منبع: | کنفرانس ملی تحقیقات بازاریابی | تاریخ انتشار: | |||||||||||||||||||||||||||||
نویسنده: | دکتر امید مهدیه، حمید رضا تاج نسائی | مترجم: | |||||||||||||||||||||||||||||
چکیده: | |||||||||||||||||||||||||||||||
می توان گفت یکی از عناصر مهم و استراتژیک در موفقیت سازمان ها ، وفاداری مشتریان می باشد. اینکه این وفاداری چگونه و از چه طریقی ایجاد می گردد به عوامل متعددی بستگی دارد. وفاداری مشتری بر تکرار خرید ، ترجیح دادن برند به رقبا و ... اثر گذار است و بستر ساز موفقیت سازمان ها در عصر رقابت خواهد بود. مطالعه حاضر به برسی وفاداری مشتری و رابطه آن با دو متغیر هزینه های جابجایی و کیفیت ارتباط می پردازد. این پژوهش در زمره پژوهش های همبستگی(توصیفی) می باشد و ماهیت کاربردی دارد. از منظر زمانی مقطعی بوده و جامعه آماری این پژوهش ، شرکت های تولید کننده قطعات خودرو را پوشش می دهد. پس از تایید روایی و پایایی و توزیع 100 پرسشنامه و جمع آوری داده ها و آنالیز آن ها با نرم افزار SPSS ، نتایج حاصله بر اساس تحلیل همبستگی پیرسون ، وجود رابطه مثبت بین کیفیت ارتباط و هزینه های جابجایی با وفاداری مشتریان اثبات گردید. |
|||||||||||||||||||||||||||||||
بررسی رابطه بین هزینه های جابجایی و کیفیت ارتباط با وفاداری مشتریان شرکت های تولید کننده قطعات خودرو حمید رضا تاج نسائی[1] (ارائه دهنده) امید مهدیه[2] حمید رضا تاج نسائی چکیده: می توان گفت یکی از عناصر مهم و استراتژیک در موفقیت سازمان ها ، وفاداری مشتریان می باشد. اینکه این وفاداری چگونه و از چه طریقی ایجاد می گردد به عوامل متعددی بستگی دارد. وفاداری مشتری بر تکرار خرید ، ترجیح دادن برند به رقبا و ... اثر گذار است و بستر ساز موفقیت سازمان ها در عصر رقابت خواهد بود. مطالعه حاضر به برسی وفاداری مشتری و رابطه آن با دو متغیر هزینه های جابجایی و کیفیت ارتباط می پردازد. این پژوهش در زمره پژوهش های همبستگی(توصیفی) می باشد و ماهیت کاربردی دارد. از منظر زمانی مقطعی بوده و جامعه آماری این پژوهش ، شرکت های تولید کننده قطعات خودرو را پوشش می دهد. پس از تایید روایی و پایایی و توزیع 100 پرسشنامه و جمع آوری داده ها و آنالیز آن ها با نرم افزار SPSS ، نتایج حاصله بر اساس تحلیل همبستگی پیرسون ، وجود رابطه مثبت بین کیفیت ارتباط و هزینه های جابجایی با وفاداری مشتریان اثبات گردید.
کلمات کلیدی: کیفیت ارتباط، اعتماد، رضایت، تعهد، هزینه های جابجایی، وفاداری مشتری
Investigation of relationship between switching cost and Relationship quality with customer loyalty in automobile parts manufacturer companies Hamid Reza Tajnesaei Omid Mahdieh
Abstract Practically, one of the important and strategic elements of organization’s success is customer loyalty. How to create loyalty depends on several factors. Customer loyalty has affect on the purchase repeating , our brand preference to competitors, etc and lead to organization’s success in competition era. This research, examines the customer loyalty and it’s relationship with switching cost and relationship quality. This research is among correlation (descriptive) researches and has the application nature. In term of the time , it is cross-sectional and the statistical population this study covers auto part manufacturer companies. After the validity and reliability and distribute of the 100 questionnaires and data collection and analysis them by SPSS software, the results confirmed based on the pearson correlation analysis, positive correlation between the relationship quality and switching cost with customer loyalty.
