مالکیت: سنگ بنای نظام اقتصادی

منبع: دنیای اقتصاد تاریخ انتشار: 1389-09-30
نویسنده: مترجم: جهانگیر بی‌باک
چکیده:

تئوری اقتصاد کاربرد بسیار وسیعی دارد. با این وجود چگونگی ساختار حقوق مالکیت یک جامعه است که تعیین می‌کند این تئوری چطور خودش را بروز می‌دهد. قانون جاذبه هم همینطور است.



اقتصاد برای همه
مالکیت: سنگ بنای نظام اقتصادی


تئوری اقتصاد کاربرد بسیار وسیعی دارد. با این وجود چگونگی ساختار حقوق مالکیت یک جامعه است که تعیین می‌کند این تئوری چطور خودش را بروز می‌دهد. قانون جاذبه هم همینطور است. با وجودی که کاربرد گسترده و عمومی دارد، بستن یک چتر به یک شی در چگونگی سقوط آن و نحوه عمل قانون جاذبه اثرگذار است. چتر قانون جاذبه را از میان نمی‌برد. به همین طریق ساختار حقوق مالکیت هم ملغی‌کننده قوانین عرضه و تقاضا نیست.
 

حقوق مالکیت عبارت است از اینکه چه کسی حق انحصاری تعیین چگونگی استفاده از یک منبع را در اختیار دارد. وقتی دولت مالک و تعیین‌کننده نحوه استفاده از منابع باشد می‌گویند که حقوق مالکیت اشتراکی یا کمونی است. وقتی این افراد باشند که حق انحصاری مالکیت و استفاده از منابع را داشته باشند (البته استفاده‌های قانونی) می‌گویند که حقوق مالکیت خصوصی یا فردی است. علاوه بر این مالکیت خصوصی این حق را به مالک می‌دهد که بتواند دارایی‌اش را نگاه دارد، ببخشد یا به دیگران بفروشد؛ در قالب موافقتنامه‌هایی که مورد قبول دو طرف باشد.
حقوق مالکیت را می‌توان درست یا نادرست تعریف کرد. حفظ آن هم می‌تواند خیلی کم‌هزینه یا بسیار دشوار و هزینه‌بر باشد. این عوامل نقش بسیار مهمی در نتایجی که در نهایت به دست خواهند آمد ایفا می‌کنند. اجازه بدهید به برخی از این عوامل نگاهی داشته باشیم.
مالک خانه نفع بیشتری در ارزش آتی آن دارد تا کسی که مثلا این خانه را اجاره می‌کند. با وجودی که این مالک پنجاه یا صد سال بیشتر در این دنیا نخواهد بود، ارزش تمام خدمات آتی این مسکن در قیمت فعلی آن منعکس می‌شود؛ بنابراین مالکان انگیزه بیشتری برای حفظ و نگهداری خانه دارند تا اجاره‌نشین‌ها. یکی از راه‌هایی که مالکان سعی می‌کنند از آن طریق مستاجرها را هم در منافع خود درگیر کنند، گرفتن پیش پرداخت یا وثیقه است.
حالا یک سوال درباره حقوق مالکیت می‌پرسم. کدام نظام اقتصادی بیشترین توجه را به منافع مردمانش خواهد داشت و کارآمدترین روش‌های تولیدی را تشویق به رشد می‌کند؟ آن نظام اقتصادی که به تصمیم‌گیرانش اجازه می‌دهد منافع پولی حاصل از خدمات و روش‌های کارآی تولیدی خود را برای خویش نگاه دارند یا آنکه نظامی که به تصمیم‌گیران می‌گوید هیچ سهمی در منافع پولی ندارند؟ اگر جواب داده‌اید که نظام اولی، جایتان در ردیف اول کلاس است.
با وجودی که میان نظام‌های سود محور و غیرسودمحور تفاوت‌های اساسی هست، تصمیم‌گیران در هر دوی آنها می‌کوشند منافع خود را حداکثر کنند. در نظامی که غیرسودمحور است تصمیم‌گیر می‌کوشد پاداش خودش را در ساعات استراحت بیشتر، کم کاری و تعطیلات طولانی و نظایر اینها بیابد. چرا؟ برای اینکه بر خلاف نمونه سودمحور خود او هیچ حقی در حقوق مالکیت و منافع تولید شده ندارد. به همین طریق، از آنجا که نه سودها به او می‌رسد و نه مسوولیت خسارت‌ها متوجه او است، او هم انگیزه‌ای برای راضی نگاه داشتن مشتریان یا یافتن راهکار کم‌هزینه‌تر تولید ندارد.
ممکن است بگویید که نظام‌های سودمحور هم گاهی رویه‌ها و رفتارهایی دارند که بی‌شباهت به همتایان غیرسودمحورشان نیست. حق با شما است و باز هم مساله مربوط به حقوق مالکیت است. مالیات‌ها بر ساختار مالکیت درآمدها اثر می‌گذارند. اگر مالیات بر سود وجود داشته باشد، آن وقت کسب سود به شکل پول دشوارتر می‌شود. در اثر مالیات استفاده کردن از این سودها به شکل غیرپولی ارزان‌تر و به صرفه‌تر می‌شود.
تنها اهالی کسب‌وکار نیستند که اینطور رفتار می‌کنند. فرض کنید در یک سفر تجاری هستید. در چه شرایطی فکر می‌کنید به هتل شبی 50 دلار و رستوران‌های ارزان قیمت خواهید رفت؟ در شرایطی که کارفرمایتان هزار دلار به شما بدهد و بگوید مابقی هرچه ماند را برای خود نگاه دارید؟ یا اینکه بگوید بعد از بازگشت لیستی از هزینه‌هایتان ارائه کنید و هرچه بود معادلش به شما پرداخت خواهد شد؟ بی‌شک در مورد اول می‌کوشید ارزان‌ترین راه انجام هر کار را بیابید، اما در مورد دوم خیر.
این مثال‌ها تنها نمونه کوچکی از آثاری بود که ساختار حقوق مالکیت می‌تواند بر تخصیص منابع داشته باشد. در رشته نسبتا تازه تاسیس «حقوق و اقتصاد» این موضوع یکی از مهم‌ترین مسائلی است که به آن پرداخته می‌شود.



