‏‌قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازی‎ ‎صنایع کشور ‏

‌قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازی صنایع کشور و‌اصلاح ماده (113) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی،‌اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

‌ماده 1 - به منظور برطرف شدن مشکلات و عوامل بازدارنده نوسازی و پیشرفت‌صنعتی و فراهم‌نمودن محیط سازگار و پیش‌برنده با هدف افزایش بازدهی، ارتقاء بهره‌وری‌و پویایی و رقابت‌پذیری صنایع کشور، اصلاحات مقرر در این قانون به شرح آتی اعمال و‌قوانین مغایر ملغی می‌گردد.

‌ماده 2 - به منظور فراهم شدن شرایط رقابتی، افزایش توان و کارایی پیمانکاران‌داخلی، افزایش اشتغال و سهم ساخت داخل طرحهای صنعتی و عمرانی کشور،‌اقدامهای زیر به عمل می‌آید:
‌الف - بانکها اجازه دارند تسهیلات مالی مورد نیاز برای شرکت پیمانکاران،‌مشاوران و واحدهای صنعتی در مناقصه‌های طرحهای عمرانی و صنعتی داخل یا خارج‌کشور را فراهم نمایند.
‌این تسهیلات به‌منظور تأمین مالی ضمانت‌نامه‌های ریالی و ارزی موردنیاز برای‌شرکت در مناقصه و حسن انجام تعهدات، پیش‌پرداخت و کسور وجه‌الضمان و هزینه‌های‌دوران ساخت، نصب و تحویل موضوع قرارداد درنظر گرفته می‌شود و در ازاء اسناد و‌مدارک معتبر موضوع قانون عدم الزام سپردن وثیقه ملکی به بانکها و دستگاهها و سایر‌مؤسسات و شرکتهای دولتی به منظور تسهیل امر سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال بیشتر در‌طرحهای تولیدی و صادراتی مصوب 1380.3.27 و یا اعتبارات اسنادی ریالی و یا ارزی‌دارای اعتبار تا دوران بازپرداخت کارفرمایان دولتی یا خصوصی، حداکثر ظرف مدت‌پانزده روز پس از درخواست و تکمیل مدارک ذکر شده، تأمین می‌گردد.
‌وزارت امور اقتصادی و دارائی و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلفند‌ظرف مدت دو ماه از تاریخ تصویب این قانون، نسبت به تجهیز منابع و تنظیم ضوابط تأمین‌مالی حداقل هفتاد درصد (70%) مجموع هزینه‌های فوق‌الذکر اقدام نمایند.
ب - مشاوران، پیمانکاران و سازندگان داخلی که از طریق شرکت در مناقصه،‌عهده‌دار انجام تمام یا بخشی از طرحهای عمرانی و صنعتی دستگاههای اجرایی، موضوع‌ماده (11) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی‌ایران مصوب 1379.1.17 و شرکتهای غیردولتی می‌شوند، از تسهیلات صدور‌ضمانتنامه بانکی، تأمین اعتبارات بانکی و پوشش بیمه‌ای درنظرگرفته شده برای صدور‌خدمات فنی و مهندسی برخوردار می‌گردند.
ج - دستگاههای اجرایی موضوع ماده (11) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی،‌اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ضمن رعایت قانون حداکثر استفاده از توان‌فنی، مهندسی تولیدی و صنعتی و اجرائی کشور دراجرای پروژه‌ها و ایجاد تسهیلات‌به‌منظور صدور خدمات مصوب 1375.12.12 موظفند قیمتهای پیشنهادی شرکت‌کنندگان در مناقصه‌های اجرای طرحهای صنعتی و زیربنایی و خرید خدمات فنی و‌مهندسی خود را با اعمال ضرایب ارزیابی تا بیست درصد (20%) که به تصویب‌هیأت‌وزیران خواهد رسید، مورد مقایسه و ارزیابی قرار دهند.
‌معیارهای تعیین ضرایب موردعمل در این ماده متناسب با سهم ساخت داخل و‌استفاده از خدمات مشاوره و طراحی و مهندسی داخلی که در اجرای موضوع مناقصه‌توسط پیشنهاددهندگان تعهد می‌شود و همچنین میزان جرائم عدم انجام تعهدات (‌میزان‌جرائم در متن قرارداد تصریح می‌شود)، بنا به پیشنهاد مشترک وزارت صنایع و معادن و‌سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به‌تصویب هیأت‌وزیران خواهد رسید.