مقدمه: هیچ چیز در دنیای پر از فشار رقابتی امروز برای سازمان های خدماتی و یا تولیدی مهمتر از وفاداری مشتریان نیست. تعدد رقبا، هزینه بر بودن یافتن مشتریان جدید، نوسانات شدید قیمتی همه و همه سازمان ها را به سمت ایجاد مشتریان وفادار سوق می دهد. سازمان ها دریافته اند که سیستم اقتصادی مانند گذشته نبوده و هر مشتری ارزش ویژه خود را دارد. پایه و اساس بازاریابی بر مبنای ایجاد ارزش برای مشتریان می باشد. ارائه ارزش بیشتر از انتظارات مشتریان خشنودی مشتری و در نهایت وفاداری او را در بر دارد. در اغلب موارد وفاداری از روابطی سرچشمه می گیرد که طرفین رابطه هردو برنده باشند. برای رقابت در این محیط پیچیده کسب و کار سازمانها مجبور هستند جدیدترین و جذابترین خدماتی و محصولات را که مشتریان خواستار هستند در اختیار آنها قرار دهند(وایت وهاریسون2004)[3]. بنابر این سازمان های برای موفقیت در رقابت نیاز به برنامه وفاداری مشتری دارد . اما شرکت ها یافته اند برای ایجاد وفاداری مشتریان، برقراری و نگهداری رابطه بلند مدت با آن ها مهم می باشد(جاویر 2007)[4]. ایجاد رابطه بلند مدت با مشتری، حفظ مشتری و توسعه اعتماد و تعهد بین مشتری و فروشندگان را افزایش می دهد (گیور و ژو 2009)[5] . همچنین یکی دیگر از عواملی که محققان در حفظ مشتری و ایجاد وفاداری او مورد بررسی قرار داده اند، هزینه های جابجایی می باشد. هزینه جابجایی هزینه ای است که فرد یا شرکت برای تغییر در تامین کننده یا ارائه دهنده خدمت خود متحمل می شود(پورتر 1998)[6] . این پژوهش ، رابطه بین متغیر های کیفیت ارتباط و هزینه های جابجایی با وفاداری مشتریان را بررسی خواهد نمود.
مبانی نظری پژوهش: کیفیت ارتباط کیفیت ارتباط اشاره به ادراکات و ارزیابی مشتری از رفتار و برخورد کارکنان مانند لبخند زدن، برخورد گرم و صمیمانه و راهنمایی مشتری دارد(هال لک 2006)[7]. این امر می تواند به خشنودی و راضی شدن مشتریان در برخورد با سازمان به خصوص در نقاط تماس منجر گردد و سطح وفاداری آن ها را افزایش دهد. وفاداری مشتریان اخیراً یکی از دغدغه های محققان در زمینه ارتباطات تجاری شده است(هنینگ و دیگران 2002 ; آتنا سوپوالو2009)[8]. اندرسون و سری نیواسان ( 2003 ص 126)[9] بیان کرده اند که شرکت ها اگرچه خوب استقرار یافته باشند اما بدون وفاداری مشتریان متلاشی خواهد شد. به منظور توسعه اساس وفاداری مشتری، سازمان ها باید ارتباط مناسبی با آن ها برقرار نمایند. محققین یافته اند که کیفیت ارتباط تجاری اهمیت زیادی در حفظ وفاداری مشتریان دارد (رویرن و میلر2007)[10]. کیفیت ارتباط به عنوان یک فاکتور مهم در نگهداری و توسعه ارتباطات شناخته شده است(رویرن و میلر 2007). کیفیت ارتباط خوب به این معناست که مشتری از فروشنده راضی بوده که خود منجر به ارتباط بلند مدت می شود و افزایش خرید را در پی خواهد داشت(تی شور و دیگران 2006)[11] مقالات پیشین نشان می دهد که اعتماد، تعهد و رضایت ابعاد اصلی کیفیت ارتباط را تشکیل می دهند (هینینگ و دیگران 2002). به گفته کروز بای و همکاران(1990 ص 70)[12] مشتریان چنانچه اعتماد کنند مجدداً خرید می کنند.
