جناب آقای دکتر حجازی با سلام احتراما ، کاربردی ترین استانداردهای حسابداری را معرفی و توضیحات لازم را مبذول فرمایید .؟ |
||
کاربر گرامی با سلام باستحضار می رساند با فرض اینکه شما به اصول و فروض حسابداری مسلط هستید ، اهم قسمت های کاربردی استاندارد های حسابداری به شرح ذیل می باشد . نکته : قسمتی در ابتدای هر استاندارد حسابداری به نام " تعاریف " وجود دارد ، اکثر سوالهای آزمون های استخدامی در شرکت های خصوصی و دولتی از این قسمت می باشد ، همچنین توصیه می گردد داوطلبان کارشناسی ارشد و دکتری حسابداری این تعاریف رو به خوبی درک کرده باشند که قسمت زیادی از سوالات کنکور برگرفته از این مفاهیم می باشد . اما چون بعضی از این تعاریف در دنیای واقعی خیلی کاربردی نیست ،از گفتن آن خودداری شده است . استاندارد حسابداری شماره 2 صورت جریان وجوه نقد 11 . اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر بکار رفته است:
15 . صورت جریان وجوه نقد همچنین باید شامل صورت تطبیق مانده اول دوره و پایان دوره وجه نقد باشد. صورت تطبیق مزبور باید هرگونه تفاوتهای ارزی ناشی از ماندههای وجه نقد ارزیکه به سود و زیان منظور شده است منجمله تفاوتهای ارزی ناشی از تسعیر جریانهای نقدی واحدهای تجاری فرعی خارجی به نرخهایی غیر از نرخ تاریخ ترازنامه و سایر گردشهای مربوط را نشان دهد .
استاندارد حسابداری شماره 3 درآمد عملیاتی 34 . واحد تجاری باید موارد زیر را در یادداشتهای توضیحی افشا کند: الف . رویههای حسابداری مورد استفاده برای شناخت درآمد عملیاتی باتوجه به الزامات استاندارد حسابداری شماره 1 با عنوان " نحوه ارائه صورتهای مالی“، و ب . مبلغ هر یک از طبقات عمده درآمد عملیاتی شناسایی شده طی دوره ناشی از موارد زیر: ـ فروش کالا، ـ ارائه خدمات، ـ سود تضمین شده، ـ درآمد حق امتیاز، ـ سود سهام، و ج . مبلغ درآمد عملیاتی حاصل از مبادلـه کالا یا خدمات که در هر یک از طبقات عمده درآمد عملیاتی منظور شده است.
الف. فروش کالا
استاندارد حسابداری شماره 4 ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی 5 . این استاندارد، ذخایر را به عنوان بدهیهایی تعریف کرده است که زمان تسویه و یا تعیین مبلغ آن توأم با ابهام نسبتاً قابل توجه میباشد. اصطلاح ” ذخیره“ در مورد اقلامی از قبیل کاهش ارزش داراییها و مطالبات مشکوکالوصول نیز بکار میرود. این اقلام مبلغ دفتری داراییها را تعدیل میکند و مشمول این استاندارد نیست. 10 . این استاندارد موارد زیر را از هم متمایز میکند: الف. ذخایـر : بعنوان بدهی شناسایی میشود (با فرض اینکه برآورد اتکاپذیر قابل انجام باشد)، زیرا تعهدات فعلی است و ضرورت خروج منافع اقتصادی برای تسویه این تعهدات محتمل است. ب . بدهیهای احتمالی : بعنوان بدهی شناسایی نمیشود، زیرا: 1 . تعهدات احتمالی است و وجود تعهد فعلی واحد تجاری که منجر به خروج منافع اقتصادی میشود، باید تأیید گردد، یا 2 . تعهدات فعلی است که معیارهای شناخت مندرج در این استاندارد را ندارند (زیرا خروج منافع اقتصادی برای تسویه تعهد، محتمل نیست یا برآورد اتکاپذیر مبلغ تعهد امکانپذیر نمیباشد). 30 . داراییهای احتمالی در صورتهای مالی شناسایی نمیشود، زیرا ممکن است منجر به شناخت درآمدی شود که هرگز تحقق نیابد. با اینحال، زمانیکه تحقق درآمد تقریباً قطعی باشد، دارایی مربوط احتمالی نیست و شناسایی میشود. 34 . بهترین برآورد از مخارج لازم برای تسویه تعهد فعلی، مبلغی است که واحد تجاری به طور منطقی لازم است برای تسویه تعهد یا انتقال به شخص ثالث در تاریخ ترازنامه بپردازد. تسویه یا انتقال تعهد در تاریخ ترازنامه اغلب ناممکن یا غیر اقتصادی است. با اینحال، برآورد مبلغی که واحد تجاری به طور منطقی لازم است برای تسویه یا انتقال تعهد بپردازد، بهترین برآورد از مخارج لازم برای تسویه تعهد فعلی در تاریخ ترازنامه است.