ارسال محتوا به دوستان نظرات خود را در رازنامه ثبت کنید                به اشتراک گذاری محتوا در فیسبوک به اشتراک گذاری محتوا در گوگل پلاس به اشتراک گذاری محتوا در لینکدین به اشتراک گذاری محتوا در توی تر

مشخصات ثبت اطلاعات

مدیریت رازنامه

مدیریت رازنامه

تاریخ ثبت:
1389/09/30
بروزرسانی:
1389/10/03
آخرین مشاهده:
1403/01/06

نظرات و پیشنهادات


دریافت آخرین اطلاعات رازنامه
با ثبت پست الکترونیکی خود و یا دوستان خود همیشه از آخرین اطلاعات سایت آگاه شوید.

دریافت آخرین اطلاعات رازنامه

پرسش ها و پاسخ ها

    با عرض سلام و خسته نباشید در صورتی شرکتی به عنوان اسپانسر با ما مشغول فعالیت باشد از نظر اداره مالیاتی پول های واریزی از طرف اسپانسر به چه صورت شناسایی میشود ؟ آیا معاف از مالیات است؟

    علیرضا سربی Alirezasorbi
    علیرضا سربی Alirezasorbi  ( حسابداری ، حسابرسی ، قوانین پایانه ها و سامانه مودیان ، کار ، تامین اجتماعی ، مالیات ها ، تجارت و حسابداری بهای تمام شده )

    باسلام من کاردان دامپزشکم باشراکت مرغداری خریدیم مرغدار نمونه کشور شدم سرم کلاه گذاشتن مرغداری رو فروختن .میخوام کار شروع کنم نمیدونم چیکار باید بکنم.از مردم فراری شدم میترسم با هر کس کار کنم سرم کلاه