تعهد تعهد در راستای حفظ یک رابطه مناسب نقش اساسی را ایفا می نماید. این شاخصه به عنوان مبحث روانشناختی افراد را به سمت پایبندی به یک رابطه عمیق و دو سویه سوق می دهد. بر اساس گفته های مورگان و همکاران(1992 ص 24-25)[13] تعهد را می توان به عنوان گرایش افراد به برقراری و پایبندی به رابطه بیان نمود. کیم و دیگران(2008 ص 119)[14] تعهد را گامی در راستای رابطه بلند مدت ، که تلاش افراد حفظ این رابطه را تداوم می بخشد تعریف می نمایند.
اعتماد اعتماد، باوری قوی به اعتبار، صداقت و توان یک فرد، انتظاری مطمئن و اتکا به یک ادعا یا اظهار نظر، بدون آزمون کردن آن است(لیون 2002 ص 664)[15] .مورمن و زالتمن (1993 ص 82)[16] اعتماد را اتکای فرد به شریک مبادله که قابل اطمینان باشد تعریف می کنند. شاید بتوان اعتماد را از مهمترین عناصر در زمینه پیدایش وفاداری مشتریان دانست. اعتماد را رفتارهای درست و کمک کننده در جامعه که بر اساس معیار ها و هنجارهای مشترک اعضاء جامعه بنا شده است می نامند(فوکایاما1995)[17] که نقش مهمی در ایجاد مزیت رقابتی بازی می کند (درایتر2001). اعتماد عنصر مهمی در ارتقاء کیفیت ارتباط بر اساس قول و عمل می باشد(باردن و دیگران 2001)[18].
رضایت هر مشتری پس از دریافت خدمت یا خرید و استفاده از یک کالا ممکن است به طور کلی راضی و یا ناراضی باشد, پرسش این است که رضایت چیست و رضایت مشتری چگونه ایجاد میشود. کاتلر و آرمسترانگ(اصول بازاریابی کاتلر1391 ص 26) رضایت را میزان تطابق عملکرد محصول با انتظارات مشتری می دانند. رضایت مشتری در نتیجه ادراک مشتری طی یک معامله یا رابطه ارزشی است به طوری که قیمت مساوی است با نسبت کیفیت خدمات انجام شده به قیمت و هزینههای مشتری (هالیول 1996)[19]. تعریف رضایت مشتری مورد قبول بسیاری از صاحبنظران، اینگونه است: رضایت مشتری یک نتیجه است که از مقایسه پیش از خرید مشتری از عملکرد مورد انتظار با عملکرد واقعی ادراک شده و هزینه پرداخت می شود به دست میآید(برلی و دیگران 2004)[20]. رضایت یک عکس العمل عاطفی به تجربه یک خدمت یا محصول خاص و توقعات قبلی می باشد. (الیور1981)[21] توجه و پژوهش های بسیاری در زمینه رابطه بین رضایت مشتری و وفاداری مشتری صورت گرفته است (فورنل 1992; اولیور1999; یانگ و پترسون 2004[22]) زیرا رضایت مشتری فاکتور مهم در هدایت رابطه بلند مدت مشتری و تامین کننده می باشد. در مطالعات مرتبط با بانک (پندی و همکاران 2012)[23] مشخص گردید که افزایش رضایت مشتری باعث بهبود رابطه بین بانک و مشتریان می گردد.
