراموش نکنید با انتقاد کردن تمام توانایی ها و استعداد های یک فرد را هدف قرار میدهید و آنها را زیر سوال میبرید. اگر دوست دارید زخمی را بر وجود شخصی وارد کنید و تا آخر عمر آن را فراموش نکند، انتقاد کردن بهترین راه است.

قبل از انتقاد کردن بیندیشید

قبل از آنکه اعتماد به نفس شخصی را زیر سوال ببرید و حال خوب او را به بدترین شکل ممکن تخریب کنید، لحظه ای خود را در جایگاه او تصور کنید. در موقعیتی که قرار دارد، قرار بگیرید.تمرکز کنید و با دقت شرایط را بررسی کنید. واقعا اگر شما به جای او بودید ، چه واکنشی از خود نشان میدادید؟

“از آنها انتقاد نکنید، باور کنید اگر ماهم در جایگاه آنها بودیم همان کار را انجام میدادید.”

اصول انتقاد

انتقاد، احساسات شخص را جریحه دار میکند

همه انسان ها سرشار از احساس هستند. شما هرگز با موجودات منطقی سروکار ندارید، بلکه با موجوداتی کاملاً احساساتی در ارتباط هستید که تصمیمات آن ها در هر لحظه تنها از احساس آنها در آن موقعیت منشأ میگیرد. خشم، عشق، نفرت، غرور و … همگی از احساست شخص سرچشمه میگیرند. انتقاد شما به طور مستقیم احساست فرد را مورد هجوم قرار میدهد. اگر مایلید آزردگی خاطری ایجاد کنید که تا سال ها برای شخص مقابل عذاب آور باشد، یک انتقاد کوچک و گزنده کافی است.

به جای انتقاد از دیگران سعی کنید با انعطاف پذیری سعی در درک آن ها داشته باشید. به این فکر کنید که علت رفتار های آن ها چیست و چرا چنین کارهایی را انجام میدهند. وقتی آنها را بشناسید، میتوانید نقص های آن ها را ببخشید و در مقابل آنها از خود نرمش نشان دهید. فراموش نکنید:

“شناخت مساوی با بخشش است”