‌ماده 3 - از تاریخ تصویب این قانون کلیه معافیت‌های حقوق ورودی (‌حقوق‌گمرکی و سود بازرگانی) کالاهای وارداتی به کشور به استثناء موارد مندرج در لایحه قانونی‌راجع به معافیت ماشین‌آلات تولیدی که توسط واحدهای تولیدی، صنعتی و معدنی مجاز‌وارد می‌شود از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی مصوب 1359.2.24 شورای‌انقلاب جمهوری اسلامی ایران و لایحه قانونی معافیت حقوق گمرکی و سود بازرگانی‌ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی و لوازم یدکی مربوط مصوب 1358.7.5 شورای انقلاب‌جمهوری اسلامی ایران و اختیارات ناشی از ماده (39) قانون امور گمرکی مصوب1350.3.30 لغو می‌گردد و تعیین میزان آن دراختیار دولت خواهد بود.

‌ماده 4 - به منظور تشویق شرکتهای صنعتی به اصلاح ساختار مالی، معادل افزایش‌سرمایه پرداخت شده که طی چهار سال بعد از تاریخ تصویب این قانون صورت پذیرد،‌طی پنج سال از درآمد مشمول مالیات آنها کسر خواهد شد.
‌شرکتهائی که نسبت سرمایه به بدهی آنها کمتر از سی‌درصد (30%) باشد و همچنین‌شرکتهائی که پس از افزایش سرمایه نسبت به کاهش آن اقدام نمایند، از تاریخ تصویب‌کاهش سرمایه، از این مشوق برخوردار نخواهند بود.

‌ماده 5 - به‌منظور حفاظت از محیط زیست، شرکتها و واحدهای صنعتی و معدنی‌مکلفند تا دو درصد (2%) سود خالص خود را براساس آئین‌نامه‌ای که به‌تصویب‌هیأت‌وزیران خواهد رسید، صرف امور پژوهشی و تحقیقات زیست محیطی نمایند.
‌شرکتهای دولتی موظفند اعتبارات موضوع این ماده را در بودجه‌های سالانه خود‌پیش‌بینی نمایند.

‌ماده 6 - قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1366.12.3 و اصلاحات بعدی آن‌به‌شرح زیر اصلاح می‌گردد:
‌الف - تبصره (2) ماده (132) به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
‌بعد از کلمه «‌به استثنای» عبارت «‌واحدهای تولیدی فن‌آوری اطلاعات با تأیید‌وزارتخانه‌های ذی‌ربط و» اضافه می‌شود.
ب - عبارت زیر به انتهای تبصره (3) ماده (138) اضافه می‌شود:
«‌کارخانه‌های واقع در شعاع یکصد و بیست کیلومتری تهران و حوزه استحفاظی‌شهرهای بزرگ (‌ مشهد، تبریز، اهواز، اراک، شیراز و اصفهان) که تأسیسات خود را کلاً به‌شهرکهای صنعتی مصوب انتقال دهند، از تاریخ بهره‌برداری در محل جدید از نصف مدت‌معافیت مالیاتی موضوع این تبصره برخوردار خواهند شد».

‌ماده 7 - وزارت مسکن و شهرسازی و شهرداریها مکلفند کاربری اراضی تحت‌مالکیت واحدهای صنعتی (‌عرصه واحدهای صنعتی) را که در محدوده قانونی شهرها‌قرار دارند و جهت نوسازی به شهرکهای صنعتی مصوب انتقال می‌یابند به کاربری‌مسکونی، تجاری و یا اداری تغییر دهند.

‌ماده 8 - به دولت اجازه داده می‌شود تا پنجاه درصد (50%) قیمت روز حامل‌های‌انرژی را که طی پنج سال نسبت به معیارهای تدوین شده توسط کمیته موضوع ماده (121)‌قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، در‌فرآیند و یا محصولات صنعتی صرفه‌جویی گردد، به واحدهای صنعتی صرفه‌جویی کننده‌در قالب بودجه سنواتی دولت پرداخت نماید.
‌همچنین دولت می‌تواند در مواردی که مصرف انرژی در فرآیند و محصول، بیش از‌معیارهای تعیین شده باشد با تأیید وزارت صنایع و معادن تا معادل پنجاه درصد (50%)‌قیمت مازاد مصرف انرژی را دریافت نماید.