استاندارد حسابداری شماره 5 رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه 5 . در اغلب موارد، واحدهای تجاری ملزمند صورتهای مالی خود را بعد از انتشار، به تصویب مجمع عمومی یا سایر ارکان صلاحیتدار برسانند. در چنین مواردی، تاریخ تأیید صورتهای مالی، تاریخ تأیید برای انتشار اولیه است، نه تاریخی که در آن صورتهای مالی توسط ارکان یاد شده تصویب شده است. ب . اطلاعات دریافتی بعد از تاریخ ترازنامه بیانگر آن باشد که ارزش یک دارایی در تاریخ ترازنامه کاهش یافته یا مبلغ زیانکاهش ارزش شناسایی شده قبلی برای آن دارایی نیازمند تعدیل است، برای مثال : - ورشکستگی یک مشتری که بعد از تاریخ ترازنامه رخ میدهد، معمولاً مؤید وجود زیان درمورد یک حساب دریافتنی تجاری در تاریخ ترازنامه است و واحد تجاری لازم است مبلغ دفتری حسابهای دریافتنی تجاری را تعدیل کند، و - فروش موجودی کالا بعد از تاریخ ترازنامه ممکن است شواهدی درباره خالص ارزش فروش آنها در تاریخ ترازنامه فراهم کند. استاندارد حسابداری شماره 6 گزارش عملکرد مالی تعدیلات سنواتی37 . تعدیلات سنواتی یعنی اقلام مربوط به سنوات قبل که در تعدیل مانده سود (زیان) انباشته ابتدای دوره منظور میگردد، به اقلامی محدود میشود که از ” تغییر در رویه حسابداری“ و ” اصلاح اشتباه“ ناشی گردد. 38 . اثر تعدیلات سنواتی باید از طریق اصلاح مانده سود (زیان) انباشته ابتدای دوره در صورتهای مالی منعکس گردد. اقلام مقایسهای صورتهای مالی نیز باید ارائه مجدد شود، مگر آنکه این امر عملی نباشد. در چنین شرایطی موضوع باید در یادداشتهای توضیحی افشا شود. همچنین میزان و ماهیت اقلام تشکیلدهنده تعدیلات سنواتی و دلایل توجیهی تغییر در رویه حسابداری و همچنین این امر که اقلام مقایسهای صورتهای مالی ارائه مجدد شده است (یا عملی نبودن ارائه مجدد) باید در یادداشتهای توضیحی افشا گردد. تغییرات حقوق صاحبان سرمایه44 . صورتهای مالی باید تغییرات حقوق صاحبان سرمایه را منعکس کند. بخشی از این تغییرات در گردش حساب سود و زیان انباشته مستقیماً در ذیل صورت سود و زیان دوره انعکاس مییابد. سایر تغییرات ازجمله گردش حساب اندوخته قانونی، حساب اندوخته اختیاری و حسابهای مربوط به اقلامی که طبق استانداردهای حسابداری مستقیماً به حقوق صاحبان سرمایه منظور میگردد و همچنین تغییرات ناشی از افزایش یا کاهش سرمایه باید در یادداشتهای توضیحی مربوط افشا شود.
استاندارد حسابداری شماره 8 حسابداری موجودی مواد و کالا 3 . اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر بکار رفته است:
الف . برای فروش در روال عادی عملیات واحد تجاری نگهداری میشود، ب . به منظور ساخت محصول یا ارائـه خدمات در فرایند تولید قرار دارد، ج . به منظور ساخت محصول یا ارائـه خدمات، خریداری شده و نگهداری میشود، و د . ماهیت مصرفی دارد و به طور غیرمستقیم در جهت فعالیت واحد تجاری مصرف میشود.