هزینه های جابجایی هزینه های جابجایی یکی از مباحث عصر حاضر می باشد که در حوضه بازاریابی به وجود آمده و در تلاش برای توضیح بعضی از رفتار مشتریان است. هزینه های جابجایی را هزینه های روانی، فیزیکی و اقتصادی که مشتری در مواجهه با تغییر تامین کننده دچار آن می شود تعریف می کند. گرملر و براون(1998 ص 166- 165)[24] هزینه های جابجایی را سرمایه گذاری پول، زمان و تلاش که باعث افزایش مشکل شدن تغییر، از یک شریک به شریک دیگر می شود تعریف کرده اند که ممکن است ابزاری اثر بخش در حفظ مشتریان باشد. فورنل(1992)[25] از اولین پژوهشگرانی بود که به این مقوله توجه نمود. او ادعا کرد هزینه های جابجایی به حفظ مشتری می انجامد. لم و همکاران(2004)[26] مدرک تجربی و علمی ارائه نموده اند که اثر مثبتی از هزینه های جابجایی روی وفاداری مشتریان در زمینه ارتباطات تجاری وجود دارد. هزینه های جابجایی هزینه هایی هستند که مشتری متحمل می شود هنگامی که سازمان، تامین کننده خود را تغییر دهد. جاکسون(1985 ص 123)[27] . هزینه های اقتصادی هزینه های پولی و هزینه فرصت های پیدا کردن تامین کننده جدید با توجه به اطلاعات و آدرس سازمان او می باشد (دنیس کاندیش 2003( . یک سری از هزینه ها، هزینه های غیر اقتصادی هستند که در برگیرنده سرمایه های مهم روانی می باشند. این هزینه ها به ادراکات و احساسات نسبت به سرمایه گذاری غیر قابل جبران زمانی و روانی اشاره دارد ( دیک و لورد 1998 ، گویل تینان 1989) [28]. در سطح گسترده ای از تعریف، هزینه های جابه جایی شامل هزینه های روانی و اقتصادی ادراک شده می باشد ( مایکل ای. جونز 2000) [29] بر اساس تحقیقات صورت گرفته مجبور شدن مشتری به پذیرش هزینه های جابجایی در راستای خدمات نامناسب(بنکستین و اسچولیلر2004)[30]، عکس العمل به قیمت بالا(گراد و کانمینگام2004)[31] و عدم رضایت مشتری( بون و چن 2001)[32] صورت می پذیرد.
وفاداری مشتری برنامه وفاداری مشتری اولین بار در سال 1978 در صنعت هواپیمایی ایالات متحده اجرا شد. تعاریف متعددی از وفاداری مشتری صورت گرفته است اما رایج ترین آن توسط اولیور(1997) ارائه شده است. بر اساس این تعریف وفاداری به یک تعهد قوی برای خرید مجدد یک محصول یا یک خدمت برتر در آینده اطلاق می شود، به صورتی که همان مارک یا محصول علی رغم تاثیرات و تلاشهای بازاریابی بالقوه رقبا، خریداری گردد. بر اساس نظریه کارولین(2002)[33]، اگر بخواهیم تعریف وفاداری مشتری را گسترده تر نمایش دهیم، وفاداری مشتری با سه عنصر زیر همراه است:
مشتریان را بر اساس نوع وفاداری میتوان به چهار گروه تقسیم کرد:
محققان یافته اند که افزایش وفاداری مشتری باعث افزایش سود، کاهش هزینه های بدست آوردن مشتری جدید و کاهش هزینه های خدمات به مشتریان کنونی می گردد( ریچلد و ساسر 1990)[34]. جمیل و آریاتی (2010 ص 100- 81)[35] بیان می کنند که رقابت شدید باعث نگرانی شرکت ها در جذب مشتریان بالقوه شده و آ ن ها را وادار به حفظ رابطه بلند مدت با مشتریان کنونی می کند. وفاداری زمانی اتفاق میافتد که مشتریان کاملاً احساس کنند، سازمان در مقایسه با رقبا، به بهترین نحو، نیازهایشان را پاسخ میدهد (الهی و حیدری، 1384).
پژوهش های صورت گرفته داخلی و خارجی: جدول 1 – پژوهش های صورت گرفته
مدل و فرضیات تحقیق مدل تحقیق به کار رفته در این پژوهش(شکل1) برگرفته از مدل ماریا عبدالرحمن و یوسنیزا کامارولازمن(2012)[36] می باشد. که بر مبنای سه متغیر هزینه جابجایی، کیفیت ارتباط و وفاداری مشتری می باشد.
|