‌ماده 9 - به‌منظور ارتقای سطح کیفی و بهره‌وری، نیروی انسانی شرکتهای صنعتی‌با مشارکت تشکل کارگری و مدیریت هر شرکت مشخص می‌گردد. درصورت توافق طرفین‌در زمینه نیروی انسانی موردنیاز و مازاد، نیروی مازاد با دریافت حداقل دوماه آخرین مزد و‌مزایا بابت هر سال سابقه کار در واحد یا به وجه دیگری که توافق شود، مطابق ضوابط بند(‌الف) ماده (7) قانون بیمه بیکاری مصوب 1369.6.26 تحت پوشش بیمه بیکاری قرار‌می‌گیرند. درصورت عدم حصول توافق بین تشکل کارگری واحد و کارفرما، موضوع با‌نظرات طرفین به کارگروهی متشکل از نمایندگان دولت (‌وزارتخانه‌های صنایع و معادن،
‌کار و امور اجتماعی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور) و سازمان تأمین اجتماعی و‌تشکل‌های عالی کارفرمایی و کارگری احاله و حسب نظر کمیته مذکور، کارگران مازاد با‌پرداخت حق سنوات مقرر در قانون کار مطابق ضوابط بند (‌الف) ماده (7) قانون بیمه‌بیکاری مصوب 1369.6.26 تحت پوشش بیمه بیکاری قرار می‌گیرند.
‌ضوابط این ماده تاپایان برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی‌جمهوری اسلامی ایران، قابل اجراء می‌باشد.
‌در صورت کافی نبودن منابع صندوق بیمه بیکاری برای پوشش اصلاح ساختار‌نیروی انسانی واحدهای صنعتی، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور موظف است‌هرساله اعتبارات موردنیاز را در یک ردیف مشخص و جداگانه در قالب بودجه سالانه کل‌کشور در اختیار سازمان تأمین اجتماعی قرار دهد.

‌ماده 10 - کارفرمایان واحدهای صنعتی و تولیدی مجازند تا پایان برنامه سوم‌توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به ازاء هر نفر اشتغال‌جدید، یک نفر از کارکنان با سابقه پرداخت حق بیمه بیش از بیست و پنج سال را با‌پرداخت پنجاه درصد (50%) مابه‌التفاوت کسورات سنوات باقیمانده تا زمان بازنشستگی‌قانونی، پیش از موعد بازنشسته نمایند، پنجاه درصد (50%) دیگر مابه‌التفاوت کسورات‌توسط دولت در بودجه‌های سالانه کل کشور پیش‌بینی و پرداخت می‌گردد.

‌ماده 11 - درصدهای مربوط به جرائم موضوع تبصره (2) ماده (1) قانون دریافت‌جرائم نقدی از کارفرمایان کارگاههای مشمول قانون تأمین اجتماعی که ظرف مهلت مقرر‌نسبت به ارسال صورت مزد و حقوق بیمه‌شدگان وفق بیمه مربوط اقدام نمی‌نمایند‌مصوب1373.5.9 به دو درصد (2%) تمام یا کسر بدهی پرداخت نشده به ازاء هر ماه‌تأخیر تغییر می‌یابد.

‌ماده 12 - کارفرمایان مشمول قانون تأمین اجتماعی که دارای بدهی معوقه تا پایان‌سال 1380 به سازمان تأمین اجتماعی می‌باشند، چنانچه حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ‌اجرای این قانون اصل حق بیمه و بیمه بیکاری قطعی شده را به سازمان یادشده پرداخت‌و یا با توافق سازمان مزبور آن را تقسیط و اقساط تعیین شده را در سررسیدهای مربوط‌پرداخت نمایند، جرایم متعلقه اعم از جرایم تأخیر پرداخت حق بیمه و تأخیر ارسال‌صورت مزد و حقوق موضوع ماده (1) قانون دریافت جرایم نقدی از کارفرمایان کارگاههای‌مشمول قانون تأمین اجتماعی که ظرف مهلت مقرر نسبت به ارسال صورت مزد و حقوق‌بیمه‌شدگان و حق بیمه مربوط اقدام نمی‌نمایند مصوب 1373.5.9، بخشوده می‌شوند.

‌ماده 13 - یک تبصره به شرح زیر به ماده (78) قانون تأمین اجتماعی مصوب1354.4.3 اضافه می‌گردد :
‌تبصره - سازمان تأمین اجتماعی موظف است با درخواست کارفرمایان واحدهای‌صنعتی دارای پروانه بهره‌برداری، بیمه‌شدگانی را که حایز شرایط مقرر در ماده (76) قانون‌تأمین اجتماعی مصوب 1354.4.3 باشند بازنشسته نماید.
‌چگونگی تأمین منابع مربوط به هزینه‌های احتمالی ناشی از اجرای این تبصره‌به‌تصویب دولت خواهد رسید.