    علیرضا سربی Alirezasorbi
    علیرضا سربی Alirezasorbi  ( حسابداری ، حسابرسی ، قوانین پایانه ها و سامانه مودیان ، کار ، تامین اجتماعی ، مالیات ها ، تجارت و حسابداری بهای تمام شده )

    سلام،وقت بخیر زمانی که لیست تعدیل حقوق تهیه می گردد و حقوق و عیدی از مالیات معاف می گردند در سیستم حسابداری چطور باید مالیات حقوق را کسر کرد متشکرم

    احمد نورمحمدی
    احمد نورمحمدی  ( راهبری سیستم های حسابداری - مالیاتی مشاور مالی مالیاتی شرکت های دانش بنیان )

    سلام وقت بخیر من دوتا حساب دارم به نام پیش دریافت عوارض و ارزش فزوده و پیش پرداخت عوارض و ارزش افزود موقع پرداخت ارزش افزوده و عوارض چطوری سند بزنم و این که چرا تفاوت ارزش افزوده خرید من و ارزش ا

    مانوئیل یوحنائی
    مانوئیل یوحنائی ( حسابداری مالی و مالیاتی -حسابداری صنعتی - حسابرسی - حسابرسی داخلی  )

    سلام ، وقت بخیر نحوه سند زدن پرداختی بیمه تامین اجتماعی به چه صورته ؟ بدون این که تو لیست حقوق و دستمزد بیام ه صورت جداگانه چطوری ثبت بزنم؟

    احمد نورمحمدی
    احمد نورمحمدی  ( راهبری سیستم های حسابداری - مالیاتی مشاور مالی مالیاتی شرکت های دانش بنیان )

    سلام به مشاور محترم من تازه دیپلم در رشته حسابداری گرفته ام نمی دانم به تحصیل در دانشگاه ادامه دهم یا خیر ؟ با توجه به اینکه بیکاری در مقطع دانش آموختگان عال زیاد است چه کنم ؟ لطفا" رهنمایی بفرمائید

    عیسی ذوقی
    عیسی ذوقی ( مشاور بازرگانی، مالی ومالیاتی  )

    سلام و وقت بخیر برای استارت آپ ها و کسب و کارهای الکترونیک آیا معافیت مالیاتی وجود دارد؟ در صورت تایید، نحوه استفاده از معافیت چگونه است؟

    علیرضا سربی Alirezasorbi
    علیرضا سربی Alirezasorbi  ( حسابداری ، حسابرسی ، قوانین پایانه ها و سامانه مودیان ، کار ، تامین اجتماعی ، مالیات ها ، تجارت و حسابداری بهای تمام شده )

    با سلام خدمت جنابعالی چنانچه پروانه بهره برداری کارگاه یا کارخانه ای که در شهرک صنعتی به نام فرد باشد ولی همین شخص مدیرعامل شرکتی باشد که در همان کارگاه مشغول تولید است و برای آن شرکت دفاتر قانونی تهی

    علیرضا سربی Alirezasorbi
    علیرضا سربی Alirezasorbi  ( حسابداری ، حسابرسی ، قوانین پایانه ها و سامانه مودیان ، کار ، تامین اجتماعی ، مالیات ها ، تجارت و حسابداری بهای تمام شده )

    سلام و وقت بخیر برای استارت آپ ها و کسب و کارهای الکترونیک آیا معافیت مالیاتی وجود دارد؟ در صورت تایید، نحوه استفاده از معافیت چگونه است؟

    علیرضا سربی Alirezasorbi
    علیرضا سربی Alirezasorbi  ( حسابداری ، حسابرسی ، قوانین پایانه ها و سامانه مودیان ، کار ، تامین اجتماعی ، مالیات ها ، تجارت و حسابداری بهای تمام شده )

    با سلام خدمت استاد محترم برای آموزش کارکنان در دوره آموزشی اکسل در حسابداری میخواستم ببینم چطوری باید با شما هماهنگی کنیم. با تشکر

    مهدی مقدسی
    مهدی مقدسی ( مشاوره مالی ،حسابداری و حسابرسی مالی و مالیاتی ،قانون مالیات های مستقیم. اکسل .قوانین بازار سرمایه، )