الف . مخارج براوردی تکمیل، و ب . مخارج براوردی بازاریابی، فروش و توزیع.
اندازهگیری موجودی مواد و کالا4 . موجودی مواد و کالا باید برمبنای ” اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش“ تک تک اقلام یا گروههای اقلام مشابه، اندازهگیری شود. 5 . موجودی مواد و کالا، به بهای تمامشده اندازهگیری میشود. چنانچه نتوان به طور معقول انتظار داشت که برای بازیافت این دارایی، درآمدهای آتی کافی وجود داشته باشد (مثلاً درنتیجه خراب شدن، نابابی یا کاهش در میزان تقاضا)، مبالغ غیر قابل بازیافت بهعنوان هزینهکاهش ارزش موجودی مواد و کالا به سود و زیان منظور میشود. از اینرو، موجودی مواد و کالا به اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش انعکاس مییابد. بهای تمام شده موجودی مواد و کالا6 . بهای تمام شده موجودی مواد و کالا باید دربرگیرنده مخارج خرید، مخارج تبدیل و سایر مخارجی باشد که واحد تجاری در جریان فعالیت معمول خود، برای رساندن کالا یا خدمات به مکان و شرایط فعلی آن متحمل شده است. مخارج خرید7 . مخـارج خریـد شامل بهـای خریـد و هر گونه مخارج دیگری از قبیل حقوق و عوارض گمرکی و حمل است که مستقیماً به خرید مربوط میگردد. تخفیفـات تجـاری از بهای خریـد کسـر میشود. 8 . برخی مخارج به شرح زیر در صورت احراز شرایط مربوط، قابل احتساب در مخارج خرید است: الف . مخارج تأمین مالی واردات مواد و کالا به صورت اعتباری از نوع یوزانس به شرط آنکه به موجب مقررات موضوعه، واردات مزبور به صورت نقدی مجاز نباشد. ب . در شرایط استثنایی طبق الزامات استاندارد حسابداری شماره 16 باعنوان تسعیر ارز، مابهالتفاوتهای ریالی مورد مطالبه ناشی از افزایش قابل ملاحظه نرخ رسمی ارز (مثلاً از شناور به صادراتی)، به شرط اینکه تخصیص آن به آحاد بهای خرید مواد و کالای مربوط امکانپذیر باشد. مخارج تبدیل9 . مخارج تبدیل شامل مخارجی است که مستقیماً به اقلام تولیدشده مربوط میگردد (مانند 10 . سربار تولید اعم از ثابت و متغیر با روشی سیستماتیک به محصولات تخصیص مییابد. سربار ثابت تولید، آن بخش از مخارج غیرمستقیم تولید است که علیرغم تغییر در حجم تولید نسبتاً ثابت میماند، مانند استهلاک و مخارج نگهداری ساختمان و تجهیزات کارخانه و مخارج مدیریت کارخانه. سربار متغیر تولید آن بخش از مخارج غیرمستقیم تولید است که متناسب با تغییر حجم تولید تغییر مییابد، مانند مواد و دستمزد غیرمستقیم.
روشهای محاسبه بهای تمام شده22 . برای محاسبه بهای تمام شده موجودی مواد و کالا روشهای مختلفی با آثار متفاوت به کار گرفته میشود. این روشها از جمله شامل موارد زیر است: الف . اولین صادره از اولین وارده، ب . میانگین موزون، ج . شناسایی ویژه، د . اولین صادره از آخرین وارده، ﻫ . موجودی پایه، و و . خرده فروشی. 23 . اولین صادره از اولین وارده عبارت است از محاسبه بهای تمامشده موجودی مواد و کالا 24 . میانگین موزون عبارت از محاسبه بهای تمامشده موجودی مواد و کالا براساس اعمال بهای متوسط در مورد واحد موجودی است. میانگین موزون از تقسیم مجموع بهای تمامشده واحدهای موجودی به مجموع تعداد واحدهای آن موجودی محاسبه میگردد و میتوان از طریق محاسبه دایمی (میانگین موزون متحرک) یا محاسبه ادواری (میانگین موزون سالانه، شش ماهه و...) به آن دست یافت. 25 . شناسایی ویژه روشی است که در آن مخارج مختص هر یک از اقلام موجودی به آن قلم اختصاص مییابد. این روش برای اقلامی مناسب است که صرفنظر از فرایند خرید یا تولید قابل تشخیص هستند. اما کاربرد این روش در مواردی که اقلام متعددی از موجودی مواد و کالا از یکدیگر قابل تفکیک نباشند، مناسب نیست.