‌ماده 14 - دستگاههای اجرایی موضوع ماده (11) قانون برنامه سوم توسعه‌اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، بانکها و نهادها و مؤسسات‌عمومی غیردولتی موظفند ظرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب این قانون، نسبت به‌اصلاح ساختار آن دسته از شرکتهای صنعتی که بیش از پنجاه درصد (50%) سهام آنها را‌منفرداً یا مشترکاً دراختیار دارند اقدام نمایند و در مواردی که با اصلاح ساختار،‌بهره‌برداری اقتصادی از این واحدها امکان‌پذیر نباشد، از طریق مراجع ذی‌صلاح نسبت به‌انحلال آنها برنامه‌ریزی و اقدام نمایند.

‌ماده 15 - متن زیر به بند (ج) ماده (113) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی،‌اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران اضافه می‌گردد :
«‌به استثنای مواردی از مواد خام و اولیه صنعتی که با نظر مشترک وزارتخانه‌های‌صنایع و معادن و بازرگانی به‌طور سالانه اعلام می‌شود، باید در اولویت برای تأمین نیاز‌داخلی و با قیمتهای صادراتی تحویل کالا در مبدأ (FOB) عرضه شود.»

‌ماده 16 - ورود ماشین‌آلات، تجهیزات تولیدی، قطعات یدکی و مواد اولیه و‌واسطه‌ای واحدهای صنعتی و معدنی و ابزار آلات صنعتی به صورت بدون انتقال ارز و‌بدون الزام به گشایش اعتبار، مجاز می‌باشد.

‌ماده 17 - انتشار اوراق مشارکت (‌بدون تضمین دولت و بانک مرکزی جمهوری‌اسلامی ایران) برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس با مجوز بورس اوراق بهادار به‌منظور‌استفاده از منابع آنها در طرحهای نوسازی و توسعه شرکت حداکثر به میزان پنجاه درصد(50%) کل سرمایه‌گذاری ریالی پروژه و تا سقف هفتاد درصد (70%) ارزش ویژه شرکت‌مجاز است. این اوراق قابل معامله در بورس اوراق بهادار خواهند بود.

‌ماده 18 - شورای پول و اعتبار موظف است نرخ سود تسهیلات بانکی فعالیتهای‌تولیدی را که دارای پوشش بیمه باشند متناسب با کاهش میزان ریسک آنها کاهش دهد.

‌ماده 19 - وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران‌مکلفند ظرف مدت دو ماه از تاریخ تصویب این قانون، ضوابط اجرایی و آیین‌نامه‌های لازم‌برای گشایش اعتبار اسنادی اتکائی (Back to Back) و پیش خرید (‌سلف خریدن) و‌تنزیل (Discount) کردن اعتبارات اسنادی صادراتی را با حق رجوع و بدون حق رجوع،‌به بانکها ابلاغ نمایند. بعد از ابلاغ آیین‌نامه کلیه بانکهای کشور با رعایت ضوابط، این قبیل‌خدمات را به صادرکنندگان کالا و خدمات فنی و مهندسی ارائه می‌نمایند.

‌ماده 20 - گمرک جمهوری اسلامی ایران موظف است صرفاً با اخذ ضمانتنامه‌بانکی و یا بیمه‌نامه یا سایر اوراق بهادار به میزان دو برابر حقوق ورودی نسبت به ترخیص‌کالاهای وارداتی موقت (‌مواد اولیه صنعتی) اقدام کند. درمورد کالاهای واردات موقت،‌تضمین‌های مذکور پس از صادرات مجدد کالاها قابل استرداد است و در صورتی که‌کالاهای واردشده به صورت موقت از کشور خارج نشود ضمانت‌نامه‌ها ضبط شده و به‌حساب درآمدهای دولت واریز می‌شود.

‌ماده 21 - سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران مکلف است‌نسبت به مطالعه، سرمایه‌گذاری، تجهیز و ایجاد زیربناهای لازم دربخش معدن، در راستای‌ایجاد مزیت نسبی اقتصادی، از درآمد خود در قالب بودجه سنواتی به نحوی هزینه نماید‌که امکان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی بر روی معادن کشور میسر گردد.

‌ماده 22 - آیین‌نامه‌های اجرایی لازم برای تسریع در اجرای این قانون با پیشنهاد‌مشترک وزارتخانه‌های صنایع و معادن و امور اقتصادی و دارایی و سازمان مدیریت و‌برنامه‌ریزی کشور ظرف مدت سه ماه به‌تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

‌قانون فوق مشتمل بر بیست و دو ماده در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیست و‌ششم مردادماه یکهزار و سیصد و هشتاد و دو مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ1382.6.5 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

‌مهدی کروبی
‌رئیس مجلس شورای اسلامی