الف

1389-12-19

ظهور نظم و الگوی جدید در اقتصاد جهان     

به گزارش الف به نقل از اکونومیک تایمز و فایننشال پُست، "محمد اویس" یک تحلیل گر امور اقتصادی گفت: به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و قرار گرفتن نظام سرمایه داری در مسیر فروپاشی در این مقطع زمانی، سیستم جدید اقتصادی با الگو و نظم متفاوتی در حال شکل گیری است که به هیچ وجه اصول نظام سرمایه داری در آن جایی ندارد. وی افزود که با این سیستم و الگوی جدید اقتصادی می توان به نجات اقتصاد دنیا از بحران فعلی امیدوار بود.

این تحلیل گر در ادامه همچنین خاطر نشان کرد: سیستم بازار آزاد در آمریکا مدتهاست بر خلاف قوانین بین المللی عمل می کند در حالیکه اقتصاددانان در سطوح بلندپایه دولتی در این کشور در جریان این موضوع هستند اما به آن اشاره ای نمی کنند. وی از سیستم بازار آزاد آمریکا به عنوان یک "توافق نامه نامشروع دغل کارانه" یاد کرد که تمامی شهروندان آمریکایی با آن دست و پنجه نرم می کنند. اقتصاد آمریکا در حالی با بالاترین آمار بدهی در تاریخ این کشور(14 تریلیون دلار) مواجه است که این چالش باعث شده مردم آمریکا نیز تحت فشار شدیدی قرار بگیرند. در گزارش اخیر "دفتر حسابرسی دولتی آمریکا" عنوان شد که نیم تریلیون دلار از پول مالیات دهندگان این کشور در حداقل 82 پروژه دولتی این کشور به هدر رفته است.

کارشناسان امور اقتصادی بر این باورند که تحولات و رویدادهای دهه اخیر در جهان باعث شده تا روند شکل گیری یک نظم و الگوی جدید اقتصادی در جهان آغاز شود. به دنبال آغاز ظهور رکود اقتصادی در آمریکا پس از حوادث 11 سپتامبر 2001، اقتصادهای نوظهوری در جهان متولد شدند و توانستند از آن پس خودی در جهان نشان دهند. این در حالی است که پیش از این به دلیل قدرت اقتصادهای توسعه یافته، این اقتصادهای نوظهور فرصتی برای عرض اندام نداشتند. عوامل مختلفی باعث شد تا اقتصادهای نوظهور بتوانند در یک روند سریع رشد اقتصادی قرار بگیرند که از آن جمله بحران مالی سال 2008 در اقتصادهای توسعه یافته بود. عامل دیگر این است که برای رشد اقتصادی به یک طرح گسترده سرمایه گذاری در حوزه های مختلف اقتصادی- تجاری نیاز است. اقتصادهای نوظهور توانستند با یک برنامه سازنده اقدامات چشمگیری در این راستا انجام دهند. اقتصادهای نوظهور طی دهه گذشته میانگین هزینه هایشان در سرمایه گذاری را به فراتر از 30 درصد تولید ناخالص داخلی رساندند. این در حالی است که اقتصادهای توسعه یافته سرمایه گذاری های خود را کاهش دادند.

تحلیل گران معتقدند، شکل و ساختار اقتصاد جهان در حال تغییر است به طوریکه در آینده ای نزدیک الگو و نظم جدیدی در اقتصاد جهان ایجاد می شود و به دنبال آن تحولات اقتصادی دنیا دستخوش تغییرات بنیادین خواهد شد. در این راستا آمریکا تلاش می کند راه جدیدی برای تبدیل شدن به یک تولیدکننده قوی پیدا کند. از جمله دیگر تفاوت اقتصادهای توسعه یافته و نوظهور سطح بدهی آنهاست. سطح بدهی در اقتصادهای توسعه یافته بیشتر از اقتصادهای نوظهور است و این بدهی ها از سال 2008 روند صعودی به خود گرفته است. روند تولید ناخالص داخلی اقتصادهای توسعه یافته در مقایسه با اقتصادهای نوظهور افزایش اندکی داشته است. از جمله مشکلات دیگر اقتصادهای توسعه یافته افزایش نرخ بیکاری است. برای نمونه آمریکا اکنون به 14 میلیون شغل نیاز دارد. آمریکا برای عقب نماندن از رقابت با چین باید هر چه سریعتر اشتغال زایی کند.

تحولات اخیر در کشورهای عربی و همچنین روی کار آمدن دولتهای جدید دموکراتیک ضد اصول سیاسی- اقتصادی غرب در جهان عرب در اقتصاد جهان تاثیر چشمگیری خواهد گذاشت. نگرش و مسیری که دولتهای دموکراتیک جدید در جهان عرب دنبال خواهند کرد می تواند خاورمیانه را به یک قطب قدرتمند جدید اقتصادی در جهان تبدیل کند. از جمله نشانه های این نظم و الگوی جدید اقتصادی، ظهور خاورمیانه به عنوان یک منطقه جدید اقتصادی قوی در دنیا است.