خالص ارزش فروش36 . همانگونه که در بند 4 ذکر شده است، موجودی مواد و کالا باید به ” اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش“ ارزشیابی و در صورتهای مالی منعکس شود. ”خالص ارزش فروش“ عبارت است از بهای فروش اقلام موجودی مواد و کالا پس از کسر تمام مخارج مربوط بعدی تا مرحله تکمیل و کلیه مخارجی که واحد تجاری در رابطه با بازاریابی، فروش و توزیع کالا متحمل خواهد شد و مستقیماً به اقلام مورد نظر مربوط میشود.
استاندارد حسابداری شماره 9 حسابداری پیمانهای بلندمدت 3 . اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر بکار رفته است: پیمان بلندمدت: پیمانی است که برای طراحی، تولید یا ساخت یک دارایی منفرد قابل ملاحظه یا ارائـه خدمات (یا ترکیبی از داراییها یا خدمات که تواماً یک پروژه را تشکیل دهد) منعقد میشود و مدت زمان لازم برای تکمیل پیمان عمدتاً چنان است که فعالیت پیمان در دورههای مالی متفاوت قرار میگیرد . پیمانی که طبق این استاندارد، بلندمدت تلقی میگردد، معمولاً در طول مدتی بیش از یکسال انجام خواهد شد . با این حال، مدت بیش از یکسال، مشخصه اصلی یک پیمان بلندمدت نیست .
الف. علیالحسابهـا : مبالغی است که به طور موقت در قبال صورت حسابهای صادره در دست بررسی دریافت میشود . ب . سایر دریافتهـا : عبارت است از اقلامی که ماهیت علیالحساب نداشته، لیکن در قبال پیشرفت کار دریافت میشود و نیز دربرگیرنده آن بخش از مبالغ پیش دریافت پیمان است که کار مربوط به آن تا تاریخ ترازنامه انجام شده است .
5 . هر گاه پیمان بلندمدت از چند بخش جداگانه تشکیل شده باشد، درصورت تحقق شرایط زیر، عملکرد هر بخش باید به مثابه پیمانی جداگانه در نظر گرفته شود: الف . در مورد هر بخش پیشنهاد قیمت جداگانهای ارائه شده باشد، ب . مذاکرات هر بخش به طور جداگانه صورت گرفته و طرفین پیمان حق قبول یا رد آن بخش را داشته باشند، و ج . درآمدها و هزینههای هر بخش به طور جداگانه قابل تشخیص باشد . 31 . میزان تکمیل پیمان به طرق مختلف قابل تعیین است. واحد تجاری، روشی را که کار انجام شده را بهگونهای قابل اتکا اندازهگیری میکند بکار میگیرد. باتوجه به ماهیت پیمان، روشها ممکن است شامل موارد زیر باشد: الف . نسبت مخارج تحملشده پیمان برای کار انجام شده تا تاریخ ترازنامه به کل مخارج براوردی پیمان، ب . ارزیابی کار انجام شده، یا ج . نسبت مقدار کار انجام شده به کل کار پیمان. تغییر در براوردها34 . اثر تغییر در براورد درآمد یا مخارج پیمان یا اثر تغییر در براورد ماحصل پیمان که از براوردهای جاری درآمد و مخارج پیمان ناشی میشود، طبق استاندارد حسابداری شماره 6 با عنوان گزارش عملکرد مالی، تغییر در براورد حسابداری تلقی میشود.
استاندارد حسابداری شماره 11 داراییهای ثابت مشهود
17 . موارد زیر نمونههایی از مخارجی است که بطور مستقیم یا غیرمستقیم قابل انتساب به دارایی است: الف. هزینه حقوق و مزایای کارکنانی که بطور مستقیم در ساخت دارایی ثابت مشهود مشارکت داشتهاند. ب . مخارج آمادهسازی محل نصب، ج . مخارج حمل و نقل اولیه، د . مخارج نصب و مونتاژ، ﻫ . مخارج تولید آزمایشی دارایی، پس از کسرخالص عواید حاصل از فروش اقلام تولید شده (نظیرنمونههای تولید شده هنگام آزمایش تجهیزات)، و . حقالزحمه خدمات فنی و حرفهای، و ز . مخارج سربار عمومی مرتبط با رساندن دارایی به وضعیت قابل بهرهبرداری مانند حقوق مدیر پروژههای سرمایهای. 18 . موارد زیر نمونه مخارجی است که در بهای تمام شده داراییهای ثابت مشهود منظور نمیشود: الف. مخارج افتتاح تأسیسات جدید، ب . مخارج معرفی کالا یا خدمات جدید(شامل مخارج تبلیغات و آگهی)، ج . مخارج برقراری فعالیتهای تجاری در مکانهای جدید یا با مشتریان جدید (شامل مخارج آموزش کارکنان)، د . مخارج اداری به استثنای موارد مرتبط با داراییهای ایجاد شده موضوع بند 6 ” الف“ استاندارد حسابداری شماره 24 با عنوان ” گزارشگری مالی واحدهای تجاری در مرحله قبل از بهرهبرداری“، و ﻫ . سایر مخارج سربار عمومی غیرمرتبط با رساندن دارایی به وضعیت قابل بهرهبرداری.
23 . یک یا چند دارایی ثابت مشهود ممکن است در معاوضه با دارایی یا داراییهای غیرپولی، یا ترکیبی از داراییهای پولی و غیرپولی تحصیل شود. مطالب زیر به معاوضه یک دارایی غیرپولی با دارایی غیرپولی دیگر اشاره دارد، اما در مورد سایر معاوضهها نیز کاربرد دارد. بهای تمام شده چنین داراییهای ثابت مشهودی به ارزش منصفانه اندازهگیری میشود مگر اینکه معاوضه فاقد محتوای تجاری باشد یا ارزش منصفانه دارایی تحصیل شده و ارزش منصفانه دارایی واگذار شده بهگونهای اتکاپذیر قابل اندازهگیری نباشد. چنانچه دارایی تحصیل شده به ارزش منصفانه اندازهگیری نشود بهای تمام شده آن براساس مبلغ دفتری دارایی واگذار شده اندازهگیری میشود.
35 . یک طبقه دارایی ثابت مشهود، به گروهی از داراییهای با ماهیت و کاربرد مشابه در عملیات واحد تجاری اطلاق میگردد. نمونههایی از طبقات داراییهای ثابت مشهود بهشرح زیر است: الف. زمین، ب . ساختمان، ج . ماشینآلات و تجهیزات، د . کشتی، ﻫ . هواپیما، و . وسایل نقلیه، ز . اثاثـه و منصوبات، و ح . تأسیسات. 36 . تجدید ارزیابی همزمان اقلام یک طبقه دارایی ثابت مشهود، به آن دلیل ضرورت دارد که از ارزیابی اختیاری داراییها و گزارش آنها در صورتهای مالی که منجر به اختلاط بهای تمام شده تاریخی و ارزشهای منصفانه در تاریخهای متفاوت میشود، اجتناب گردد. با اینحال، یک طبقه از داراییها را به شرطی میتوان بطور چرخشی تجدید ارزیابی کرد که تجدید ارزیابی آن طبقه از داراییها طی یک دوره کوتاه کامل و به روز شود.
72 . واگذاری دارایی ثابت مشهود ممکن است به روشهای گوناگون (نظیر فروش، اجاره سرمایهای یا اهدا) صورت گیرد. جهت تعیین تاریخ واگذاری دارایی، واحد تجاری از معیارهای شناسایی درآمد حاصل از فروش کالا طبق استاندارد حسابداری شماره 3 با عنوان درآمد عملیاتی استفاده میکند. برای فروش و اجاره مجدد داراییهای ثابت مشهود استاندارد حسابداری شماره 21 با عنوان حسابداری اجارهها بکار گرفته میشود.< |